Trzydniówka – objawy, przyczyny, jak sobie radzić?

22.11.2023

Trzydniówka to niegroźna choroba wieku dziecięcego. Typowymi jej objawami są gorączka i plamisto-grudkowa wysypka. Sprawdź, jakie jeszcze objawy mogą towarzyszyć gorączce trzydniowej oraz w jaki sposób je łagodzić.

Pediatra ogląda przez lupę rękę dziewczynki

Spis treści

Trzydniówka – co to za choroba?
Kto choruje na gorączkę trzydniową?
Jakie są objawy trzydniówki?
Jak łagodzić objawy trzydniówki?
Kiedy zgłosić się do lekarza?

Eksperci podają, że wirusy wywołujące trzydniówkę odpowiadają za 10–45% chorób przebiegających z gorączką u dzieci. Dowiedz się, co przyczynia się do jej powstania i na czym polega jej leczenie. Te i więcej informacji o gorączce trzydniowej przeczytasz w poradniku przygotowanym przez naszych ekspertów.

Trzydniówka – co to za choroba?

Trzydniówka, zwana również rumieniem nagłym i gorączką trzydniową, to choroba zakaźna wywołana przez wirusy HHV6 i/lub HHV7 należące do grupy Herpesviridae (wirus opryszczki typu 6 i 7). Patogen szerzy się drogą kropelkową. Źródłem zakażenia jest osoba chora lub bezobjawowy nosiciel. Zarazić się można przez pocałunek, korzystanie z tych samych naczyń co osoba chora, wkładanie do ust brudnych rąk. Zakażeniu sprzyja przebywanie wśród dużej grupy ludzi, obniżona odporność czy nieprzestrzeganie zasad higieny.

Przeczytaj również: Bostonka – co to jest? Objawy, przyczyny, sposoby leczenia

Kto choruje na gorączkę trzydniową?

Gorączka trzydniowa to choroba wieku dziecięcego. W przeważającej większości przypadków (około 95%) dotyczy dzieci do 3. r.ż. Najczęściej jest rozpoznawana u dzieci w wieku 6–15 miesięcy. Pojedyncze są przypadki trzydniówki u dzieci starszych. Również u maluchów w pierwszym półroczu życia rzadko stwierdza się to schorzenie, co wynika z ochrony zapewnianej przez matczyne przeciwciała przeniesione biernie przez łożysko.

Jakie są objawy trzydniówki?

Czas upływający od narażenia na czynnik zakaźny do wystąpienia objawów trzydniówki (tzw. okres wylęgania się choroby) wynosi od 5 do 15 dni (średnio 10 dni). Pierwszym objawem, który pojawia się u dziecka, jest gorączka. Utrzymuje się ona od 2 do 5 dni. Zazwyczaj jednak przez 3 dni, z czym wiąże się nazwa choroby. Podwyższonej temperaturze ciała nie towarzyszą z reguły inne objawy chorobowe. Gorączka sprawia jednak, że dziecko jest płaczliwe, rozdrażnione, śpiące, niechętne do zabawy, odmawia jedzenia.

Po tym, jak temperatura ciała spadnie, rozwijają się zmiany skórne. Przez około 2 dni na ciele dziecka występuje drobna, bladoróżowa, plamisto-grudkowa wysypka. W pierwszej kolejności zajmuje klatkę piersiową, plecy, brzuch, następnie twarz, szyję i ramiona. Sporadycznie zmiany skórne pojawiają się na kończynach. Wysypka po trzydniówce nie pozostawia przebarwień i ustępuje bez złuszczania się skóry. Czasami rumień nagły przebiega bez wysypki. W okresie wysypkowym można zaobserwować powiększenie się szyjnych i potylicznych węzłów chłonnych. Rzadkością są inne objawy typu: zapalenie spojówek, katar, kaszel, obrzęk powiek, wymioty, biegunka.

Gorączka trzydniowa przebiega zazwyczaj łagodnie. Rzadko wiąże się z powstaniem powikłań, do których należą:

  • drgawki gorączkowe,
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu,
  • zapalenie wątroby.

Jak łagodzić objawy trzydniówki?

