Borelioza to choroba odkleszczowa wywoływana przez bakterie z rodzaju Borrelia. Towarzyszyć jej może m.in. rumień wędrujący, podwyższona temperatura ciała, bóle stawowo-mięśniowe, bóle głowy, dreszcze, ogólne osłabienie, złe samopoczucie. W diagnostyce boreliozy kluczową rolę odgrywają badania laboratoryjne. Jednym z nich jest test Western Blot. Dowiedz się więcej na temat tego badania.
Czym jest test Western Blot?
Test Western Blot to badanie przeznaczone dla osób z podejrzeniem zakażenia bakteriami z rodzaju Borrelia wywołującymi boreliozę (najczęściej gatunek Borrelia burgdorferi sensu lato). Pacjentom ukąszonym przez kleszcze, obserwującym u siebie objawy mogące wskazywać na boreliozę, zaleca się wykonanie badań serologicznych. To badania wykrywające we krwi specyficzne przeciwciała skierowane przeciwko krętkowi. Są one kluczowym narzędziem w rozpoznawaniu boreliozy. Takim właśnie badaniem jest test Western Blot, który stanowi drugi etap diagnostyki. Warto wiedzieć, że diagnostyki serologicznej w kierunku boreliozy nie należy ograniczać ani rozpoczynać od wykonania testu Western Blot.
Wskazania do wykonania testu Western Blot
Zastanawiasz się, kiedy zrobić test Western Blot? Pierwszym etapem diagnostycznym w kierunku boreliozy są przesiewowe testy na przeciwciała w klasach IgM i IgG metodą ELISA. Pacjenci, którzy otrzymają wynik dodatni lub niejednoznaczny, powinni wykonać test Western Blot. To rodzaj jakościowego testu immunologicznego, który uwidacznia przeciwciała swoiste dla poszczególnych antygenów bakterii wywołujących boreliozę.
Test Western Blot pozwala określić fazę infekcji – czy jest przebyta, czy może ostra, oraz oszacować czas, jaki upłynął od zakażenia. Uważa się go za bardziej specyficzny i czuły od testu ELISA. Badanie to zazwyczaj zleca lekarz chorób zakaźnych w celu potwierdzenia lub wykluczenia boreliozy. Testu Western Blot nie wykonuje się w przypadku ujemnego wyniku testu ELISA.
Przebieg badania
Test Western Blot wykonywany jest na bazie surowicy krwi pacjenta. Materiał pobiera się zazwyczaj z naczynia krwionośnego ze zgięcia łokciowego.
Western Blot wykrywa przeciwciała z klasy IgM i IgG. Te pierwsze są produkowane przez organizm w efekcie pierwszego zetknięcia z patogenem, ich wysokie miano wskazuje na niedawny proces chorobowy. Przeciwciała w klasie IgG pojawiają się w ciągu 1–2 miesięcy od momentu zakażenia, zazwyczaj kilka tygodni później niż IgM. Przeciwciała IgG swoje apogeum osiągają po około 6 miesiącach od zakażenia. Mogą się utrzymywać w organizmie nawet przez kilka lat, mimo skutecznego leczenia antybiotykami.
IgM w teście Western Blot są najbardziej aktywne niedługo po zakażeniu i zazwyczaj oznaczają aktywną boreliozę. Przeciwciała w klasie IgG informują o przebytej infekcji albo aktywnej, chronicznej boreliozie.
W przypadku uzyskania ujemnego wyniku w teście Western Blot, ale dodatniego wyniku w badaniu ELISA, przy utrzymywaniu się niepokojących objawów, test na boreliozę Western Blot można powtarzać co kilka tygodni. Co więcej, nie należy go interpretować, nie odnosząc się do objawów choroby.
Jak przygotować się do testu Western Blot?
Badanie na boreliozę Western Blot nie wymaga szczególnego przygotowania. Tak jak przy każdym badaniu z krwi pacjent powinien zgłosić się wypoczęty i wyspany, najlepiej w godzinach porannych. Nie ma konieczności bycia na czczo. Ważne jednak, aby pacjent zabrał ze sobą wyniki dotychczas przeprowadzonych badań. Powinien zostać poinformowany przez lekarza kierującego na test o czynnikach, które mogą wpływać na wynik badania. Wymienia się wśród nich zwłaszcza:
- antybiotykoterapię rozpoczętą tuż po ukąszeniu przez kleszcza lub z innych wskazań;
- zakażenia krętkiem kiły, wirusem HIV i EBV.
Jakie choroby wykrywa test Western Blot?
Co wykrywa test Western Blot? Badanie to pozwala na wykrycie boreliozy. To najczęściej występująca choroba odkleszczowa. Im dłużej kleszcz jest wbity w skórę, tym większe staje się ryzyko transmisji chorobotwórczych patogenów. Do 24 godzin od wbicia się kleszcza w skórę możliwość zakażenia pozostaje niewielka. Pajęczak potrzebuje czasu, aby zwrócić z organizmu zainfekowaną treść. Wyróżnia się trzy etapy boreliozy:
- Borelioza wczesna miejscowa (3–33 dni od ukąszenia) – towarzyszą jej objawy grypopodobne, rumień wędrujący pojawia się w mniej niż 85% przypadków, a wczesne wdrożenie antybiotykoterapii zapobiega wytworzeniu przeciwciał i zwalczaniu zakażenia na samym początku.
- Borelioza wczesna rozsiana – zakażenie krwią rozszerza się na wiele narządów i układów; może przebiegać pod postacią zapalenia stawów lub neuroboreliozy albo (rzadziej) zapalenia mięśnia sercowego; chory doświadcza częstych bólów głowy, uczucia zmęczenia, bólu stawów, sztywności karku.
- Borelioza późna (pół roku od zakażenia) – przeciwciała w klasie IgG obecne są w płynie mózgowo-rdzeniowym; dochodzi do zapalenia mózgu i rdzenia, powstania nadżerek chrząstek i kości, zanikowego zapalenia skóry oraz przewlekłego zapalenia stawów.