Zapalenie mieszków włosowych – przyczyny, objawy, leczenie

Czym jest zapalenie mieszków włosowych? Jak wygląda?

Zapalenie mieszków włosowych to schorzenie dermatologiczne, które polega na stanie zapalnym dotyczącym małych zagłębień w skórze (mieszków włosowych), z których wyrastają włosy. Proces ten może mieć różne podłoże, zwykle jest jednak spowodowany zakażeniem bakteryjnym, najczęściej wywołanym przez bakterie Staphylococcus aureus (gronkowca złocistego). Stan ten bywa również wywoływany przez infekcje grzybicze, wirusowe lub ma charakter nieinfekcyjny, związany z podrażnieniem lub urazem mechanicznym.

Zapalenie mieszków włosowych nie dotyczy wyłącznie owłosionej skóry głowy, lecz może wystąpić na każdej owłosionej części ciała – najczęściej na tułowiu lub kończynach. Niezależnie od lokalizacji charakterystyczne są drobne, czerwone grudki lub krostki wypełnione ropą. Towarzyszą im: zaczerwienienie, świąd oraz ból, szczególnie w przypadku głębszego zajęcia tkanek.

Zapalenie mieszków włosowych na skórze głowy czasami przybiera postać wysypu krost na przedniej linii włosów. Zmiany te mogą zasychać, tworząc brązowe strupy, a w ich miejscu pozostają blizny. Poważniejsze przypadki tego schorzenia prowadzą nawet do miejscowego wyłysienia.

Czynniki ryzyka i przyczyny zapalenia mieszków włosowych

Istnieje wiele czynników, które mogą predysponować do rozwoju zapalenia mieszków włosowych. Należą do nich m.in.:

• częste golenie i depilacja – mechaniczne drażnienie skóry podczas tych zabiegów może prowadzić do podrażnienia i infekcji mieszków włosowych;
• otyłość i cukrzyca – osoby z nadwagą lub chorujące na cukrzycę mają zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia mieszków włosowych;
• osłabienie odporności – pacjenci z obniżoną odpornością, np. w przebiegu zakażenia HIV lub choroby nowotworowej, są bardziej podatni na rozwój tego schorzenia;
• stosowanie niektórych leków – długotrwałe przyjmowanie kortykosteroidów może sprzyjać powstawaniu zapalenia mieszków włosowych;
• nieodpowiednia higiena – nieregularna wymiana ręczników, pościeli lub noszenie zbyt ciasnej, nieodprowadzającej wilgoci odzieży;
• kontakt z zanieczyszczoną wodą – kąpiele w basenach lub wannach z hydromasażem, których woda nie została odpowiednio zdezynfekowana.

Zobacz także: Nadmierne wypadanie włosów – przyczyny i sposoby leczenia.

Jak diagnozuje się zapalenie mieszków włosowych?

Rozpoznanie zapalenia mieszków włosowych opiera się przede wszystkim na obserwacji charakterystycznych zmian skórnych. Lekarz dermatolog może zlecić badanie mykologiczne, jeśli podejrzewa infekcję grzybiczą, szczególnie w przypadku zmian na skórze głowy. W sytuacji nawracających lub przewlekłych postaci wskazane jest również badanie na obecność gronkowca złocistego.

Z podejrzeniem zapalenia mieszków włosowych w obrębie skóry głowy można udać się również do trychologa, czyli specjalisty (niekoniecznie lekarza) zajmującego się diagnozowaniem i leczeniem różnych chorób oraz problemów dotyczących włosów i skóry głowy.

Leczenie zapalenia mieszków włosowych

Sposób leczenia omawianej dolegliwości zależy od przyczyny, nasilenia objawów oraz lokalizacji zmian. W łagodnych przypadkach – gdy nie występują głębokie zmiany ropne – choroba często ustępuje samoistnie. Jednak w przypadku nasilenia objawów lub podejrzenia infekcji konieczna jest interwencja lekarska.

Leczenie może obejmować:

• stosowanie miejscowych antybiotyków, takich jak mupirocyna, kwas fusydowy czy retapamulina, które hamują rozwój bakterii;
• antybiotykoterapię ogólną, zwłaszcza w przypadkach zmian o ciężkim przebiegu lub w sytuacji zakażenia bakteriami opornymi na leczenie;
• zażywanie leków przeciwhistaminowych, które łagodzą świąd;
• miejscowe stosowanie kortykosteroidów, które zmniejszają stan zapalny;

Niezależnie od zastosowanego leczenia odpowiednia pielęgnacja skóry odgrywa istotną rolę w łagodzeniu objawów i zapobieganiu nawrotom zapalenia mieszków włosowych. Zaleca się stosowanie łagodnych, niedrażniących kosmetyków do mycia skóry, regularną wymianę narzędzi do golenia oraz unikanie noszenia zbyt ciasnych ubrań, które mogą powodować otarcia i podrażnienia skóry.

Znaczenie ma także utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz kontrola poziomu glukozy we krwi u osób z cukrzycą. Obowiązkowe jest również przestrzeganie zasad higieny – częsta zmiana ręczników, pościeli, unikanie kąpieli w brudnej wodzie.

Tylko kompleksowe podejście do problemu pozwoli na skuteczne opanowanie tego schorzenia i przywróci pacjentom utracony komfort.