Rekonstrukcja ścięgna Achillesa

Czym jest ścięgno Achillesa?

Ścięgno Achillesa, znane również jako ścięgno piętowe, jest największym i najtrwalszym ścięgnem w ciele człowieka. Łączy mięśnie łydki (mięsień brzuchaty łydki i mięsień płaszczkowaty) z kością piętową. Ścięgno Achillesa odgrywa kluczową rolę w ruchach związanych z chodzeniem, bieganiem, skakaniem i wspinaniem się na palce.

Zobacz także: Wydłużenie ścięgna Achillesa

Wskazania do rekonstrukcji ścięgna Achillesa

Rekonstrukcja ścięgna Achillesa jest procedurą chirurgiczną stosowaną w leczeniu poważnych urazów i schorzeń tego ścięgna, w przypadkach, gdzie inne formy terapii nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Główne wskazania do rekonstrukcji ścięgna Achillesa obejmują:

1. Całkowite zerwanie ścięgna Achillesa

• Ostre urazy – nagłe, intensywne ruchy, które prowadzą do całkowitego zerwania ścięgna. Może to wystąpić podczas aktywności sportowej, takiej jak bieganie, skakanie czy nagłe zmiany kierunku ruchu.
• Przewlekłe urazy – w przypadku braku poprawy po leczeniu zachowawczym lub gdy ścięgno jest mocno uszkodzone i niezdolne do samodzielnego gojenia się.

2. Przewlekła tendinopatia Achillesa

• Degeneracja ścięgna – długotrwałe, przewlekłe zmiany degeneracyjne w ścięgnie, które prowadzą do jego osłabienia, zgrubienia i bólu nieodpowiadającego na leczenie zachowawcze.
• Nawracające zapalenia – powtarzające się epizody zapalenia ścięgna, które nie ustępują mimo stosowania terapii fizjoterapeutycznych, leków przeciwzapalnych i zmian w trybie życia.

3. Urazy powstałe w wyniku długotrwałego przeciążenia

• Powtarzające się mikrourazy, które prowadzą do przewlekłych problemów ze ścięgnem, takich jak tendinopatia.
• Przewlekły ból i dyskomfort w okolicy ścięgna Achillesa, które utrudniają codzienne funkcjonowanie i nie reagują na inne formy leczenia.

4. Strukturalne uszkodzenia ścięgna

• Widoczne na obrazowaniu (USG ortopedyczne czy rezonans magnetyczny) uszkodzenia strukturalne ścięgna, które wymagają interwencji chirurgicznej w celu przywrócenia jego funkcji.

5. Rekonstrukcja po wcześniejszych zabiegach

• Pacjenci, którzy przeszli wcześniejsze operacje ścięgna Achillesa, ale doświadczyli niepowodzeń i wymagają kolejnej interwencji.

Przeciwwskazania do rekonstrukcji ścięgna Achillesa

Istnieją pewne przeciwwskazania, które mogą uniemożliwić wykonanie rekonstrukcji ścięgna Achillesa, w tym m.in.:

• zły stan ogólny – pacjenci z poważnymi chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak niewydolność serca, niewydolność nerek, cukrzyca czy zaawansowana choroba płuc,
• zaburzenia krzepnięcia krwi lub stosowanie leków przeciwzakrzepowych bez możliwości ich czasowego odstawienia,
• aktywne zakażenie w obrębie operowanego obszaru – infekcje skóry, tkanek miękkich lub kości (np. zapalenie kości piętowej),
• znaczne uszkodzenia skóry lub blizny w miejscu planowanego cięcia,
• niedostateczna funkcjonalność ścięgna po uszkodzeniu,
• alergie na materiały używane podczas operacji, takie jak nici chirurgiczne lub przeszczepy,
• zaawansowana osteoporoza.

Przygotowanie do rekonstrukcji ścięgna Achillesa

Główne kroki przygotowawcze do rekonstrukcji ścięgna Achillesa obejmują:

