Hemoglobina glikowana (HbA1c)

Co to za badanie hemoglobina glikowana HbA1c?

Badanie hemoglobiny glikowanej jest jednym z ważnych testów diagnostycznych, zwłaszcza w diagnostyce cukrzycy. Odzwierciedla poziom glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2–3 miesięcy, co czyni je użytecznym wskaźnikiem długoterminowej kontroli glikemii.

Proces glikacji polega na przyłączaniu się cząsteczek glukozy do cząsteczek hemoglobiny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu we krwi. Im wyższy jest poziom glukozy we krwi, tym większa ilość hemoglobiny ulega glikacji.

Badanie HbA1c mierzy procentową ilość glikowanej hemoglobiny w stosunku do całkowitej ilości hemoglobiny w organizmie. Wynik jest wyrażany jako wartość procentowa i używany do diagnostyki i oceny kontroli cukrzycy, monitorowania skuteczności leczenia oraz ryzyka powikłań związanych z wysokim poziomem cukru we krwi.

Przeczytaj również: Cukrzyca – rodzaje, objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Jak przebiega badanie hemoglobiny glikowanej?

Badanie hemoglobiny glikowanej jest przeprowadzane w laboratorium medycznym LUX MED przy użyciu próbki krwi. Procedura jest stosunkowo prosta i nie wymaga specjalnego przygotowania. Podczas badania pielęgniarka lub technik laboratoryjny pobierają niewielką ilość krwi poprzez nakłucie żyły, a następnie umieszczają krew na specjalnym szkiełku lub w probówce.

Próbka jest przekazywana pracownikowi laboratoryjnemu, który mierzy procentową ilość HbA1c w stosunku do całkowitej ilości hemoglobiny. Wynik jest zazwyczaj dostępny w ciągu kilku dni. Badanie HbA1c odzwierciedla średnią glikemię Pacjenta w ciągu ostatnich 2–3 miesięcy, ponieważ czas życia erytrocytów (czerwonych krwinek) wynosi około 120 dni, a HbA1c jest obecna wewnątrz tych komórek krwi.

Poza badaniem hemoglobiny glikowanej warto wykonać pełen pakiet badań laboratoryjnych pod kątem cukrzycy.

Jakie są normy hemoglobiny glikowanej?

Normy hemoglobiny glikowanej są ustalane w celu oceny poziomu glikemii u osób bez cukrzycy oraz do monitorowania kontroli cukrzycy u Pacjentów z tą chorobą. Zazwyczaj przyjmuje się, że normy HbA1c wynoszą poniżej 5,7%. Poziom od 5,7% do 6,4% jest często uważany za stan prediabetyczny, wskazujący na podwyższone ryzyko rozwoju cukrzycy. Diagnozę cukrzycy często stawia się, gdy poziom HbA1c wynosi co najmniej 6,5%.

Osobom z już zdiagnozowaną chorobą zalecane cele terapeutyczne dla HbA1c mogą się różnić w zależności od czynników, takich jak: wiek, ogólny stan zdrowia i obecność powikłań. Zwykle jednak dąży się do utrzymania poziomu HbA1c poniżej 7% u Pacjentów z cukrzycą, aby zmniejszyć ryzyko powikłań związanych z wysokim poziomem glukozy we krwi. Ostateczne normy i cele terapeutyczne powinny być ustalane indywidualnie przez lekarza na podstawie specyficznych warunków i potrzeb pacjenta.

Hemoglobina glikowana – wyniki powyżej normy. Co robić?

W przypadku wyników hemoglobiny glikowanej powyżej normy istnieje potrzeba podjęcia działań w celu poprawy kontroli glikemii. Jeśli wynik HbA1c przekracza ustalone normy, może to sugerować, że poziom glukozy we krwi był utrzymywany na zbyt wysokim poziomie przez dłuższy czas. Istotne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu omówienia wyników i opracowania planu postępowania. Aby obniżyć poziom glukozy we krwi, można zastosować kilka odpowiednich kroków:

• wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym,
• spożywać częste, ale małe posiłki,
• zwiększyć aktywność fizyczną.

Pamiętaj, że w przypadku wyników HbA1c powyżej normy współpraca z zespołem medycznym jest kluczowa dla optymalnego kontrolowania cukrzycy i zmniejszenia ryzyka powikłań związanych z wysokim poziomem glukozy we krwi.

Co może wpływać negatywnie na wynik badania  hemoglobiny glikowanej?

Istnieje kilka czynników, które mogą wpływać na wynik pomiaru hemoglobiny glikowanej. Po pierwsze poziom glukozy we krwi jest głównym czynnikiem determinującym wartość HbA1c. Osoby z niestabilną glikemią, częstymi wahaniami poziomu glukozy lub znacznymi hiperglikemiami mają wyższe wyniki HbA1c. Ponadto niektóre warunki medyczne, takie jak: niedokrwistość, choroby wątroby czy nerek, wpływają na wynik HbA1c.

U Pacjentów z pewnymi wariantami hemoglobiny, takimi jak hemoglobina S lub C, wynik HbA1c może być fałszywie zaniżony. Ważne jest również, aby pamiętać o wpływie substancji takich jak alkohol czy niektóre leki. W związku z tym istotne jest, aby lekarz ocenił wszystkie czynniki oddziałujące na wynik badania i uwzględnił je w interpretacji tego wskaźnika dla każdego pacjenta indywidualnie.

Zobacz także: Cukrzyca pod Kontrolą – nowy program LUX MED