Jakie badania obrazowe wykonuje się w przypadku bólu pleców?

12.09.2022

Badania obrazowe to niezwykle przydatne metody w diagnostyce oraz monitorowaniu przebiegu leczenia wielu schorzeń. Powszechne jest ich wykorzystanie w przypadku schorzeń kręgosłupa.

Badania obrazowe w bólu pleców.jpg

Spis treści

Badania obrazowe w bólu kręgosłupa
RTG kręgosłupa
Rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa kręgosłupa

Ból kręgosłupa to jedna z częstszych przypadłości, z jakimi zgłaszają się pacjenci. Szacuje się, że około 70% osób po 30 roku życia przynajmniej raz doświadczyło dolegliwości bólowych kręgosłupa. To objaw mało charakterystyczny, który może się pojawić w przebiegu rozmaitych chorób. Sprawdź, jakie metody obrazowania medycznego pozwolą stwierdzić podłoże bólu kręgosłupa.


Badania obrazowe w bólu kręgosłupa

Badania obrazowe to techniki i procesy, które służą do zobrazowania ciała ludzkiego w celu diagnostycznym i leczniczym. Badania te umożliwiają również kontrolę schorzenia i ocenę postępów wdrażanej terapii u danego Pacjenta. Do badań obrazowych w diagnostyce bólu kręgosłupa wykorzystujemy: badania rentgenowskie, rezonans magnetyczny, tomografię komputerową.

W początkowym etapie występowania bólu kręgosłupa badania obrazowe wykonuje się w przypadkach obecności tzw. czerwonych flag. To sytuacje alarmowe, mogące świadczyć o poważniejszych schorzeniach w obrębie kręgosłupa lub pochodzeniu bólu spoza narządu ruchu. Wymienia się wśród nich:

  • nowotwór w wywiadzie,
  • niezamierzony spadek masy ciała,
  • infekcje,
  • uraz,
  • podejrzenie poważnej choroby ogólnoustrojowej,
  • ból nocny,
  • osteoporozę,
  • stałe pogarszanie się objawów,
  • ograniczenie ruchomości kręgosłupa we wszystkich kierunkach,
  • ból niezależny od pozycji i taki, który nie reaguje na leczenie przeciwzapalne,
  • stwierdzone zaburzenia neurologiczne.

Wskazaniem do badań obrazowych jest również brak poprawy po 4–6 tygodniach leczenia zachowawczego.

Nieocenioną wartość w diagnostyce bólu kręgosłupa mają badania podmiotowe i przedmiotowe. W czasie wnikliwego wywiadu można ocenić, czy jest potrzeba wykonania dodatkowych badań.


RTG kręgosłupa

Najbardziej dostępnym, generującym najmniejsze koszty i najczęściej wykonywanym badaniem obrazowym jest zdjęcie rentgenowskie (RTG). Przeprowadza się je w projekcji przednio-tylnej oraz bocznej. W niektórych przypadkach robione są zdjęcia w projekcji skośnej (np. w podejrzeniu kręgoszczeliny) czy zdjęcia czynnościowe w projekcji bocznej z wyprostowanym i zgiętym kręgosłupem (np. w podejrzeniu kręgozmyku).

Badanie RTG stanowi źródło licznych informacji. Na ich podstawie można określić m.in. ustawienie kręgosłupa (lordoza, kifoza, skolioza), stwierdzić wady postawy, wady rozwojowe (np. kręgi przejściowe, półkręgi, asymilację kręgów) czy zmiany chorobowe (np. zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające i degeneracyjne).

Jednakże badanie RTG ma pewne ograniczenia. Przykładowo za ostry ból pleców odpowiadają zazwyczaj choroby, których nie udaje się rozpoznać za pomocą RTG (z wyjątkiem złamania kręgu w przebiegu osteoporozy), przez co rzekomo prawidłowy obraz RTG może dawać fałszywe uspokojenie. Z kolei skostnienia typowe dla zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa są łatwe do uwidocznienia na zdjęciach RTG, ale na początkowym etapie choroby obraz RTG może być zupełnie prawidłowy.

Ze względu na fakt, że zwykłe zdjęcia rentgenowskie są niewrażliwe na niektóre schorzenia kręgosłupa, obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego i tomografia komputerowa są coraz częściej wykorzystywane w przypadku bólu pleców.


Rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa kręgosłupa

Rezonans magnetyczny zapewnia większe możliwości obrazowania niż RTG i tomografia komputerowa, bowiem pozwala na dokładną ocenę różnego rodzaju tkanek – twardych i miękkich (krążków międzykręgowych, rdzenia kręgowego, korzeni nerwowych, opony, mięśni czy więzadeł), dając tym samym większe możliwości diagnostyczne. Jest preferowaną metodą badania przy rozpoznaniu większości schorzeń kręgosłupa.

Badanie przy użyciu tomografii komputerowej ustępuje technice rezonansu magnetycznego, bo charakteryzuje się gorszą rozdzielczością tkankową. Wykorzystuje się je w diagnostyce bólu kręgosłupa u osób z przeciwwskazaniami do rezonansu magnetycznego. Wykonuje się je również, jeśli występuje podejrzenie złamania i kiedy konieczna jest dalsza ocena kręgoszczelin. Pozwala ono na rozpoznanie subtelnych złamań i zmian chorobowych w zakresie stref wzrostu. Nowoczesne aparaty zapewniają obrazy praktycznie w każdej płaszczyźnie i rekonstrukcje objętościowe. Na tej podstawie możliwe staje się przeprowadzenie bardzo dokładnej oceny budowy i patologii kręgów, krążków międzykręgowych, a przy użyciu kontrastu dodatkowo miękkotkankowych struktur okołokręgosłupowych i wewnątrzkanałowych.

Źródła
  1. B. Hendrich, J. Bladowska, M. Sąsiadek, Znaczenie badań obrazowych w diagnostyce nieurazowych zespołów bólowych kręgosłupa, „Polski Przegląd Neurologiczny” 2010, t. 6, nr 2, s. 92–100.
  2. Imaging Tests for Lower-Back Pain. Online: https://www.choosingwisely.org/patient-resources/imaging-tests-for-lower-back-pain/ [dostęp: 13.08.2022].
  3. D. Rao, G. Scuderi, C. Scuderi i wsp., The Use of Imaging in Management of Patients with Low Back Pain, „Journal of Clinical Imaging Science” 2018, nr 8, s. 30.
  4. Wytyczne dla lekarzy kierujących na badania obrazowe. Online: https://www.gov.pl/web/zdrowie/wytyczne-dla-lekarzy-kierujacych-na-badania-obrazowe [dostęp: 13.08.2022].

Zobacz także

BMI.jpg
DietetykaUroda i sportZdrowie na co dzień

Czym jest wskaźnik BMI? Jak interpretować wyniki?

W ciągu ostatnich lat w polskim społeczeństwie – i nie tylko – wzrósł problem nadwagi i otyłości. Szacuje się, że w naszym kraju na otyłość cierpi ok. 9 mln osób. Statystyki na ten temat bazują na międzynarodowej skali BMI (ang. Body Mass Index), która pozwala oszacować, czy aktualna waga jest prawidłowa, zbyt wysoka lub za niska. Sprawdź, czym jest ten wskaźnik, jak dokonywać obliczeń i interpretować wyniki.

Niedobór magnezu.jpg
Zdrowie na co dzień

Jak objawia się niedobór magnezu? Jakie ma skutki? Kiedy wdrożyć suplementację?

Magnez to ważny minerał dla organizmu człowieka. Pełni on wiele istotnych funkcji: wspiera układ nerwowy i odpornościowy, zapobiega bolesnym skurczom mięśni i zmęczeniu i wraz z wapniem buduje zdrowe kości i zęby etc. Sprawdź, jak objawia się niedobór tego pierwiastka, jakie mogą być jego skutki i kiedy warto rozważyć suplementację.

Płyn w opłucnej.jpg
Zdrowie na co dzień

Czym jest płyn w opłucnej – dlaczego się gromadzi? Jakie daje objawy? Jak się go pozbyć?

Płyn w opłucnej, potocznie zwany „wodą w płucach”, to stan, w którym w przestrzeni między płucami a ścianą klatki piersiowej gromadzi się nadmierna ilość płynu. Może on świadczyć m.in. o chorobach płuc, serca, układu krążenia lub niektórych schorzeniach autoimmunologicznych. Sprawdź, jak rozpoznać nieprawidłowości w obrębie jamy opłucnej, jakie badania wykonać i na czym polega leczenie.

Wszystkie artykuły i poradniki