• szczegółowy wywiad medyczny;
• badania obrazowe – jak rezonans magnetyczny, USG oraz RTG stopy, aby dokładnie ocenić stan ścięgna i otaczających tkanek;
• standardowe badania krwi, w tym morfologia, koagulogram (ocena krzepliwości krwi) są konieczne do oceny ogólnego stanu zdrowia pacjenta;
• w przypadku współistniejących chorób, takich jak cukrzyca, choroby serca lub inne schorzenia, mogą być wymagane dodatkowe konsultacje z odpowiednimi specjalistami;
• przygotowanie pacjenta:
  • zaprzestanie palenia
  • lekarz może zalecić odstawienie lub dostosowanie dawkowania leków przeciwzakrzepowych oraz innych leków, które mogą wpływać na krzepliwość krwi,
  • ćwiczenia wzmacniające mięśnie łydki i stabilizację pod opieką fizjoterapeuty-  w przypadkach przewleklych
• Lekarz dokładnie wyjaśnia przebieg operacji, oczekiwane rezultaty, ryzyka i potencjalne powikłania;
• Pacjent podpisuje świadomą zgodę na operację po zapoznaniu się ze wszystkimi informacjami;
• W dniu operacji:
• pacjent musi być na czczo przez co najmniej 6–8 godzin przed operacją,
• zaleca się umycie skóry specjalnym antyseptycznym mydłem przed operacją, aby zmniejszyć ryzyko infekcji,
• pacjent powinien dostarczyć posiadaną dokumentację,
• anestezjolog przeprowadza rozmowę z pacjentem i wybiera odpowiednie znieczulenie, najczęściej ogólne, aby pacjent był całkowicie nieświadomy podczas operacji.

Przebieg zabiegu rekonstrukcji ścięgna Achillesa

Rekonstrukcja ścięgna Achillesa może być przeprowadzona różnymi metodami. Jedne z częściej wybieranych rozwiązań chirurgii ortopedycznej to:

1. Rekonstrukcja Achillesa Speed Bridge – wykorzystuje zaawansowaną technologię Speed Bridge, która pozwala na mocowanie przeszczepu ścięgna Achillesa przy użyciu specjalnych implantów. Procedura ta umożliwia precyzyjne umocowanie przeszczepu, co może przyspieszyć proces gojenia i rehabilitacji. Dzięki tej metodzie możliwe jest osiągnięcie stabilnej rekonstrukcji ścięgna Achillesa, co jest kluczowe dla pełnego powrotu do aktywności fizycznej.
2. Rekonstrukcja Achillesa z przeszczepem ścięgna zginacza długiego palucha lub scięgien gęsiej stopki– procedura polega na pobraniu fragmentu własnego ścięgnapacjenta i przeszczepieniu go w miejsce uszkodzonego ścięgna Achillesa. Przeszczep jest wyjątkowo wytrzymały i elastyczny, co sprzyja skutecznej rekonstrukcji i pełnemu odzyskaniu funkcji ścięgna Achillesa.
3. Rekonstrukcja ścięgna Achillesa przezskórna – polega na wykorzystaniu technik endoskopowych, obrazowania USG i małoinwazyjnych metod chirurgicznych. Zaletą tej metody jest mniejsze uszkodzenie tkanek miękkich oraz krótszy czas rekonwalescencji w porównaniu z tradycyjnymi otwartymi zabiegami. Poprzez minimalizację urazu tkanek miękkich procedura przezskórna może przyspieszyć proces gojenia i powrotu do aktywności fizycznej.

Każda z tych metod rekonstrukcji ścięgna Achillesa ma swoje zalety i wskazania, dlatego ważne jest skonsultowanie się z ortopedą w celu wyboru najodpowiedniejszej opcji dla danego przypadku.

Rekonwalescencja po zabiegu

Pacjent pozostaje w szpitalu przez kilka dni po operacji, aby zapewnić monitorowanie stanu zdrowia i kontrolę bólu. Po operacji noga jest unieruchomiona w gipsie lub szynie, aby zapewnić stabilność ścięgna i umożliwić jego gojenie, podaje się też leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Po rekonstrukcji ścięgna Achillesa pacjent wymaga zabezpieczenia kulami, czesto specjalistycznej ortezy a zawsze rehabilitacjiktóra obejmuje:

• pierwsze 2–4 tygodnie – ograniczenie obciążenia, stosuje się kule, aby wspomóc chodzenie bez obciążania nogi, utrzymywanie nogi w uniesieniu pomaga zmniejszyć obrzęk i przyspieszyć gojenie, regularne kontrole lekarskie;
• 4–8 tygodni – stopniowe zwiększanie ruchomości, delikatne ćwiczenia ruchowe, aby zapobiec sztywności stawu skokowego, unieruchomienie w gipsie może być zastąpione specjalną ortezą, kontynuacja unikania pełnego obciążenia;
• 2–4 miesiące – intensyfikacja ćwiczeń ruchowych i wzmacniających pod nadzorem fizjoterapeuty, ćwiczenia izometryczne, rozciągające i wzmacniające mięśnie łydki oraz ścięgna Achillesa, powrót do umiarkowanej aktywności;
• 4–6 miesięcy – intensywna rehabilitacja, Pacjent może stopniowo wracać do większości codziennych czynności, unikając jednak intensywnych obciążeń;
• 6–12 miesięcy – pełne obciążenie i powrót do aktywności sportowej, regularne wizyty kontrolne u chirurga i fizjoterapeuty.