Wahania nastroju - czym są? Jak sobie radzić?
Udostępnij na:
Wahania nastroju, nazywane w języku potocznym również huśtawkami emocjonalnymi, mogą pojawić się u każdej osoby. Sporadyczne wahania nastroju nie są zwykle powodem do niepokoju, natomiast ich częste i nasilone występowanie może zaburzać codzienne funkcjonowanie. Dowiedz się więcej na temat wahań nastroju i tego, w jaki sposób sobie z nimi radzić.
Spis treści
Czym są wahania nastroju?
Nadmierna drażliwość, zmiany emocji, a także pojawienie się uczucia smutku bez wyraźnej przyczyny mogą występować u każdego. Zdarza się jednak, że huśtawki emocjonalne mogą wpływać oraz dezorganizować codzienne funkcjonowanie na wielu płaszczyznach, takich jak społeczna (relacje z innymi), poznawcza (myślenie, koncentracja, pamięć), a także behawioralna (impulsywne / nieprzystosowawcze formy zachowań). Wahania te mogą wpływać na zachowanie, myślenie i interakcje społeczne osoby, która ich doświadcza.
Wahania nastroju nie muszą świadczyć o poważnych zaburzeniach, zwłaszcza jeśli pojawiają się w konkretnych okresach życia, a więc na przykład w czasie dojrzewania, przed miesiączką lub w okresie ciąży i połogu. Niestety bardzo gwałtowne zmiany emocjonalne budzą niepokój, nie tylko u danej osoby, ale także u jej otoczenia. Właśnie dlatego kluczowe jest poznanie przyczyn wahań nastroju oraz metod radzenia sobie z tym problemem.
Przeczytaj także artykuł o tym, czym jest syndrom Piotrusia Pana.
Najważniejsze przyczyny wahań nastroju
Wyróżnienie wszystkich przyczyn wahań nastroju jest bardzo trudne. Można jednak wyszczególnić kilka najczęstszych powodów.
Depresja poporodowa
Stany typu „baby blues”, a więc związane z wahaniami nastroju, dotyczą nawet 80% kobiet po urodzeniu dziecka. Tego typu zmiany emocjonalne pojawiają się zwykle przez pierwszych 14 dni po porodzie i najczęściej nie są poważnym zjawiskiem. Niestety w niektórych przypadkach przeradzają się w depresję poporodową, występującą nawet do 12 miesięcy po urodzeniu dziecka. Warto zaznaczyć, że u kobiet w ciąży i po porodzie dochodzi do wielu zmian hormonalnych, których konsekwencją mogą być właśnie wahania nastroju.
Przeczytaj także: Stany depresyjne a depresja.
Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)
Kolejną przyczyną wahań nastroju, również związaną ze zmianami hormonalnymi, jest zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Dotyka on bardzo dużą część kobiet miesiączkujących, a do najważniejszych symptomów PMS można zakwalifikować nie tylko wahania nastroju, ale także drażliwość, ból i tkliwość piersi oraz zatrzymywanie wody w organizmie. Warto porozmawiać na ten temat z ginekologiem oraz zadbać o odpowiednią suplementację.
Zaburzenie osobowości borderline
Zaburzenie osobowości borderline (czyli tzw. osobowości z pogranicza) cechuje się między innymi silnymi zmianami nastroju, a także reagowaniem na różne sytuacje złością lub agresją. W przypadku tego zaburzenia Pacjenci cechują się dużą labilnością nastroju – w jednym momencie jest on bardzo dobry, a już chwilę później spada. W przypadku zaburzenia osobowości borderline kluczowe znaczenie ma połączenie psychoterapii (w szczególności terapii dialektyczno-behawioralnej, terapii schematów lub terapii psychodynamicznej) z farmakoterapią.
Dowiedz się, czym jest depresja psychotyczna.
Jak radzić sobie z wahaniami nastroju?
Szczególne znaczenie ma odpowiednie zdiagnozowanie przyczyn wahań emocjonalnych. Powodów można szukać nie tylko wśród tych wyżej wymienionych, ale także innych (np. depresja, ADHD, zaburzenia lękowe, ASD). Gdy wahania nastroju nie wynikają typowo z czynników psychologicznych, warto wykonać różnego rodzaju badania (w tym np. USG tarczycy).
W jaki sposób poradzić sobie z wahaniami nastroju? Do najprostszych sposobów należy zadbanie o swój dobrostan, a więc wysypianie się, unikanie używek, zdrowa dieta, większa aktywność fizyczna. Czasami przydaje się również dzień odpoczynku lub rozmowa z przyjaciółmi. U osób, u których wahania nastroju są silne i częste, dobrym rozwiązaniem jest wizyta u psychologa. Ważne jest dokładne opisanie swoich symptomów, emocji oraz sytuacji, w których wahania nastroju występują. Na tej podstawie psychoterapeuta jest w stanie dobrać odpowiednie metody oddziaływania psychologicznego.
Przeczytaj również, czym zajmuje się psychiatra dziecięcy.
Udostępnij na:
Zobacz także
Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.
Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.
Jak poradzić sobie ze zdradą?
Zdrada to częsty temat pojawiający się w gabinecie psychologa. Odwiedzają mnie zarówno pary, które chciałyby przepracować temat zdrady i nadal być razem, jak i osoby cierpiące po zdradzie i zakończonym związku. Nierzadko są to także pacjenci, którzy „utknęli” na którymś z etapów żałoby po zdradzie i nie potrafią zaufać ponownie. Dowiedz się więcej na temat zdrady i tego, jak sobie z nią poradzić.
