Badanie T3

Czym jest badanie T3?

Wspomniany test diagnostyczny pozwala określić stężenie wolnej frakcji trójjodotyroniny (T3), czyli jednego z hormonów wydzielanych przez tarczycę. Wolna trijodotyronina (FT3) nie wiąże się z białkami osocza, dzięki czemu wykazuje aktywność biologiczną w stosunku do komórek organizmu. Stanowi ona mniej niż 1% całej puli T3 w surowicy, ale najlepiej określa stan czynnościowy tarczycy. FT3 działa wielokierunkowo – wpływa na układ rozrodczy, pokarmowy, nerwowy, wydalniczy i sercowo-naczyniowy. Uczestniczy w metabolizmie białek, tłuszczy (lipidów) i węglowodanów (cukrów).

Badanie FT3 pozwala wykryć choroby tarczycy, a następnie monitorować skuteczność leczenia. Jeśli wyniki wskazują na niewielkie odchylenia od normy, badanie należy za jakiś czas powtórzyć. Istnieje wiele czynników, które mogą zaburzyć wynik, jak chociażby ciężka choroba, stres czy rekonwalescencja po infekcji. Diagnostykę chorób autoimmunologicznych można poszerzyć o oznaczenie stężenia przeciwciał: anty-TPO (przeciw peroksydazie tarczycowej) i anty-TG (przeciw tyreoglobulinie).

Wskazania do wykonania badania T3

Na niedoczynność tarczycy mogą wskazywać następujące objawy:

• wzrost masy ciała,
• przewlekłe zmęczenie,
• nadmierna senność i osłabienie,
• częste uczucie zimna,
• suchość skóry,
• wypadanie włosów i łamliwość paznokci,
• stany depresyjne, obniżenie nastroju,
• obrzęk szyi i powiek,
• zaburzenia miesiączkowania,
• zaparcia,
• bóle mięśni i stawów.

Do najczęstszych objawów nadczynności tarczycy można zaliczyć natomiast nagłą utratę wagi, biegunkę, bezsenność i kołatanie serca. Oprócz tego może im towarzyszyć drażliwość, nadmierna potliwość, nietolerancja ciepła i drżenie rąk. U kobiet pojawiają się też zaburzenia miesiączkowania.

Sprawdź też: Szczepienia dla dorosłych i badania kontrolne jako ważny element profilaktyki zdrowotnej.

Przebieg badania T3

Do badania potrzebna jest próbka krwi pobieranej zwykle z żyły łokciowej. Wynik otrzymuje się w ciągu jednego dnia roboczego. Normy FT3 są uzależnione od metody badania przyjętej przez laboratorium. Niektóre punkty diagnostyczne posługują się metodą immunochemiczną, podczas gdy inne korzystają z elektrochemiluminescencyjnej.

Test FT3 zwykle wykonuje się razem z TSH (hormonem tyreotropowym) i FT4 (wolną frakcją tyroksyny). W ten sposób można ocenić czynność tarczycy, zwanej również gruczołem tarczowym.

Badania nie przeprowadza się u pacjentów, którzy przyjmują heparynę. Preparat może bowiem zaburzać wyniki. O ile to możliwe, test wykonuje się po kilku dniach od zakończenia terapii. Wynik należy skonsultować z lekarzem, a także poinformować go o zażywanym leku. Oprócz tego mogą go zaburzać:

• leki przeciwpadaczkowe,
• hormonalna terapia zastępcza,
• antykoncepcja hormonalna.

Jeśli badania laboratoryjne wykryją nieprawidłowości, lekarz skieruje pacjenta na USG tarczycy. W ten sposób specjalista oceni wielkość, kształt, strukturę i położenie narządu. Badanie jest bezpieczne i bezbolesne, ale może powodować dyskomfort u osób, które mają powiększone wole lub trudności z przełykaniem. Czas trwania zwykle nie przekracza 10 minut, a wyniki otrzymuje się od razu.

Jak przygotować się do badania T3?

Aby uzyskać wiarygodny wynik, na badanie warto zgłosić się rano,  na czczo. To oznacza, że pacjent powinien zachować około 12-godzinną przerwę od ostatniego posiłku. W tym czasie można spożywać wodę, wręcz wskazane jest wypicie szklanki wody na pół godziny przed badaniem. Dzięki temu krew się rozrzedza, co ułatwia jej pobranie. Zazwyczaj badanie wykonuje się przed przyjęciem porannej dawki leków, warto jednak skonsultować to z lekarzem.

Postaraj się ograniczyć sytuacje stresowe przed badaniem. Dzień przed pobraniem krwi zrezygnuj z intensywnego wysiłku fizycznego. Badanie można wykonać w czasie miesiączki.

Jakie choroby wykrywa badanie T3?

Wynik FT3 powinien mieścić się w granicach: 2,25–6 pmol/l (1,5–4 ng/l). Należy również zwrócić uwagę na poziom TSH – zakres prawidłowych wartości wynosi 0,4–4 mIU/l.

Podwyższony poziom FT3 wskazuje na nadczynność tarczycy, która może być związana z:

• wczesną fazą choroby Hashimoto,
• chorobą Gravesa-Basedowa,
• podostrym zapaleniem tarczycy,
• guzkami tarczycy.

Obniżenie stężenia FT3 może świadczyć o niedoczynności tarczycy. Niekiedy jest spowodowane niedoborem jodu, immunoterapią przeciwnowotworową lub radioterapią. Niski poziom FT3 może wynikać z wrodzonych zaburzeń syntezy hormonów lub niewłaściwie dobranego leczenia innych chorób tarczycy.

Niedobór FT3 w okresie dziecięcym może prowadzić do nieodwracalnego upośledzenia rozwoju umysłowego. Nieleczona niedoczynność tarczycy może prowadzić do przyrostu masy ciała, chorób serca, zmian skórnych, problemów z koncentracją, niepłodności, depresji i zaburzeń gospodarki lipidowej. Z kolei nieleczona nadczynność grozi zawałem serca i udarem mózgu, dlatego nie wolno jej lekceważyć. Aby tego uniknąć, przynajmniej raz w roku wykonaj pakiet badań laboratoryjnych – tarczyca.