Zespół cieśni nadgarstka – jakie daje objawy? Rozpoznanie i leczenie

Zespół cieśni nadgarstka powstaje na skutek intensywnego i długiego ucisku nerwu pośrodkowego, który biegnie kanałem w nadgarstku. Bardzo ważne jest szybkie podjęcie leczenia tego schorzenia, ponieważ początkowo zaburzenia w funkcjonowaniu nerwu są odwracalne. Odwlekanie w czasie wizyty lekarskiej może przyczynić się do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu.

Zespół cieśni nadgarstka – co to za choroba?

Zespół cieśni nadgarstka to przypadłość zaliczana do grupy chorób zwanych mononeuropatiami kończyny górnej. Schorzenie to polega na ucisku nerwu pośrodkowego, który zlokalizowany jest w kanale nadgarstka. Nerw ten rozciąga się od kręgosłupa w odcinku szyjnym do palców kończyny górnej. Zespół cieśni nadgarstka częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Poza tym zmiany zwykle rozwijają się w obrębie dominującej kończyny górnej.

Jakie są przyczyny zespołu cieśni nadgarstka?

Zespół cieśni nadgarstka w większości przypadków ma charakter idiopatyczny. Oznacza to, że nie sposób określić przyczyn jego powstania, są one niewiadome. W sposób szczególny na powstanie tej przypadłości narażone są osoby przeciążające kończynę górną, w tym zwłaszcza nadgarstek. Wśród nich wymienić można kolarzy, osoby spędzające dużo czasu na pisaniu na komputerze czy na grze na pianinie.

Kolejnym czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju zespołu cieśni nadgarstka są wcześniej przebyte zabiegi operacyjne czy źle zagojone złamania nadgarstka. Na powstanie choroby narażone są w większym stopniu osoby zmagające się z reumatoidalnym zapaleniem stawów, a także ze zmianami zwyrodnieniowymi w otaczających kanał nadgarstka strukturach.

Zespół cieśni nadgarstka – objawy

Objawy zespołu cieśni nadgarstka nasilają się wraz z zaawansowaniem choroby. Początkowo są to głównie mrowienie i drętwienie palców (I–III, połowy palca IV, bo je zaopatruje nerw pośrodkowy) oraz ból. Dolegliwości pojawiają się czasami w ciągu dnia. Zdecydowanie bardziej dają o sobie znać nocą i podczas unoszenia kończyny. Postęp choroby sprawia, że dolegliwości bólowe promieniują w górę, w kierunku przedramienia. Ból i parestezje stają się na tyle silne, że są w stanie budzić chorego ze snu.

Na późniejszym etapie wśród objawów zespołu cieśni nadgarstka wymienia się dodatkowo:

• ograniczenia i brak precyzji ruchów,
• osłabienie siły chwytu,
• utrudnione wykonywanie czynności precyzyjnych, np. szycie, robienie makijażu,
• wypadanie przedmiotów z dłoni,
• utrudnione zaciśnięcie ręki w pięść.

Nieleczony zespół cieśni nadgarstka może przyczynić się do zaniku mięśni ręki, szczególnie kciuka.

Badania przy zespole cieśni nadgarstka

Z podejrzeniem zespołu cieśni nadgarstka najlepiej zgłosić się do lekarza ortopedy. Rozpoznanie choroby opiera się na badaniu podmiotowym, badaniu klinicznym (ocenie rozbieżności czucia i czucia w palcach przy wykorzystaniu np. testu Phalena, Tinela) i badaniach dodatkowych. Wśród tych ostatnich zazwyczaj wykonuje się badanie przewodnictwa nerwowego nerwu pośrodkowego. Inaczej nazywane jest ono badaniem elektromiograficznym EMG. Dzięki niemu możliwe staje się określenie stopnia uszkodzenia nerwów.

W zależności od wyników badania EMG zespół cieśni nadgarstka podzielono na stopnie, które odpowiadają zaawansowaniu uszkodzenia nerwu. Osobom ze znacznym uszkodzeniem nerwu ulgę w cierpieniu przynieść może wyłącznie operacja. Pomocne w dokładnym postawieniu diagnozy może być też badanie ultrasonograficzne i tzw. rentgen. USG uwidacznia deformacje nerwu, pogrubienie więzadła poprzecznego i ścięgien. Dokonując rozpoznania choroby, powinno się wziąć pod uwagę zmiany zwyrodnieniowe występujące w obrębie kręgosłupa szyjnego.

Na czym polega leczenie zespołu cieśni nadgarstka?

Postępowanie lecznicze w zespole cieśni nadgarstka w zależności od stopnia zaawansowania choroby może być nieoperacyjne (tzw. zachowawcze) lub operacyjne. To pierwsze skupia się na farmakoterapii. Choremu na zespół cieśni nadgarstka zaleca się suplementowanie witaminy B6 i przyjmowanie kortykosteroidów. Poza tym wskazane jest unieruchomienie chorego nadgarstka. Pacjenta kieruje się na zabiegi z zakresu fizjoterapii i fizykoterapii. Poprawę stanu przynieść może neuromobilizacja – rodzaj terapii manualnej. Literatura przedmiotu informuje o przypadkach samodzielnego regenerowania się nerwu po upływie 3–4 miesięcy.

Leczenie operacyjne polega na przecięciu troczka zginaczy, ścięgna mięśnia przebiegającego nad nerwem i odbarczeniu nerwu. Wykonane może być różnymi metodami, np. mini, klasyczną, endoskopową. Zabieg przeprowadza się zazwyczaj w znieczuleniu miejscowym. Trwa mniej więcej godzinę, po nim przez kilka godzin pozostaje się w placówce.