Co to jest rotawirus? Jakie są objawy i sposoby leczenia zakażenia oraz zapobiegania mu?
Udostępnij na:
Rotawirus jest jedną z najczęstszych przyczyn ostrej biegunki u dzieci. Łatwo można się nim zarazić – przez zanieczyszczoną żywność, wodę, brudne ręce czy przedmioty, a także drogą kropelkową – wirus zawarty jest w drobinkach śliny zainfekowanego pacjenta. Poza biegunką głównymi objawami są wymioty i gorączka. Nie ma swoistego leczenia zakażenia rotawirusem, stosuje się leczenie objawowe, a najważniejsze jest odpowiednie nawodnienie dziecka.
Spis treści
Rotawirusy są groźne i wyjątkowo zaraźliwe. Wywołana przez nie biegunka grozi odwodnieniem, które w skrajnym przypadku może być nawet śmiertelne. Aby ograniczyć ryzyko zakażenia, należy dbać o higienę i czystość otoczenia oraz skorzystać ze szczepienia. Pierwszą doustną dawkę szczepionki trzeba podać dziecku przed ukończeniem 3. miesiąca życia.
Co to są rotawirusy?
Rotawirusami nazywa się grupę wirusów będących jedną z głównych przyczyn biegunki w populacji dzieci. Wyróżnia się dziewięć grup rotawirusów oznaczonych literami – A, B, C, D, F, G, H, I, J, przy czym zakaźne dla ludzi są grupy A, B, C, a najbardziej rozpowszechniony jest wirus z grupy A (wywołuje 90% infekcji rotawirusowych). Szczególnie narażone na zakażenie są dzieci w wieku od 6 miesięcy do 2 lat. Szacuje się, że większość dzieci do 5. roku życia przeszło zakażenie rotawirusem.
Jak dochodzi do zakażenia rotawirusem?
Do zakażenia dochodzi przeważnie w wyniku spożycia pokarmu zanieczyszczonego kałem chorego. Podobnie przyczyną zachorowań może być też woda. Rotawirusy szerzą się również drogą kropelkową poprzez kontakt bezpośredni z chorym, a także z zanieczyszczonymi przez jego wydzieliny przedmiotami i powierzchniami. Patogen ten charakteryzuje się dużą zakaźnością i stabilnością w środowisku zewnętrznym. Poza organizmem człowieka jest w stanie przeżyć nawet do 2 miesięcy.
Zakażenie rotawirusem – objawy
Rotawirus atakuje i niszczy komórki jelita cienkiego, które tworzą wyścielającą je błonę śluzową (tzw. enterocyty). Wywołane przez niego wirusowe zakażenie przewodu pokarmowego określane bywa grypą żołądkową, lecz z grypą nie ma nic wspólnego. Należy zaznaczyć, że dzieci różnie reagują na zakażenie rotawirusem. U niektórych będzie ono miało ciężki przebieg, u innych objawy będą łagodne, zdarzają się nawet bezobjawowe zakażenia.
Dolegliwości pojawiają się w ciągu około 2 dni od przedostania się wirusa do organizmu. Jako pierwsza rozwija się wodnista biegunka (żółtozielone stolce, zwykle bez krwi i śluzu), która utrzymuje się średnio 4–8 dni. Typowe objawy stanowią również wymioty i podwyższona temperatura ciała. Niebezpieczną konsekwencją zakażenia jest odwodnienie. Chore maluchy mogą się skarżyć na brak apetytu i ból brzucha.
Szczególną uwagę należy zwrócić na okolice odbytu i krocza dziecka, ponieważ częste oddawanie stolca grozi odparzeniami. Niekiedy w wyniku zakażenia dochodzi do przejściowego zaburzenia funkcji wątroby czy czasowej nietolerancji laktozy spowodowanej uszkodzeniem błony śluzowej jelit. Rotawirus u dzieci może czasem dawać dość nietypowe dolegliwości – w postaci infekcji górnych dróg oddechowych.
