ADHD u kobiet – objawy i diagnoza. Jak sobie z tym radzić?
ADHD (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, przez wiele lat było stereotypowo postrzegane jako zaburzenie dotyczące głównie chłopców i mężczyzn. Jednak badania naukowe jasno wskazują, że ADHD u kobiet występuje równie często . U nich objawy są jednak często bardziej subtelne i trudniejsze do zauważenia, co sprawia, że wiele pacjentek latami może zmagać się z niezrozumieniem, niską samooceną i błędnymi diagnozami, które negatywnie wpływają na ich życie.
Celem tego artykułu jest przedstawienie specyfiki ADHD u kobiet, omówienie objawów, procesu diagnostycznego oraz metod terapii, aby zachęcić do poszukiwania wsparcia i przełamywania utartych przekonań związanych z tym zaburzeniem
Spis treści
ADHD u dorosłych kobiet a u nastolatek
W dzieciństwie oraz okresie nastoletnim objawy zwykle koncentrują się wokół trudności z utrzymaniem uwagi, skłonności do marzycielstwa (tzw. odlatywania myślami), niskiej samooceny oraz problemów w relacjach z rówieśnikami. U dziewcząt rzadziej obserwuje się impulsywność i nadpobudliwość charakterystyczną dla chłopców, przez co ich trudności bywają bagatelizowane lub błędnie interpretowane jako nieśmiałość czy „roztargnienie”.
W dorosłości obraz kliniczny ADHD zmienia się, co w dużej mierze wynika z wpływu hormonów, takich jak estrogeny i progesteron. Te zmienne hormonalne, zwłaszcza w trakcie cyklu menstruacyjnego, ciąży czy menopauzy, mogą istotnie wpływać na nasilenie objawów. Kobiety z ADHD często zgłaszają poczucie przytłoczenia obowiązkami, trudności z organizacją codziennych zadań oraz problemy z zachowaniem równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym. Zmiany hormonalne mogą dodatkowo zaostrzać te trudności, co podkreśla potrzebę indywidualnego podejścia zarówno do diagnozy, jak i terapii.
Zobacz także: ADHD u dorosłych – jakie są przyczyny, symptomy i jak przebiega proces diagnozy?
Na jakie objawy ADHD u kobiet warto zwrócić uwagę?
Do objawów ADHD u dorosłych kobiet zaliczamy wiele symptomów o różnym nasileniu.
Problemy z koncentracją i organizacją:
- trudności w planowaniu i zarządzaniu czasem,
- częste spóźnianie się lub pojawianie się na miejscu dużo wcześniej,
- zapominanie o ważnych terminach lub zadaniach,
- przerywanie rozpoczętych zadań, brak konsekwencji w działaniu,
- nadmierne kontrolowanie własnej pracy w celu uniknięcia drobnych błędów.
Impulsywność:
- podejmowanie decyzji bez przemyślenia ich konsekwencji,
- przerywanie rozmów i trudności w kontrolowaniu wypowiedzi,
- mówienie nadmiernie dużo, przechodzenie z tematu na temat,
- niecierpliwość w kolejkach, częste poczucie znudzenia w pracy lub w trakcie rozmowy.
Emocjonalność:
- wahania nastroju, podatność na stres i łatwe wzruszanie się,
- intensywne reakcje emocjonalne na codzienne sytuacje.
Problemy z zarządzaniem energią:
- wyraźne wyczerpanie po okresach intensywnego wysiłku intelektualnego lub emocjonalnego,
- przeplatanie okresów wysokiej aktywności z okresami skrajnego zmęczenia.
Trudności w relacjach interpersonalnych:
- problemy w utrzymaniu bliskich relacji społecznych,
- poczucie zmęczenia po spotkaniach towarzyskich,
- wrażliwość na krytykę i poczucie odrzucenia.
Prokrastynacja i problemy z motywacją:
- odkładanie zadań na ostatni moment,
- trudności w rozpoczynaniu projektów, przede wszystkim tych wymagających dużego wysiłku umysłowego (np. przygotowanie raportu, artykułu).
Zaburzenia snu:
- problemy z zasypianiem i utrzymaniem odpowiedniego cyklu snu,
- częste „natłoki myśli”,
- zmęczenie mimo wystarczającej ilości snu.
Samoocena i poczucie własnej wartości:
- niska samoocena wynikająca z poczucia „niekompetencji”,
- perfekcjonizm jako forma rekompensowania trudności.
Nietypowe objawy, takie jak przewlekły lęk, depresja czy chroniczne zmęczenie, mogą prowadzić do błędnych diagnoz. Kobiety często starają się kompensować trudności, co dodatkowo utrudnia właściwe rozpoznanie ADHD.
