Operacja szczeliny odbytu

Czym jest szczelina odbytu?

Szczelina odbytu to podłużne rozdarcie lub pęknięcie tkanek w kanale odbytu, które sięga aż do mięśnia zwieracza wewnętrznego. Rana sprawia spory dyskomfort, a nawet ból, zwłaszcza podczas wypróżniania. Powoduje nieprzyjemne pieczenie, swędzenie, a czasem także krwawienie z odbytu. Na tę przypadłość często cierpią kobiety po porodzie drogami natury. Do innych przyczyn należą również: twarde stolce, zaparcia, ostra biegunka, nadmierne napięcie mięśni odbytu czy choroby zapalne jelit.

Proktolog odgrywa kluczową rolę w diagnostyce oraz leczeniu schorzeń okolicy odbytu, w tym szczeliny odbytu. Podczas wizyty specjalista przeprowadza szczegółowe badanie wrażliwej okolicy, w tym anoskopię, a jeśli zachodzi taka potrzeba – kieruje na kolonoskopię . Anoskopia to badanie wziernikowe odbytu za pomocą krótkiej rurki z oświetleniem, które umożliwia określenie charakteru szczeliny, jej stopień zaawansowania i lokalizację. Czasem wykonuje się rektoskopię, badanie endoskopowe dolnej odbytnicy z pomocą dłuższego przyrządu, które wykrywa zmiany zapalne, polipy, źródła krwawień czy zmiany nowotworowe. Badanie jest także bardzo pomocne w diagnostyce różnicowej innych schorzeń, jak: guzki krwawnicze (hemoroidy) czy przetoka okołoodbytnicza, które mogą dawać podobne objawy i często bywają mylone ze sobą.

Wskazania do leczenia operacyjnego szczeliny odbytu

Operacja szczeliny odbytu jest konieczna w przypadku przewlekłych lub nawracających szczelin, które bardzo obniżają komfort życia oraz mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak przetoki. Usunięcie szczeliny odbytu jest niezbędne, aby zapobiec powikłaniom i zlikwidować dolegliwości pacjentów.

Inne wskazania to:

• silne dolegliwości bólowe, które przeszkadzają w normalnym funkcjonowaniu,
• zwężenie kanału odbytu, które uniemożliwia komfortowe wypróżnianie się,
• zaburzenia funkcjonowania zwieracza odbytu,
• podejrzenie zmian nowotworowych w szczelinie
• szczeliny w przebiegu chorób zapalnych jelit, np. choroba Leśniowskiego-Crohna.

Zobacz także: Czym są kłykciny kończyste?

Przeciwwskazania do wykonania operacji szczeliny odbytu

Decyzję o kwalifikacji do operacji zawsze podejmuje lekarz po indywidualnej ocenie stanu zdrowia pacjenta i analizie wyników jego aktualnych badań. Jak przy każdej ingerencji chirurgicznej i tu mogą pojawić się przeciwwskazania. Zaliczamy do nich m.in. aktywne zakażenie w okolicy odbytu i choroby przewlekłe, które mogą zwiększać ryzyko pooperacyjnych powikłań bądź utrudniać gojenie, jak: zaburzenia odporności, cukrzyca, niewyrównane nadciśnienie, zaburzenia krzepnięcia krwi, alergie na substancje używane w znieczuleniu czy inne podawane leki.

Jak przygotować się do operacji szczeliny odbytu?

Przygotowania do operacji szczeliny odbytu nie są skomplikowane i informuje o nich lekarz na wizycie kwalifikującej do zabiegu. Zwykle tydzień przed planowanym zabiegiem pacjent musi wykonać badania krwi, takie jak: morfologia, ustalenie grupy krwi, poziom glukozy, kreatyniny, elektrolitów, koagulogram (badanie układu krzepnięcia).

Czasem dodatkowe badania trzeba wykonać w zależności od indywidualnych schorzeń. Dodatkowo na kilka dni przed terminem może zajść potrzeba zmiany dawkowania niektórych przyjmowanych leków, o czym decyduje lekarz. Dzień przed i w dniu operacji pacjent powinien wykonać wlewki doodbytnicze zgodnie z załączoną instrukcją oraz stawić się w odpowiedniej placówce na czczo.

Jak operuje się szczelinę odbytu? Przebieg zabiegu

Operacja szczeliny odbytu może być wykonywana różnymi metodami, w zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta i charakterystyki szczeliny. Są to: proste wycięcie szczeliny, wycięcie szczeliny ze sfinkterotomią boczna lub tylną, wycięcie szczeliny z iniekcja toksyny botulinowej do zwieraczy odbytu. Podczas sfinkterotomii chirurg przeprowadza niewielkie cięcie w mięśniu zwieraczu wewnętrznym odbytu, aby zmniejszyć napięcie i przyspieszyć gojenie się szczeliny. Podanie botoksu pełni tę samą rolę co sfinkterotomia z tym, że jest to proces odwracalny.

Ile trwa operacja szczeliny odbytu?

Zabieg usunięcia szczeliny odbytu jest krótki. Zwykle nie trwa dłużej niż 30 minut. Pacjent wraca do domu najczęściej następnego dnia po operacji.

Jak długo goi się rana po operacji szczeliny odbytu?

Proces gojenia się rany po operacji szczeliny odbytu to kwestia indywidualna. Zwykle trwa kilka   tygodni, ale czasem może to być parę miesięcy. Po operacji pacjent pozostaje w sali pooperacyjnej na obserwacji przez kilka godzin, a jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań, zostaje wypisany do domu już następnego dnia. Rekonwalescencja po operacji szczeliny odbytu polega głównie na unikaniu zatwardzeń, siedzącego trybu życia oraz wzmożonej aktywności fizycznej, w szczególności przez pierwszy tydzień po zabiegu.

Możliwe powikłania pooperacyjne

Chociaż operacja szczeliny odbytu jest zazwyczaj bezpieczna, istnieje ryzyko wystąpienia powikłań, takich jak krwawienie, infekcja lub zaburzenia funkcji zwieracza odbytu. Ważne jest, aby przed operacją omówić wszelkie obawy i ryzyka z lekarzem.

Czy warto operować szczelinę odbytu? Korzyści zabiegu

Jeśli szczelina nie goi się po zastosowaniu leczenia zachowawczego (maści, czopki, dilatator odbytu ) leczenie operacyjne jest jedynym rozwiązaniem problemu. Zabieg trwa krótko i dość szybko pozwala wrócić do normalnych codziennych czynności. Zabieg likwiduje ból oraz poprawia jakość życia pacjenta  – sprawdza się u około 90% przypadków pacjentów.

Opieka pooperacyjna – jak dbać o odbyt po operacji szczeliny odbytu?

Po operacji pacjent będzie wymagał odpowiedniej opieki pooperacyjnej, która obejmuje regularną pielęgnację odbytu wg. zaleceń, stosowanie leków przeciwbólowych i przestrzeganie zaleceń dotyczących diety i nawyków życiowych. Powrót do normalnych aktywności może zająć kilka tygodni, ale pełne wyleczenie się szczeliny odbytu może wymagać dłuższego  czasu.