USG piersi

Badanie USG piersi – dla kogo?

Badanie USG piersi wskazane jest u każdej kobiety, niezależnie od rozpoczęcia życia seksualnego. Pierwszą ultrasonografię należy przeprowadzić najlepiej ok. 20. roku życia. Kobiety w wieku 20–30 lat powinny zgłaszać się na USG piersi średnio raz na 2 lata. W przypadku osób, które ukończyły 30 lat, warto je przeprowadzać przynajmniej raz w roku. Badanie to jest przeznaczone dla pań do  40. roku życia. Jest to związane z budową piersi (bardzo gęsta tkanka gruczołowa), której ilość wraz z wiekiem zmniejsza się i wówczas, zamiast USG, zaleca się mammografię. Częstotliwość wykonywania USG piersi jest większa w przypadku kobiet z grupy ryzyka. Należą do niej osoby, które m.in. miały w rodzinie przypadki nowotworów piersi, obciążone są mutacjami genów BRCA 1 i BRCA 2 lub miały raka jajnika – o częstości ultrasonografii decyduje lekarz po indywidualnej analizie przypadku pacjentki

Dla kogo jeszcze jest to badanie? Na USG powinna zgłosić się kobieta, która podczas samobadania piersi wyczuła zgrubienie. Ultrasonografię należy wykonać również w przypadku wystąpienia niepokojących objawów. Jakie zmiany w piersiach powinny zaniepokoić?

• wydzielina wydobywająca się z sutka;
• obrzęk, zaczerwienienie lub ból piersi;
• zmiana w wyglądzie piersi (kształt, wielkość);
• zmiana w wyglądzie skóry (zaczerwienienie, owrzodzenie, przebarwienie);
• powiększenie pachowych węzłów chłonnych.

Badanie USG piersi zaleca się także kobietom w ciąży. Eksperci Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników rekomendują ultrasonografię piersi u ciężarnych do 35. roku życia w I lub II trymestrze ciąży, powyżej 35 lat w I trymestrze ciąży oraz niezależnie od okresu ciąży w przypadku pojawienia się niepokojących objawów.

Badanie USG piersi, które może się wydawać zarezerwowane do celów diagnostycznych w populacji żeńskiej, jest również wykorzystywane do rozpoznawania szeregu patologii sutka u mężczyzn.

Wskazania do przeprowadzenia badania USG piersi

Badanie USG piersi wykonuje się profilaktycznie, dla potwierdzenia lub wykluczenia podejrzeń chorób nowotworowych piersi oraz w celu skontrolowania procesu leczenia. Dzięki USG piersi można zwykle odróżnić zmiany lite od torbielowatych, ocenić twardość, wielkość, kształt i strukturę tych zmian, sprawdzić przewody mleczne, a także węzły chłonne pod pachami.

Systematycznie wykonywane badanie USG piersi pozwala wykryć guzy we wczesnym stadium, co znacznie wpływa na efektywność leczenia. W przypadku uzyskania niezadowalających wyników lub niejasnej diagnozy lekarz może skierować pacjentkę na biopsję. Badanie USG piersi powinno być przeprowadzone w przypadku:

• ciąży;
• raka sutka występującego w rodzinie;
• stosowania środków hormonalnych;
• kontroli łagodnych zmian;
• po urazie w obrębie piersi (w celu wykrycia krwiaka i oceny uszkodzeń);
• przed każdą plastyczną (estetyczną) operacją piersi i kontrolnie po niej;
• wykonywania celowanej punkcji sutka;
• obecności przeciwwskazań do mammografii (np. zbyt małe piersi, ciąża);
• kwalifikacji do in vitro;
• zrostów i blizn po przebytych operacjach chirurgicznych;
• kobiet z implantami silikonowymi uniemożliwiającymi uwidocznienie tkanki piersi w mammografii;
• zmian wykrytych podczas mammografii.

Jak przebiega badanie USG piersi?

USG to krótkie badanie, które trwa średnio 10–15 minut. Jest bezbolesne i nieinwazyjne. Wizyta lekarska, podczas której ma zostać wykonane, zaczyna się od badania podmiotowego. Podczas wywiadu lekarz zadaje głównie pytania o wiek, datę ostatniej miesiączki, przyjmowane leki (zwłaszcza preparaty hormonalne), przebyte choroby, ciążę i karmienie piersią, występowanie w rodzinie przypadków nowotworu piersi, jajnika lub prostaty, przebyte wcześniej badania piersi. Lekarz może też poprosić o wgląd do dokumentacji z poprzedniego badania.

Następnie pacjentka proszona jest o rozebranie się od pasa w górę i ułożenie na plecach na leżance, podkładając rękę po stronie badanej piersi pod głowę. Lekarz aplikuje na jej skórę specjalny żel, którego zadaniem jest ułatwienie ruchów wykonywanych przez głowicę ultrasonograficzną i poprawę jakości obrazu. Następnie ginekolog przykłada ją do ciała pacjentki i przesuwa po piersiach oraz dołach pachowych. Obraz z badania widoczny jest na ekranie. Lekarz, wodząc głowicą po piersiach, może ją lekko dociskać pod różnymi kątami, aby uzyskać lepszy obraz. Badanie wykonuje się osobno dla każdej piersi. Po zakończeniu USG piersi pacjentka proszona jest o wytarcie żelu z ciała i ubranie się. Wyniki badania zostaną przekazane w formie wydruku wraz z opisem na tej samej wizycie – pacjentka otrzyma je wraz z zaleceniami.

Jak przygotować się do badania USG piersi?

Profilaktyczne badanie USG piersi powinno być przeprowadzone w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego, dokładnie po ustaniu krwawienia, ale przed owulacją. W tym czasie w piersiach jest mniejsza ilość wody, co ułatwia wykonanie badanie. Pora dnia nie ma znaczenia – można przeprowadzić je o dowolnej godzinie. W przypadkach nagłych USG piersi wykonywane jest w dowolnym momencie.

Jakie choroby wykrywa badanie USG piersi?

USG gruczołu piersiowego wykrywa zarówno zmiany łagodne, jak i te, które po weryfikacji mogą okazać się złośliwymi. Badanie to pozwala wykryć zmianę, która nie jest jeszcze wyczuwalna na poziomie palpacyjnym i zauważalna wzrokowo. Podczas USG piersi lekarz poszukuje zmian ogniskowych i w przypadku, gdy występują, określa: ich kształt, brzegi, granice, orientację, odkształcalność, obecność mikro- lub makrozwapnień. USG piersi umożliwia diagnostykę takich chorób jak m.in.:

• ropień piersi;
• torbiel mleczna;
• zmiany torbielowate;
• mastopatia;
• dysplazja sutka;
• brodawczaki;
• gruczolakowłókniaki;
• tłuszczak;
• guz liściasty;
• kaszak.