USG przezciemiączkowe

Czym jest USG przezciemiączkowe?

USG mózgowia to badanie, które daje obraz struktur mózgowia  noworodka lub niemowlęcia. Nie wykonuje się go u starszych dzieci ani u dorosłych. Istnieją pewne wskazania, kiedy należy je zrobić, ale niekiedy rodzice decydują się także wykonać je profilaktycznie.

Ciemiączko to spojenie łączące kości czaszki u najmłodszych dzieci. Czaszka u noworodków i niemowląt nie jest jeszcze w pełni zrośnięta, a jej kości są elastyczne i mogą się poruszać względem siebie. To właśnie dzięki tej błonie można wykonać USG przezciemiączkowe.

USG mózgowia umożliwia ocenę ośrodkowego układu nerwowego. Tego rodzaju USG pozwala badać struktury i jamy mózgu, a także naczynia krwionośne. Badanie jest bezbolesne i – co ważne – bezpieczne. Nie emituje bowiem szkodliwego promieniowania, tylko bezpieczne fale dźwiękowe.

Wynik USG przezciemiączkowego poznaje się od razu po badaniu i jest on opisowy. Jeśli obraz okaże się w normie, to prawdopodobieństwo prawidłowego rozwoju ruchowego noworodków będzie bardzo duże (94%). Jeżeli USG wypada prawidłowo, zwykle diagnostyka się kończy. Jeśli są pewne odchylenia od normy, badanie się powtarza (dziecko pozostaje pod obserwacją) lub decyduje się o konieczności poszerzenia diagnostyki.

Wskazania do USG przezciemiączkowego

Ultrasonografia przezciemiączkowa wykonywana jest u dzieci, u których nie zrosło się ciemiączko przednie, a to zwykle następuje między 9. a 18. miesiącem życia. Badanie USG przezciemiączkowe nie jest obowiązkowe. Stosuje się je zazwyczaj z powodu wskazań medycznych, ale może też być wykonywane profilaktycznie.

USG przezciemiączkowe należy wykonać przede wszystkim u wcześniaków, czyli dzieci urodzonych przed 37. tygodniem ciąży. Badanie zaleca się także w przypadku noworodków z małą masą urodzeniową i tych, które mogły być niedotlenione w czasie porodu lub w okresie noworodkowym (pozwala to określić, czy na skutek niedotlenienia zostały uszkodzone struktury mózgu). Badanie wykonuje się w przypadku urazów okołoporodowych, bo nawet drobny uraz czaszki może wywołać niewidzialny dla oka krwotok wewnętrzny. USG główki noworodka przeprowadza się także wtedy, gdy dziecko mogło przebyć infekcje i zakażenia w łonie matki. Powodem zlecenia USG mózgowia jest też niska liczba punktów Apgar po porodzie.

Wskazanie medyczne stanowi również podejrzenie wad rozwojowych mózgu. Badanie należy wykonać bezwzględnie, gdy zaobserwujesz u dziecka objawy neurologiczne, takie jak np. drgawki. Oprócz tego USG przezciemiączkowe powinno się zlecić, gdy głowa dziecka ma zdecydowanie większy rozmiar niż norma, obserwuje się uwypuklone, pulsujące ciemię. USG mózgowia warto przeprowadzić w przypadku zaobserwowania różnego rodzaju zaburzeń rozwojowych.

Wśród wskazań do USG głowy dziecka wymienia się także cukrzycę ciążową matki, dystrofię płodu, obniżone napięcie mózgowe, zakażenia wewnątrzmaciczne, nieprawidłowe pomiary antropometryczne, niski hematokryt krwi, przedwczesne odklejenie się łożyska i nadciśnienie śródczaszkowe.

Jak przebiega USG przezciemiączkowe?

Ultrasonografia przezciemiączkowa wykonywana jest w asyście drugiej osoby, która trzyma głowę dziecka. Na główkę niemowlaka (noworodka) nakładany jest żel, który zwykle wcześniej specjalnie podgrzewa się do temperatury ciała malucha, by nie czuł dyskomfortu podczas badania. Lekarz specjalnym urządzeniem (głowicą ultradźwiękową) przesuwa po głowie niemowlaka i jednocześnie na monitorze może obserwować widziane w czasie rzeczywistym obrazy mózgowia dziecka.

Przed wykonaniem USG przezciemiączkowego zwykle przeprowadzany jest wstępny wywiad. Badanie trwa zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Po USG lekarz przedstawia jego interpretację.

Jak przygotować się do badania?

Do badania nie trzeba się przygotowywać. Z uwagi na komfort dziecka najlepiej, by wcześniej zostało nakarmione i miało zmienioną pieluchę. Ważna jest także obecność rodzica zachowującego spokój.

Co może wykryć USG przezciemiączkowe?

Ultrasonografia przezciemiączkowa umożliwia zdiagnozowanie wielu wad rozwojowych, wodogłowia oraz wewnętrznych krwawień. Badanie to pozwala także określić wielkość i ułożenie poszczególnych struktur w mózgu, dzięki czemu możliwe jest wykrycie wszelkich odchyleń w wielkości i kształcie układu komorowego oraz przestrzeni płynowych.

USG przezciemiączkowe pozwala zdiagnozować:

• wodogłowie;
• krwawienie, niedotlenienie;
• guzy;
• torbiele;
• zmiany ogniskowe;
• przepukliny oponowe;

Badanie USG pozwala na wykrycie pewnych zmian, mogących świadczyć o porażeniu mózgowym, ale nie jest badaniem kluczowym, tylko dodatkowym. Diagnozowanie tego schorzenia opiera się głównie na wywiadzie i danych z okresu ciąży, porodu i okresu okołoporodowego. Ważne są także pierwsze miesiące życia dziecka i obserwacja jego rozwoju.