Zazwyczaj dziecko wraca do zdrowia w ciągu około 7 dni od pojawienia się pierwszych objawów trzydniówki. Choroba ta w większości przypadków nie wymaga specjalistycznego leczenia. Przede wszystkim zadbaj o odpowiednie warunki w pomieszczeniu, w którym przebywa chore dziecko. Wietrz je, zapewnij prawidłową temperaturę i wilgotność powietrza (około 20–22OC i 40–50% wilgotności).

Nie ma bezwzględnej konieczności trzymania malca w łóżku, ale lepiej wstrzymać się od forsownych zabaw. Pamiętaj o nawadnianiu dziecka. Podawaj mu niegazowaną wodę , soki czy ziołowe herbatki. Dziecko karmione naturalnie trzeba przystawiać do piersi częściej, nawet jeśli samo się tego nie domaga.

Regularnie kontroluj temperaturę dziecka. Jeśli oscyluje ona w okolicach 38°C, takiej gorączki nie trzeba zbijać. . Gdy temperatura przekracza 38°C i rośnie, konieczne jest jej zbijanie. W tym celu stosuj chłodne okłady oraz leki przeciwgorączkowe w stosownej do wieku i wagi dawce.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Konsultacja z pediatrą

Zgłoś się z dzieckiem do pediatry lub lekarza rodzinnego, jeśli gorączka utrzymuje się dłużej niż 3 dni. Wysoka temperatura ciała to niebezpieczny objaw, który towarzyszy wielu przypadłościom. Dziecko powinien zbadać lekarz, żeby wykluczyć inne infekcje. Konsultacja u specjalisty jest niezbędna, , gdy:

  • objawy nie ustępują mimo podjętego leczenia;
  • choroba utrzymuje się dłużej, niż powinna;
  • dziecko odmawia picia i obawiasz się odwodnienia;
  • objawy stają się intensywniejsze.
Źródła
  1. M. Lachowicz, Choroby wirusowe wieku dziecięcego – trzydniówka oraz choroba dłoni, stóp i jamy ustnej, „Aptekarz Polski” 2021, nr 180, s. 2529.
  2. S. Muzumdar, M.J. Rothe, J.M. Grant-Kels, The rash with maculopapules and fever in children, „Clinics in dermatology” 2019, t. 37, nr 2, s. 119128.
  3. J. Popielska, M. Marczyńska, Wysypki plamisto-grudkowe w infekcjach wirusowych, „Pediatria po Dyplomie” 2016, nr 1. Online: https://podyplomie.pl/pediatria/21107,wysypki-plamisto-grudkowe-w-infekcjach-wirusowych [dostęp: 05.10.2023].

Zobacz także

Dziecko leży z przykurczonymi nogami
OrtopediaPediatriaOpieka nad dzieckiem

Krzywica. Przyczyny i leczenie

Krzywica to choroba metaboliczna związana z zaburzeniami procesu mineralizacji kości. Niepodjęcie jej leczenia lub terapia prowadzona w nieprawidłowy sposób wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Poznaj objawy krzywicy i sprawdź, co może doprowadzić do tej choroby.

Kobieta w ciąży siedzi na kanapie i podpiera głowę reką
Opieka nad dzieckiemPediatriaCiąża

Czym jest zespół Edwardsa? Jaki ma wpływ na dziecko?

Trisomia 18 chromosomu jest drugim pod względem częstości (po zespole Downa) zespołem wad genetycznych uwarunkowanym obecnością dodatkowego chromosomu. Sprawdź, jakie objawy towarzyszą zespołowi Edwardsa i na podstawie jakich badań lekarz stawia rozpoznanie.

Kobieta w ciąży leży na łóżku i trzyma się za brzuch
Opieka nad dzieckiemPediatriaCiąża

Czym jest zespół Patau? Przyczyny, objawy, rozpoznanie

Zespół Patau to jedna z trzech najczęściej występujących aberracji chromosomowych, obok zespołu Downa i zespołu Edwardsa. Przyczyną tego schorzenia jest obecność dodatkowego chromosomu 13 (trisomia chromosomu 13). Dowiedz się więcej o tym zespole wad wrodzonych.