Psychiatra dziecięcy

Zaburzenia psychiczne u dzieci

Zaburzenia psychiczne to problem, który dotyka nie tylko dorosłych, lecz także dzieci. Szacuje się, że w Polsce ponad 11% dzieci i nastolatków boryka się z problemami psychicznymi. Ich przyczyną mogą być:

• uwarunkowania genetyczne;
• zaburzenia neuroprzekaźników;
• zaburzenia układu nerwowego;
• zdarzenia doświadczone w okresie płodowym;
• ciężkie doświadczenia życiowe;
• czynniki środowiskowe;
• infekcje;
• substancje egzogenne.

Najczęściej na powstanie zaburzeń psychicznych składa się kilka czynników, np. zaburzenie neuroprzekaźników połączone z traumatycznymi przeżyciami lub nadużywaniem substancji psychoaktywnych. Zaburzenia psychiczne mogą być wrodzone lub nabyte. Ze względu na niespecyficzne objawy oraz dopiero kształtujący się organizm dziecka bywają przez rodziców bagatelizowane albo brane za etap rozwojowy. Do najczęściej występujących u dzieci zaburzeń psychicznych należą:

• zaburzenia lękowe;
• zaburzenia nerwicowe;
• zaburzenia odżywiania;
• zaburzenia zachowania i emocji;
• zaburzenia rozwoju psychologicznego (zaburzenia mowy, umiejętności szkolnych, autyzm, zespół Aspergera);
• ADHD;
• depresja.

Zaburzeń psychicznych nie da się całkowicie wyleczyć, jednak można skutecznie zahamować ich rozwój i złagodzić ich objawy. Kluczowa jest szybka i trafna diagnoza. Dlatego im szybciej dziecko trafi do psychiatry dziecięcego, tym skuteczniejsze będzie leczenie.

Kiedy udać się na konsultację do psychiatry dziecięcego?

Do psychiatry dziecięcego należy się zwrócić, jeśli zauważysz niepokojące i gwałtowne zmiany w zachowaniu swojego dziecka. Zwróć uwagę zwłaszcza na takie symptomy jak:

• długotrwałe i skrajne wahania nastroju (od płaczu i złości po nagłą wesołość);
• nadmierne obawy;
• ekstremalne zmiany behawioralne (np. agresja lub apatia);
• zmiany fizyczne (np. wahania wagi, tiki nerwowe);
• moczenie nocne, u dziecka, które już opanowało wcześniej w pełni proces oddawania moczu;
• brak koncentracji.

Uwagę powinny zwrócić też problemy w nauce i nawiązywaniu kontaktów z innymi dziećmi. Czasami niepokojące zachowania związane są z chorobami układu nerwowego bądź mózgu, wówczas szybka diagnoza i leczenie może uratować Twojej pociesze życie.

Wielu rodziców unika konsultacji u psychiatry dziecięcego w obawie przed stygmatyzacją dziecka. Tymczasem każdy miesiąc bez leczenia potęguje zaburzenia, które w efekcie mogą mieć negatywny wpływ na późniejsze życie dziecka.

Na konsultację psychiatry dla dzieci można się udać, gdy maluch skończy 3. miesiąc życia. Już wtedy lekarz jest w stanie zauważyć zachowania odbiegające od normy. Mogą to być problemy psychoruchowe, obniżone napięcie mięśniowe lub nadwrażliwość na bodźce.

Niepokojące objawy u dziecka bywają trudne do rozpoznania w wieku nastoletnim, zwłaszcza jeśli zazwyczaj było zamknięte w sobie. Zanim wybierzesz się na konsultację psychiatryczną z nastolatkiem, porozmawiaj z nim o jego emocjach, obawach i uczuciach.

Psychiatra dziecięcy – jak wygląda konsultacja?

Wizyta u psychiatry zarówno u osoby dorosłej, jak i u dziecka budzi niepokój, ponieważ narosło wokół nich wiele mitów i stereotypów. Pamiętaj, że choć to twoje dziecko jest pacjentem, duże znaczenie ma środowisko, w którym się wychowuje. Możesz się spodziewać pytań o choroby występujące w rodzinie, relacje rodzinne czy nałogi. Zazwyczaj proponujemy, aby pierwsza wizyta odbyła się z rodzicami w celu zebrania szczegółowego wywiadu. Na wizytę weź ze sobą:

• dokumentację medyczną dziecka oraz swoją z przebiegu ciąży;
• opinie psychologiczne, jeśli takie posiadasz;
• opinie ze szkoły lub przedszkola;
• osobę towarzyszącą, która zaopiekuje się dzieckiem, gdy ty będziesz rozmawiać z lekarzem.

Przed konsultacją porozmawiaj z bliskimi. Dowiedz się, czy w rodzinie występowały choroby psychiczne, zaburzenia rozwoju lub problemy z uzależnieniem. Przed wizytą nie strasz dziecka, nie pozwól też, by traktowało badanie jako karę.

Lekarz nie bada dziecka fizykalnie. Nie zagląda mu do gardła ani nie osłuchuje. Podczas konsultacji, po wywiadzie z Tobą, porozmawia z dzieckiem. Zapyta je, co czuje, myśli, dlaczego jest smutne albo nerwowe, co powoduje, że trudno mu się uczyć lub zaprzyjaźnić z innymi dziećmi.

Pierwsza, diagnostyczna wizyta u psychiatry dziecięcego trwa zazwyczaj ok. 60 min. Podczas niej lekarz postawi wstępną diagnozę i zaproponuje odpowiednie metody leczenie. Może to być psychoterapia indywidualna, leczenie farmakologiczne albo stacjonarne. Jeśli zajdzie taka potrzeba, wystawi skierowanie na dodatkowe badania, np. na tomografię komputerową głowy. Kolejne wizyty są już krótsze i trwają do 20–30 min.

Podczas konsultacji specjalista ma możliwość wystawienia zaświadczenia/opinii o stanie zdrowia, dokumenty wystawiane na życzenie pacjenta są dodatkowo płatne. Szczegóły: Zaświadczenia oraz opinie