Choroba kociego pazura: objawy, diagnostyka i leczenie

Choroba kociego pazura – co to jest?

Choroba kociego pazura (z ang. cat-scratch disease) to bakteryjna choroba odzwierzęca. Wywołują ją Gram-ujemne bakterie z gatunku Bartonella henselae, rzadziej Bartonella clarridgeiae. Do zakażenia dochodzi w wyniku zadrapania lub ugryzienia przez zwierzę-nosiciela. Patogeny przenoszone są przede wszystkim przez młode koty, rzadziej inne zwierzęta (psy, niektóre gryzonie, króliki).

Specjaliści przypuszczają, że pchły Ctenocephalides Felis roznoszą chorobę między zwierzętami. Nie ma dowodów na możliwość przeniesienia infekcji przez pchłę ze zwierzęcia na człowieka. Eksperci uważają, że przebycie choroby kociego pazura daje długotrwałą odporność.

Przeczytaj również: Grzybica pachwin – przyczyny, objawy, sposoby leczenia

Jak wygląda choroba kociego pazura? Objawy

Choroba kociego pazura ma początkowo bezobjawowy przebieg. U części pacjentów występować mogą objawy miejscowe (zaczerwienienie, grudka lub krosta w miejscu zranienia). Zmiana ta goi się po 1–4 tygodniach, nie pozostawia blizny i na ogół nie zostaje zauważona przez pacjenta.

W ciągu kilku tygodni dochodzi jednak do powiększenia okolicznych węzłów chłonnych. Zazwyczaj są to węzły pachowe (45%), szyjne lub podżuchwowe. Osiągają one do 5 cm średnicy. Są bolesne we wczesnym okresie choroby, przesuwalne, o wzmożonej spoistości i tkliwe. Niekiedy dochodzi do ogólnego powiększenia węzłów chłonnych. W 10–30% przypadków ulegają one ropieniu, co może prowadzić do rozwoju tzw. przetoki skórnej, czyli kanału pomiędzy miejscem gromadzenia ropy a powierzchnią skóry. Powiększone węzły chłonne na ogół ulegają samoistnemu zmniejszeniu po upływie 4–6 tygodni, choć w nielicznych przypadkach utrzymują się powiększone przez dłuższy czas.

Dodatkowymi objawami choroby kociego pazura są: gorączka, zmęczenie, brak apetytu, osłabienie, nudności, bóle głowy, podbrzusza i pleców, powiększenie wątroby i śledziony. W większości przypadków choroba kociego pazura ma łagodny przebieg. Do zaostrzenia dochodzi przeważnie u osób z zaburzeniami w pracy układu odpornościowego.

Choroba kociego pazura – do jakiego lekarza należy się zgłosić?

W przypadku objawów ogólnych takich jak powiększenie węzłów chłonnych, gorączki i osłabienia należy zgłosić się do internisty lub lekarza rodzinnego. Należy pamiętać, że gdy dojdzie do ugryzienia przez zwierzę, należy pilnie skonsultować się z lekarzem w celu dodatkowego wdrożenia profilaktyki przeciw infekcjom zagrażającym życiu i zdrowiu – tężcowi i wściekliźnie. Zwlekanie z pójściem do lekarza może ograniczyć skuteczność podjętego leczenia, a w konsekwencji prowadzić do rozwoju niebezpiecznych dla życia powikłań.

Choroba kociego pazura – diagnostyka

Podstawą rozpoznania choroby kociego pazura jest badanie podmiotowe, czyli wywiad. Lekarz przeprowadza rozmowę z pacjentem, starając się uzyskać od niego jak najwięcej informacji o występujących objawach, dotychczasowej historii chorobowej, prowadzonym stylu życia, zażywanych lekach, posiadanych zwierzętach oraz ich aktualnych szczepieniach u weterynarza.

Następnie ma miejsce badanie przedmiotowe – chorobę kociego pazura sugerują powiększone węzły chłonne i zmiana pierwotna, która ma postać krosty lub grudki.

Kolejny krok to zlecenie badań obrazowych węzłów chłonnych w celu różnicowania z innymi przyczynami ich powiększenia, zwłaszcza z zakażeniem gruźlicą lub innymi prątkami atypowymi, mononukleozą zakaźną, toksoplazmozą, ropnym zapaleniem węzłów chłonnych, chorobą nowotworową, tularemią.

Ostateczne rozpoznanie choroby kociego pazura dają badania, które badają obecność swoistych przeciwciał, inaczej nazywanych immunoglobulinami. Należą do nich immunoglobuliny klasy M (tzw. IgM) oraz G (tzw. IgG). Schorzenie można rozpoznać również na podstawie pobranego materiału (biopsji) z zajętego infekcją węzła chłonnego.

Przeczytaj również: Grzybica paznokci – jak wygląda i w jaki sposób jest leczona?

Jak leczyć chorobę kociego pazura?

Leczenie choroby kociego pazura polega na antybiotykoterapii. Zazwyczaj prowadzona jest terapia skojarzona, która polega na połączeniu 2 lub 3 antybiotyków. Najczęściej to antybiotyk z grupy makrolidów, doksycyklina lub ciprofloksacyna. Antybiotyki stosuje się przez kilka tygodni. Jednocześnie prowadzone jest leczenie objawowe.

W przypadku podwyższonej temperatury ciała pomocne są ogólnodostępne preparaty o działaniu przeciwgorączkowym zawierające paracetamol lub ibuprofen. Temperaturę można dodatkowo zbijać zimnymi kompresami na czoło.

Na powiększone i tkliwe węzły chłonne wskazane jest stosowanie wilgotnych, gorących okładów. W przypadku zaropienia tych struktur konieczne okazać się może ich nakłucie w celu opróżnienia z treści ropnej. Rzadkością są zabiegi usunięcia zmienionego chorobowo węzła chłonnego lub powstałej przy nim przetoki skórnej.

Powikłania choroby kociego pazura

W przypadku ciężkiego przebiegu choroby kociego pazura dojść może do powstania powikłań, które najczęściej obejmują:

• zajęcie siatkówki, co wiąże się z ryzykiem utraty wzroku;
• zapalenie mózgu;
• zapalenie płuc;
• zropienie węzła chłonnego;
• zespół Parinauda – uszkodzenie obszaru wzroku w mózgu prowadzące do porażenia spojrzenia ku górze;
• rzadko zapalenie szpiku kostnego, zapalenie wsierdzia, zajęcie kości lub małopłytkowość.