Jakie są przyczyny grzybica jamy ustnej? Objawy i leczenie

Czym jest grzybica jamy ustnej i kogo może dotyczyć problem?

Grzybica jamy ustnej to choroba, która charakteryzuje się nadmiernym rozwojem drożdżaków – najczęściej rodzaju Candida – w obrębie błon śluzowych jamy ustnej. W normalnych warunkach mikroorganizmy te są częścią prawidłowej flory, jednak w sytuacjach sprzyjających – takich jak osłabienie układu odpornościowego – mogą doprowadzić do objawów infekcji. Kandydoza najczęściej dotyczy języka, podniebienia oraz wewnętrznych stron policzków, a niekiedy rozprzestrzenia się na gardło i przełyk.

Omawiane schorzenie może dotknąć każdego, jednak niektóre grupy osób są bardziej narażone na jego rozwój. Wśród nich wymienia się osoby z obniżoną odpornością (np. z powodu HIV/AIDS, nowotworów), dzieci, seniorów oraz Pacjentów stosujących leki immunosupresyjne (np. sterydy), które osłabiają układ odpornościowy.

Przyczyny grzybicy jamy ustnej

Do rozwoju grzybicy jamy ustnej przyczyniają się grzyby Candida. Jednak nie sama ich obecność, ale nadmierny rozrost powoduje grzybicę jamy ustnej i towarzyszące jej nieprzyjemne objawy. Aby doszło do namnażania drożdżaków, muszą powstać odpowiednie warunki. Rozwojowi grzybicy jamy ustnej sprzyjają:

• obniżona odporność organizmu;
• przyjmowanie leków obniżających odporność, np. antybiotyków czy sterydów;
• niewłaściwa dieta bogata w produkty przetworzone, które zaburzają równowagę flory bakteryjnej;
• cukrzyca – wysoki poziom cukru we krwi to doskonałe warunki dla rozwoju drożdżaków;
• niedostateczna higiena jamy ustnej;
• suche usta – kserostomia, czyli suchość w jamie ustnej, zwiększa ryzyko infekcji grzybiczej.

Przeczytaj także: Grzybica skóry – rodzaje, objawy, sposoby leczenia.

Jak objawia się grzybica jamy ustnej?

Najczęstszym i najbardziej charakterystycznym objawem kandydozy są białe naloty, pojawiające się na języku, podniebieniu oraz wewnętrznej stronie policzków. Przypominają one kożuch mleka, ale nie da się ich tak łatwo usunąć, ponieważ związane są z błoną śluzową.

Oprócz tego Pacjenci często skarżą się na pieczenie, ból oraz uczucie suchości w jamie ustnej. W niektórych przypadkach mogą wystąpić także swędzenie i zmiany w odczuwaniu smaku, co zaburzy apetyt i negatywnie wpływa na samopoczucie. W bardziej zaawansowanych przypadkach kandydoza rozprzestrzenia się na gardło i przełyk, powodując trudności z połykaniem.

Jak leczyć grzybicę jamy ustnej?

Jeśli zauważysz u siebie objawy wskazujące na grzybicę jamy ustnej, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub stomatologiem. Leczenie powinno być dostosowane do przyczyn schorzenia oraz indywidualnych potrzeb. Najczęściej stosuje się preparaty przeciwgrzybicze w postaci maści, płynów lub żeli, które aplikowane są bezpośrednio na zmienione miejsca. Nystatyna i mikonazol to przykłady najczęściej przepisywanych leków. W przypadku poważniejszych infekcji lekarz może zalecić leki doustne, takie jak flukonazol czy itrakonazol. Ich zaletą jest kompleksowe działanie, ponieważ eliminują grzyby z całego organizmu.

Osoby cierpiące na grzybicę jamy ustnej powinny unikać pokarmów bogatych w cukry proste, które sprzyjają rozwojowi drożdżaków. Warto wprowadzić do diety probiotyki, takie jak jogurty naturalne, które mogą pomóc w odbudowie prawidłowej flory bakteryjnej. Regularne szczotkowanie zębów, stosowanie nici dentystycznej oraz płukanie jamy ustnej preparatami o działaniu przeciwgrzybiczym może pomóc w zapobieganiu nawrotom kandydozy.

Jak zapobiegać grzybicy jamy ustnej?

Zapobieganie grzybicy jamy ustnej to świadome działania, które muszą obejmować zarówno odpowiednią higienę jamy ustnej, jak i dbanie o ogólny stan zdrowia. Podstawą jest regularne i dokładne szczotkowanie zębów przynajmniej dwa razy dziennie. Należy również pamiętać o czyszczeniu języka oraz przestrzeni międzyzębowych.

Bardzo ważne jest regularne odwiedzanie dentysty. Dzięki systematycznym kontrolom można wcześnie wykryć ewentualne problemy, takie jak próchnica czy choroby przyzębia, które sprzyjają rozwojowi grzybicy. Istotne jest również dbanie o ogólny stan zdrowia. Należy zwracać uwagę nie tylko na zbilansowaną dietę, ale także ograniczyć używki (papierosy i alkohol) oraz unikać stresu, który może osłabiać układ odpornościowy i zwiększać podatność na infekcje.

U małych dzieci bardzo ważnym elementem profilaktyki grzybicy jamy ustnej jest dbanie o czystość smoczków i butelek. Mamy karmiące powinny również zadbać o higienę sutków. Natomiast seniorzy – również znajdujący się w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia grzybicy jamy ustnej – muszą zwrócić szczególną uwagę na higienę protez zębowych.