Bąblowica – objawy i przyczyny pasożytniczego zagrożenia

Czym jest bąblowica i jak można się nią zarazić?

Bąblowica jest chorobą pasożytniczą, wywoływaną przez larwy tasiemca bąblowcowego. Do zarażenia dochodzi poprzez dostanie się  jaj pasożyta do przewodu pokarmowego człowieka. Najczęstszą drogą zakażenia jest spożycie żywności lub wody zanieczyszczonej kałem, zawierającym jaja tasiemca. Warzywa lub owoce myte w zanieczyszczonej wodzie są typowymi nośnikami jaj.

Niewystarczająca higiena rąk może przyczynić się do przeniesienia jaj tasiemca z zanieczyszczonych powierzchni do ust. To szczególnie istotne w regionach, gdzie są złe warunki sanitarne. Zwierzęta takie jak psy i lisy są głównym rezerwuarem tasiemca bąblowcowego. Jaja pasożyta mogą znajdować się zarówno w odchodach tych zwierząt, jak również w obrębie sierści.

Ponadto przyczyną wystąpienia bąblowicy może być podróżowanie do regionów o wysokiej endemiczności – bąblowica jest powszechniejsza w częściach Afryki, Azji, i Ameryki Łacińskiej, gdzie istnieją złe warunki sanitarne i higieniczne oraz gdzie częstsze jest spożycie surowego lub niedogotowanego mięsa wieprzowego. W związku z tym przed podróżą w te rejony warto odwiedzić lekarza medycyny podróży.

Sprawdź też, czym jest choroba kociego pazura.

Jak rozpoznać bąblowice? Objawy

Objawy mogą być bardzo różnorodne i zależą od liczby, wielkości oraz stadium rozwoju cyst, a także od ich lokalizacji  w organizmie. Choroba ta może przebiegać bezobjawowo przez wiele lat, a symptomy pojawiają się dopiero, gdy cysty zaczynają wywierać nacisk na otaczające tkanki lub organy. Jeśli umiejscowione są w tkankach mózgowia mogą wystąpić napady padaczkowe lub drgawki zwykle będące pierwszym sygnałem choroby. Ponadto mogą się pojawić bóle głowy – mogą być intensywne i często związane z zablokowaniem przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego, co prowadzi do wodogłowia.

Objawy mogą obejmować zmiany w zachowaniu, zaburzenia pamięci, trudności w koncentracji, a nawet objawy psychotyczne, zaburzenia widzenia, zmiany w polu widzenia, widzenie podwójne i ból oczu – spowodowane naciskiem cyst na obszar mózgu odpowiedzialny za widzenie, a także osłabienie mięśni i zaburzenia ruchowe – w wyniku uszkodzenia mózgu mogą pojawić się problemy z koordynacją i siłą mięśniową.

Jeśli cysty zlokalizowane są w sercu, w wątrobie czy w płucach, mogą prowadzić do zaburzeń funkcjonowania tych narządów, jednak jest to mniej powszechne.

Zobacz także: Choroby układu pokarmowego – objawy i sposoby leczenia.

Na czym polega diagnostyka bąblowicy?

Diagnozowanie bąblowicy wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje przede wszystkim szczegółowy wywiad medyczny z Pacjentem, badanie przedmiotowe, jak również przeprowadzenie szeregu badań diagnostycznych. Lekarz może zlecić wykonanie testów serologicznych, które wykrywają przeciwciała przeciwko larwom tasiemca w surowicy krwi. Są one pomocne w potwierdzeniu obecności zakażenia, szczególnie w przypadkach zajęcia ośrodkowego układu nerwowego.

Ponadto mogą zostać przeprowadzone badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa (CT) głowy. Badanie to pozwala zidentyfikować cysty oraz ewentualne powikłania, takie jak obrzęk i ucisk na struktury mózgu. Rezonans magnetyczny (MRI) głowy z kolei jest bardziej szczegółowy niż CT, jeśli chodzi o wykrywanie cyst w mózgu i ich wpływu na otaczające tkanki. MRI będzie szczególnie przydatne w diagnozowaniu bąblowicy mózgu i w ocenie jej zaawansowania. Do identyfikacji cyst w mięśniach, w wątrobie i w innych narządach wewnętrznych może posłużyć USG.

Gdy istnieje podejrzenie bąblowicy mózgu lekarz może zlecić badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Pozwala ono na ocenę obecności przeciwciał i stanu zapalnego związanego z infestacją pasożytniczą. Biopsja jest rzadko stosowana, ale rozważa się ją w przypadku, gdy diagnoza okazuje się niepewna i inne metody nie przynoszą jednoznacznych wyników.

Dowiedz się też, kiedy wykonywane jest badania bakteriologiczne.

Jak przebiega leczenie bąblowicy?

Leczenie bąblowicy zależy od lokalizacji, liczby i rozmiaru cyst pasożytniczych, a także od objawów i ogólnego stanu zdrowia Pacjenta. Podejście terapeutyczne może obejmować zarówno leczenie farmakologiczne, jak i interwencyjne. Pacjent musi przyjmować leki przeciwpasożytnicze takie jak albendazol. Leczenie przeciwpasożytnicze jest szczególnie zalecane w przypadku mnogich cyst o niewielkich wymiarach; leki przeciwdrgawkowe – stosuje się je w przypadku występowania napadów padaczkowych, które mogą być objawem bąblowicy mózgu; leki przeciwbólowe – mogą być stosowane w celu łagodzenia bólu związanego z obecnością cyst w różnych częściach ciała.

W niektórych przypadkach, szczególnie gdy cysty są duże i wywołują znaczny ucisk na otaczające tkanki lub gdy zlokalizowane są w miejscach krytycznych (np. w mózgu), może być konieczna interwencja chirurgiczna w celu ich usunięcia. W przypadku neurocysticerkozy, która prowadzi do zablokowania przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego i wodogłowia, może być konieczne umieszczenie specjalnej zastawki w celu odprowadzenia nadmiaru płynu.

Regularne badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny, mogą być potrzebne do monitorowania skuteczności leczenia i ewentualnego zmniejszenia liczby czy rozmiaru cyst. Wsparcie psychologiczne i neurorehabilitacja mogą być niezbędne dla Pacjentów z bąblowicą mózgu, którzy doświadczają trwałych objawów neurologicznych lub psychicznych.

Ważne, aby leczenie bąblowicy było prowadzone pod ścisłą opieką specjalistów, takich jak lekarz chorób zakaźnych, neurolog lub chirurg, w zależności od lokalizacji i skutków zakażenia. Wczesne wykrycie i kompleksowe leczenie są kluczowe dla uniknięcia poważnych komplikacji oraz poprawy rokowania.

Dowiedz się też, jakie mogą być przyczyny przemęczenia.