Czym charakteryzuje się histrioniczne zaburzenie osobowości?

Osobowość histrioniczna jako rodzaj zaburzeń osobowości

Osobowość histrioniczna to jedno z wielu zaburzeń osobowości, które wpływają na sposób, w jaki jednostka myśli, czuje i zachowuje się w różnych sytuacjach. Zaburzenie to cechuje się wzorcem zachowań ekspresyjnych, dramatycznych oraz potrzebą ciągłej uwagi i potwierdzenia wartości ze strony innych. W tym miejscu warto zaznaczyć, że dawniej obowiązującą nazwą było „histeryczne zaburzenie osobowości”, jednak w obecnych klasyfikacjach zostało ono zmienione na „osobowość histrioniczną” – pojęcie niekojarzące się pejoratywnie dla większości społeczeństwa, a jednocześnie znacznie mniej stygmatyzujące.

Osoby z osobowością histrioniczną często cechuje nadmierna emocjonalność, impulsywność i teatralność w wyrażaniu swoich uczuć. Nieustannie poszukują one uwagi i aprobaty otoczenia, na przykład poprzez niezwykle charyzmatyczne zachowanie lub okazywanie emocji.

Jak objawia się osobowość histrioniczna?

Do najważniejszych symptomów histrionicznego zaburzenia osobowości można zakwalifikować:

• drażliwość emocjonalną – niezwykle szybkie zmiany nastroju, reagowanie uczuciami na różne zdarzenia;
• wyolbrzymianie emocji i sytuacji, w tym także przesadne dramatyzowanie i zachowania typowo „teatralne”;
• zachowania uwodzicielskie, sugestywne, wykorzystujące własny urok osobisty;
• potrzebę bycia w centrum uwagi;
• łatwe uleganie wpływom innych ludzi, angażowanie się w działania, które mogą zwiększyć sympatię ze strony otoczenia.

Wyżej opisane cechy charakteryzujące osobowość histrioniczną mogą powodować pewne trudności w codziennym funkcjonowaniu, a także problemy w relacjach. Osoby takie często uznawane są przez otoczenie za nadmiernie ekspresywne i emocjonalne.

Jakie są przyczyny osobowości histrionicznej?

Dotychczasowe analizy badawcze wykazały, że na osobowość histrioniczną wpływają przede wszystkim czynniki środowiskowe, związane z doświadczeniami życiowymi, wychowaniem, stylem przywiązania. Brak akceptacji ze strony rodziców lub opiekunów i zaniedbania emocjonalne prowadzą czasami do wykształcenia się mechanizmów obronnych, a także do rozwoju osobowości histrionicznej.

Niektórzy badacze wskazują również na pewne czynniki genetyczne i neurobiologiczne, które stanowią czasami podłoże rozwoju tego typu zaburzeń. Ponadto zdarza się, że osobowość histrioniczna współwystępuje z innymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja czy nadmierny lęk.

W jaki sposób można leczyć osobowość histrioniczną?

Bardzo duże znaczenie ma odpowiednia diagnoza, w czym pomocny może być wywiad z psychologiem oraz test psychologiczny w kierunku zaburzeń osobowości. W procesie leczenia kluczowe znaczenie ma motywacja Pacjenta, a także chęć zmiany. Zwykle proponowana jest terapia poznawczo behawioralna (CBT), która pomaga zrozumieć i zmieniać negatywne wzorce myślenia i zachowania, które przyczyniają się do problemów emocjonalnych i społecznych.

Sprawdzić może się również terapia schematów, wywodząca się z terapii poznawczo-behawioralnej, w której kluczową rolę odgrywa identyfikowanie pewnych wzorców zachowań, schematów myślowych i skryptów poznawczych. Pomocna jest również terapia dialektyczno-behawioralna (DBT), która jest skoncentrowana na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem, kontrolowaniu impulsów i poprawianiu relacji interpersonalnych.

Dodatkowo w przypadku zaburzeń osobowości dobrym rozwiązaniem jest terapia grupowa. To właśnie ta forma leczenia umożliwia osobom z osobowością histrioniczną pracę nad umiejętnościami społecznymi, ekspresją emocji i zrozumieniem wpływu ich zachowań na innych. Czasami oddziaływanie psychoterapeutyczne łączone jest z farmakoterapią, a więc z lekami antydepresyjnymi lub przeciwlękowymi. Zdecydowanie najważniejsze są jednak spotkania z terapeutą, a także działanie mające na celu zmianę myślenia i wzorców zachowań.

Zobacz także: Psycholog czy psychoterapeuta – jakie są różnice?