Diagnoza ADHD u kobiet
Proces diagnostyczny ADHD u kobiet może być złożony, ponieważ objawy często nakładają się na inne zaburzenia, takie jak depresja, zaburzenia lękowe czy zaburzenia osobowości. Diagnoza wymaga szczegółowego wywiadu obejmującego dzieciństwo, funkcjonowanie w życiu dorosłym oraz badania narzędziami diagnostycznymi, takimi jak DIVA-5 czy MOXO. W celu wstępnej oceny wiele osób korzysta z dostępnych online narzędzi, takich jak test na ADHD u kobiet, który może pomóc w identyfikacji potencjalnych objawów przed konsultacją ze specjalistą
ADHD u kobiet – metody terapii
Leczenie ADHD u kobiety wymaga podejścia wieloaspektowego, obejmującego:
- Farmakoterapię: jeśli lekarz psychiatra uzna to za wskazane, można zastosować leki stymulujące (np. metylofenidat) lub niestymulujące (np. atomoksetyna) w celu poprawy koncentracji oraz redukcji impulsywności.
- Psychoterapię: m.in. terapia poznawczo-behawioralna (CBT) pomaga rozwijać strategie radzenia sobie z codziennymi trudnościami. Psychoterapia indywidualna wspiera budowanie samooceny i pracę nad trudnymi emocjami.
- Psychoedukację: pogłębianie wiedzy pacjentki na temat ADHD, aby lepiej rozumieć swoje schematy działania.
Naukę technik organizacyjnych: planowanie, zarządzanie czasem i rozwijanie umiejętności społecznych.
Podsumowanie
ADHD u kobiet jest często „niedodiagnozowane”, co prowadzi do licznych trudności w życiu codziennym. Ważne jest, aby kobiety były świadome objawów, poszukiwały wsparcia i nie bały się sięgać po pomoc specjalistów. Odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza oraz skuteczne leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia, funkcjonowanie zawodowe, relacje międzyludzkie oraz samoocenę.
Zachęcamy wszystkie panie, które podejrzewają u siebie ADHD, do kontaktu ze specjalistą i wykonania odpowiednich badań. Wbrew powszechnym mitom, ADHD nie dotyczy wyłącznie dzieci ani nie zanika z wiekiem. Odpowiednie wsparcie i terapia pozwalają skutecznie radzić sobie z objawami, znacząco poprawiając jakość życia i umożliwiając pełne wykorzystanie swojego potencjału.
Autor tekstu
Udostępnij:
Zobacz także
Metody i nurty psychoterapii
W dzisiejszych czasach coraz więcej osób z pełną odpowiedzialnością i świadomością podejmuje decyzję o szukaniu pomocy związanej ze zdrowiem psychicznym. Ważnym etapem tego procesu jest wybór nurtu psychoterapeutycznego, który najlepiej odpowiada potrzebom i celom pacjenta. Kluczowym jest dostarczenie informacji, które pomogą w dokonaniu świadomego wyboru oraz lepszego zrozumienia, w jaki sposób każda z metod psychoterapii może wspierać proces rozwoju osobistego i powrotu do zdrowia. Jakie są nurty psychoterapii i na którą metodę się zdecydować?
Do czego prowadzi nieleczone ADHD?
Wiemy, że nieleczone ADHD u dorosłych oraz u dzieci zwiększa ryzyko zachorowania na choroby psychiczne i fizyczne. Potencjalnych konsekwencji jest jednak więcej. Dotyczą one już wspomnianego zdrowia psychicznego oraz fizycznego, a także uzależnień, zaburzeń snu, nadwagi i otyłości. Badania wykazują duży związek między ADHD a przestępczością i przemocą. Konsekwencje widoczne są również w życiu społecznym, obszarach pracy i edukacji.
Depresja poporodowa – objawy, przyczyny i sposoby leczenia
Urodziłaś dziecko, ale nie potrafisz się z tego cieszyć? Czujesz, że nie dorastasz do roli matki i na każdym możliwym kroku widzisz swoje wady? Takie uczucia towarzyszą tysiącom młodych mam. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka 10-22% kobiet, ale tylko co druga zgłasza się z nią do specjalisty. Problem jest często mylony z hormonalną huśtawką nastrojów, jednak nie warto go bagatelizować. Sprawdź, jakie są kryteria diagnostyczne depresji poporodowej, jak się objawia i w jaki sposób można ją leczyć. Czy młodzi ojcowie również są narażeni na to zaburzenie?
