Seksualność dotyczy człowieka od najmłodszych lat. Wbrew częstym obawom rodziców, nie ma nic niewłaściwego w tym, że ich pociechy wykazują zainteresowanie tą sferą życia, a nawet przejawiają zachowania seksualne. Niektóre z nich mogą jednak budzić słuszny niepokój. Osobą, która rozwieje Twoje wątpliwości lub udzieli adekwatnej pomocy Twojemu dziecku, jest seksuolog dziecięcy.
Szczegóły
Kim jest seksuolog dziecięcy?
Seksuolog dla dzieci i młodzieży to najczęściej psycholog, pedagog lub specjalista z pokrewnej branży, który ukończył kurs albo studia podyplomowe z zakresu seksuologii. Ma wiedzę, która pozwala ocenić, czy zachowania seksualne dziecka mieszczą się w granicach norm rozwojowych, czy też wymagają interwencji specjalisty. Jest odpowiednio przygotowany i doświadczony w pracy z dziećmi i młodzieżą. Ze względu na fakt, że tematyka życia seksualnego może budzić zażenowanie czy lęk, dobry seksuolog dziecięcy powinien wykazywać się empatią, taktem, komunikatywnością i wysoką kulturą osobistą.
Seksualność to bardzo istotna sfera życia każdego człowieka – także dziecka, które przecież rodzi się istotą seksualną i nie ma nic niewłaściwego w tym, że manifestuje to od najmłodszych lat. Seksualność dzieci i ewentualne zaburzenia jej dotyczące znacznie różnią się od tej sfery życia osób dorosłych. Dlatego niezmiernie potrzebni są seksuologowie, którzy specjalizują się w problemach wieku dziecięcego. Wczesne doświadczenia dziecka stają się bazą dla późniejszych, dojrzałych form seksualności. Rodzice nie powinni więc bagatelizować żadnych niepokojących objawów związanych z rozwojem seksualnym swojej pociechy. Co więcej, jest on ściśle powiązany z rozwojem emocjonalnym i poznawczym – ma ogromny wpływ na kształtowanie się osobowości i jakość dorosłego życia.
Czym zajmuje się seksuolog dziecięcy?
Seksuolog dziecięcy może zająć się dzieckiem w każdym wieku – zarówno przedszkolakiem, jak i nastolatkiem. Jego pomoc obejmuje diagnostykę (na podstawie wywiadu, testów – nie wykonuje żadnych badań fizykalnych), a także – jeśli okaże się to potrzebne – psychoterapię. Jeśli leczenie zdiagnozowanego zaburzenia wykracza poza zakres jego kompetencji, może skierować małego pacjenta do takich specjalistów jak endokrynolog czy psychiatra dziecięcy.
Ważnym obszarem pracy seksuologa dziecięcego jest poradnictwo dla rodziców lub prawnych opiekunów dziecka. Specjalista służy informacją na temat prawidłowych wzorców rozwoju seksualnego, objaśnia, jakie sytuacje mogą stać się powodem do niepokoju. Pomaga wypracować adekwatne reakcje na zachowania seksualne dziecka. Uczy, jak konstruktywnie rozmawiać z nim na tematy dotyczące seksualności.
Seksuolog może też – za zgodą rodziców – udzielać porad nastolatkom np. z zakresu higieny intymnej czy antykoncepcji. Niezależnie od wieku młodego pacjenta cenna może być każda forma edukacji z udziałem specjalisty, zwłaszcza w obliczu faktu, że współcześnie dzieci narażone są na wiele fałszywych przekazów medialnych.
Przeczytaj także: Jak pomóc w adaptacji dziecka w szkole?
Kiedy iść z dzieckiem do seksuologa?
Bardzo często okazuje się, że seksualne zachowania dziecka (np. fascynacja narządami płciowymi, dziecięca masturbacja) są normalnym, przejściowym elementem rozwoju, którym nie należy się martwić. Lepiej jednak rozwiać swoje wątpliwości w gabinecie specjalisty, niż zignorować symptomy problemu, który może np. utrudnić dziecku adaptację w grupie rówieśniczej lub wręcz wpłynąć negatywnie na funkcjonowanie w dorosłym życiu.
Nie wahaj się zwrócić się do seksuologa dziecięcego w takich kwestiach jak:
- ekspresja seksualna dziecka nieadekwatna do jego wieku,
- zachowania seksualne naruszające granice innych osób,
- częsta, kompulsywna masturbacja, wyraźnie służąca rozładowaniu trudnych emocji,
- masturbacja instrumentalna (z użyciem przedmiotów, grożąca uszkodzeniem ciała),
- ekshibicjonizm dziecięcy,
- seksualne zabawy dziecka w gronie rówieśników,
- nadmierne zainteresowanie pornografią albo uzależnienie od cyberseksu,
- przesadne zainteresowanie seksem lub instrumentalny stosunek do niego,
- negatywny stosunek do własnej seksualności,
- bardzo wczesna inicjacja seksualna,
- problemy z identyfikacją płciową,
- trudności z określeniem orientacji seksualnej, jej ujawnieniem lub akceptacją,
- podejrzenie wykorzystania seksualnego dziecka lub innych traumatycznych doświadczeń w sferze seksualności.
Powyższe problemy nie stanowią pełnego katalogu powodów, dla których warto udać się z dzieckiem do poradni seksuologicznej. Należą jednak do najczęstszych wskazań do wizyty u seksuologa dziecięcego.
Przeczytaj także: Jak radzić sobie ze złością u dzieci?
Jak wygląda wizyta u seksuologa dziecięcego?
Na pierwsze spotkanie seksuolog dziecięcy zazwyczaj zaprasza samych opiekunów. W rozmowie prosi o dokładne opisanie zaobserwowanego przez nich problemu. Pyta także o wiele kwestii dotyczących rozwoju dziecka, w szczególności – trudne doświadczenia, ewentualne zaburzenia psychiczne i choroby somatyczne. Warto zabrać ze sobą zgromadzoną dokumentację medyczną pociechy i opinie psychologiczne. Przygotuj także listę pytań do seksuologa, by żadne nie umknęło Ci podczas spotkania.
W kolejnej wizycie uczestniczy już mały pacjent, z którym seksuolog przeprowadza wywiad – w obecności opiekunów lub bez ich udziału. Przebieg konsultacji zależy przede wszystkim od wieku dziecka, dalsze postępowanie zaś – od natury problemu. Specjalista może zaproponować psychoedukację albo cykl kilku spotkań służących przepracowaniu trudności, z jaką zmaga się mały Pacjent. Nierzadko jednak podczas pogłębionego wywiadu zdiagnozowana zostaje np. depresja u dzieci. Wówczas seksuolog kieruje je pod opiekę psychiatry.
Artykuły i poradniki na temat psychologii i psychiatrii
Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.
Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.
Jak poradzić sobie ze zdradą?
Zdrada to częsty temat pojawiający się w gabinecie psychologa. Odwiedzają mnie zarówno pary, które chciałyby przepracować temat zdrady i nadal być razem, jak i osoby cierpiące po zdradzie i zakończonym związku. Nierzadko są to także pacjenci, którzy „utknęli” na którymś z etapów żałoby po zdradzie i nie potrafią zaufać ponownie. Dowiedz się więcej na temat zdrady i tego, jak sobie z nią poradzić.
