USG piersi

Badanie USG piersi – dla kogo?

USG piersi to podstawowa metoda diagnostyczna, zalecana w następujących przypadkach:

• u młodych kobiet z gęstą, gruczołową budową piersi, gdzie mammografia może być mniej czuła,
• u kobiet ciężarnych i karmiących piersią, ponieważ jest to metoda bezpieczna i nieinwazyjna, w przeciwieństwie do mammografii,
• w diagnostyce powiększonych węzłów chłonnych pachowych,
• w różnicowaniu zmian litych i torbielowatych – USG piersi pozwala na dokładną ocenę gęstych tkanek gruczołowych, umożliwia różnicowanie zmian litych od torbielowatych, obrazuje przewody wyprowadzające oraz pozwala na ocenę dołów pachowych i węzłów chłonnych znajdujących się w ich obrębie.

Na USG powinna zgłosić się każda kobieta, która zauważyła niepokojące objawy takie jak:

• zmiana wielkości lub kształtu piersi, która nie ustępuje po miesiączce,
• wyczuwalne guzki lub zgrubienia w piersi lub pod pachą,
• zmiana koloru skóry piersi,
• wciąganie, pomarszczenie lub łuszczenie skóry piersi,
• zmiany w obrębie brodawki, w tym wyciek wydzieliny,
• ból piersi o nieznanym pochodzeniu.

Kobiety z grupy ryzyka – na przykład te, które mają w rodzinie przypadki nowotworów piersi, są obciążone mutacjami genów BRCA1 i BRCA2 lub przeszły raka jajnika – powinny wykonywać USG piersi częściej. Decyzję o częstości badania podejmuje lekarz po indywidualnej analizie przypadku pacjentki.

Ultrasonografię piersi i dołów pachowych, obok mammografii, należy wykonać w ramach wyjściowej oceny stopnia zaawansowania choroby u wszystkich pacjentek z rakiem piersi, o ile jest to technicznie możliwe. Badanie to powinno być również rutynowo stosowane do oceny pachowych węzłów chłonnych, a w razie potrzeby uzupełniane biopsją aspiracyjną cienkoigłową (BAC) podejrzanych węzłów.

Chociaż badanie USG piersi jest często kojarzone z diagnostyką u kobiet, znajduje również zastosowanie w rozpoznawaniu różnorodnych patologii sutka u mężczyzn.

Wskazania do przeprowadzenia badania USG piersi

Badanie USG piersi wykonuje się w celu potwierdzenia lub wykluczenia podejrzenia chorób nowotworowych piersi, a także w celu monitorowania procesu leczenia. Dzięki ultrasonografii można zazwyczaj odróżnić zmiany lite od torbielowatych, ocenić ich twardość, wielkość, kształt i strukturę, a także sprawdzić przewody mleczne oraz węzły chłonne znajdujące się pod pachami.

Ponadto, pod kontrolą USG przeprowadza się biopsje cienko- i gruboigłowe oraz punkcje torbieli, co czyni to badanie niezastąpionym narzędziem w diagnostyce chorób piersi.

Badanie USG piersi powinno być przeprowadzone w następujących przypadkach:

• w ciąży,
• przy występowaniu raka piersi w rodzinie,
• podczas stosowania środków hormonalnych,
• w celu kontrolowania łagodnych zmian w piersiach,
• po urazie w obrębie piersi (w celu wykrycia krwiaka i oceny ewentualnych uszkodzeń),
• przed każdą operacją plastyczną (estetyczną) piersi oraz kontrolnie po niej,
• podczas wykonywania celowanej punkcji piersi,
• w przypadku przeciwwskazań do mammografii (np. zbyt małe piersi, ciąża),
• przed kwalifikacją do procedury in vitro,
• w przypadku zrostów i blizn po przebytych operacjach chirurgicznych,
• u kobiet z implantami silikonowymi, które uniemożliwiają dokładne uwidocznienie tkanki piersi podczas mammografii,
• w celu dalszej diagnostyki zmian wykrytych w mammografii.

Jak przebiega badanie USG piersi?

USG piersi to krótkie, bezbolesne i nieinwazyjne badanie, które trwa średnio 10–15 minut. Wizyta lekarska rozpoczyna się od badania podmiotowego. Podczas wywiadu lekarz pyta m.in. o wiek, datę ostatniej miesiączki, przyjmowane leki (zwłaszcza hormonalne), przebyte choroby, ciążę i karmienie piersią, a także o przypadki nowotworów piersi, jajnika lub prostaty w rodzinie oraz o wcześniej wykonane badania piersi. Może również poprosić o dokumentację z poprzednich badań.

Następnie pacjentka proszona jest o rozebranie się od pasa w górę i ułożenie się na plecach na leżance, z ręką po stronie badanej piersi podłożoną pod głowę. Lekarz nakłada na skórę specjalny żel, który ułatwia przesuwanie głowicy ultrasonograficznej i poprawia jakość obrazu. Następnie przesuwa głowicą po piersiach oraz dołach pachowych, a obraz z badania wyświetlany jest na ekranie. Aby uzyskać lepszy obraz, lekarz może lekko dociskać głowicę pod różnymi kątami.

Badanie przeprowadza się osobno dla każdej piersi. Po jego zakończeniu pacjentka wyciera żel ze skóry i ubiera się. Wyniki badania, w formie wydruku z opisem, zostają przekazane pacjentce na tej samej wizycie, wraz z zaleceniami.

Jak przygotować się do badania USG piersi?

Badanie USG piersi nie wymaga specjalnych przygotowań. Najlepiej wykonać je w pierwszej połowie cyklu miesięcznego, optymalnie między 5. a 10. dniem cyklu. Badanie można jednak przeprowadzać również w innych dniach cyklu, a nawet w okresie karmienia piersią. Pora dnia nie ma znaczenia – USG piersi można wykonać o dowolnej godzinie.

Jakie choroby wykrywa badanie USG piersi?

USG gruczołu piersiowego wykrywa zarówno zmiany łagodne, jak i te, które po weryfikacji mogą okazać się złośliwymi. Badanie to pozwala wykryć zmianę, która nie jest jeszcze wyczuwalna podczas badania palpacyjnego i zauważalna wzrokowo. Podczas USG piersi lekarz poszukuje zmian ogniskowych i, w przypadku ich wykrycia określa: ich kształt, brzegi, granice, orientację, odkształcalność, obecność mikro- lub makrozwapnień. USG piersi umożliwia diagnostykę takich chorób jak m.in.:

• ropień piersi;
• torbiel mleczna;
• zmiany torbielowate;
• mastopatia;
• dysplazja sutka;
• brodawczaki;
• gruczolakowłókniaki;
• tłuszczak;
• guz liściasty;
• kaszak.

Dzięki USG gruczołu piersiowego możliwe jest wczesne wykrycie różnych patologii, co znacząco wpływa na skuteczność leczenia i rokowania pacjentek.