Na czym polega rozpoznanie zakażenia rotawirusem?
Rotawirusa poza obecnością typowych objawów, rozpoznaje się dzięki odpowiednim badaniom laboratoryjnym. W przypadku dzieci, które z uwagi na ciężki przebieg przyjęte zostały do szpitala, wykonuje się badanie na obecność rotawirusa, a dokładnie oznaczenie antygenów wirusa w teście immunoenzymatycznym. Materiałem do badań jest kał chorego. Jeśli z uwagi na łagodny przebieg zakażenia dziecko pozostaje pod opieką w domu, można wykonać samodzielnie test dostępny w aptekach.
Jak leczyć rotawirusy u dzieci?
Nie ma swoistego leczenia zakażeń rotawirusowych. Bardzo ważne jest uzupełnianie płynów, aby nie doszło do odwodnienia organizmu. Dziecku można podawać niegazowaną wodę mineralną, napar z rumianku lub kopru, słabą herbatę. Dobrym pomysłem będzie podawanie płynów z elektrolitami. Jeśli dziecko ma osłabioną odporność lub objawy biegunki, wymiotów, gorączki są silne, konieczna jest hospitalizacja. Wówczas płyny i elektrolity podawane są dożylnie. Podczas powrotu do zdrowia ważne jest stosowanie delikatnej diety i dostarczanie organizmowi probiotyków do uzupełnienia flory bakteryjnej układu pokarmowego. Choremu na zakażenie rotawirusowe dziecku można podawać np. kleik ryżowy, marchwiankę, zupy jarzynowe, kisiel, bułki pszenne, gotowane chude mięso. Przeciwskazane są świeże owoce oraz soki owocowo-warzywne. Przechorowanie infekcji rotawirusowej nie chroni przed ponownym zachorowaniem.
Jak zapobiegać rotawirusom u dzieci?
Zakażenie rotawirusami u najmłodszych jest powszechne. Aby zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia, konieczne jest przestrzeganie zasad higieny – częste i dokładne mycie rąk, stosowanie jednorazowych pieluch, używanie specjalnych preparatów do odkażania muszli sedesów i nocników, mycie warzyw i owoców, dbanie o czystość.
Najważniejsze znaczenie w zapobieganiu ciężkim biegunkom rotawirusowym mają szczepienia. Szczepienie składa się z 2 lub 3 doustnych dawek szczepionki. Pierwsza powinna być podana w 6–8 tygodniu życia, nie później niż przed 12 tygodniem życia. Kolejne dawki podaje się w odstępie przynajmniej 4 tygodni. Ostatnią dawkę powinno się zaaplikować do ukończenia 24 tygodnia życia w cyklu dwudawkowym, w przypadku schematu trzydawkowego – w 32 tygodnia życia. Szczepienia przeciw rotawirusom są od 2021 roku bezpłatne dla dzieci urodzonych po 31 grudnia 2020 r.
Udostępnij na:
Zobacz także
Krzywica. Przyczyny i leczenie
Krzywica to choroba metaboliczna związana z zaburzeniami procesu mineralizacji kości. Niepodjęcie jej leczenia lub terapia prowadzona w nieprawidłowy sposób wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. Poznaj objawy krzywicy i sprawdź, co może doprowadzić do tej choroby.
Wady postawy – samoopieka
Wady postawy to wszelkie odstępstwa od prawidłowej postawy ciała. Mogą prowadzić do zmian przeciążeniowych, bólu czy dolegliwości o charakterze neurologicznym
Czym jest zespół Edwardsa? Jaki ma wpływ na dziecko?
Trisomia 18 chromosomu jest drugim pod względem częstości (po zespole Downa) zespołem wad genetycznych uwarunkowanym obecnością dodatkowego chromosomu. Sprawdź, jakie objawy towarzyszą zespołowi Edwardsa i na podstawie jakich badań lekarz stawia rozpoznanie.
