Psycholog czy psychoterapeuta – jakie są różnice?

Psycholog – kim jest?

1 stycznia 2002 roku weszła w życie ustawa o zawodzie psychologa, która reguluje działania w zakresie tego zawodu. W myśl tej ustawy psycholog to osoba, która świadczy usługi psychologiczne, a w szczególności zajmuje się:

• diagnozą psychologiczną
• opiniowaniem
• orzekaniem
• udzielaniem pomocy psychologicznej

Jest to również osoba, która uzyskała dyplom magistra psychologii i odbyła staż zawodowy pod merytorycznym nadzorem psychologa posiadającego prawo do wykonywania zawodu. Studia psychologiczne mogą mieć różną formę. W Polsce można zdobyć zawód psychologa kończąc 5-letnie jednolite studia magisterskie lub w formie 3 + 2, czyli najpierw studia licencjackie a następnie magisterskie. Jest też możliwość przyśpieszonego, indywidualnego trybu nauczania przy uwzględnieniu różnic programowych, które trwają wtedy 3,5 roku. Każdy psycholog ma prawo, jak i obowiązek do doskonalenia zawodowego w różnych formach kształcenia podyplomowego. Psycholog jest również zobowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej, która nie obowiązuje tylko w przypadku, gdy istnieje poważne zagrożenie zdrowia, życia klienta lub innych osób. Prawo do wykonywania zawodu psychologa powstaje wraz z chwilą wpisu na listę psychologów Regionalnej Izby Psychologów.

Psycholog – kiedy się do niego udać?

Psycholog może pomóc w przejściu przez kryzysową sytuację lub udzielić doraźnego wsparcia psychologicznego i emocjonalnego w radzeniu sobie z trudnościami w codziennym funkcjonowaniu zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Może również doradzić, do jakiego specjalisty udać się z danym problemem. Psycholog natomiast nie posiada umiejętności do prowadzenia regularnej psychoterapii. Nie ma również uprawnień do leczenia farmakologicznego, co w praktyce oznacza, że nie wystawia recept ani zwolnień - tym zajmuje się tylko i wyłącznie lekarz psychiatra.

Psycholog może być także specjalistą psychologii klinicznej. Wtedy oprócz pięcioletnich studiów magisterskich ma ukończone cztery lata specjalizacji. W takim przypadku diagnozuje i prowadzi terapię zaburzeń. Psycholog może również pracować pod superwizją. Po wykonaniu diagnozy pomaga pacjentowi np. stosując wsparcie psychologiczne, interwencję kryzysową, poradnictwo, psychoedukację. Psycholog prowadzi poradnictwo, terapię obejmującą zachowanie, emocje, procesy poznawcze i wiele innych obszarów związanych ze zdrowiem psychicznym.

Psychoterapeuta – kim jest?

W myśl ustawy o zdrowiu psychicznym psychoterapia to „celowe i planowe oddziaływanie psychologiczne zmierzające do złagodzenia lub usunięcia objawów zaburzenia oraz do poprawy funkcjonowania psychicznego i społecznego, wspierające dążenia jednostki lub rodziny do zdrowia i rozwoju, kierowane do osób z zaburzeniami psychicznymi”.

Psychoterapeuta to osoba, która uzyskała tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra albo spełnia warunki określone w ustawie o zawodzie psychologa Ma również udokumentowane ukończenie podyplomowego 4-letniego szkolenia w rekomendowanej przez organizacje skupiające ekspertów z zakresu zdrowia psychicznego, takie jak PTP (Polskie Towarzystwo Psychiatryczne), PTP (Polskie Towarzystwo Psychologiczne) czy PTTPB (Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczo-Behawioralnej), uczelni. Psychoterapeuci szkolą się w jednym z wybranych kierunków:

• nurt psychodynamiczny
• nurt poznawczo-behawioralny
• nurt humanistyczno-egzystencjalny
• nurt systemowy
• nurt integracyjny

Nurty różnią się od siebie założeniami dotyczącymi procesu terapeutycznego oraz technikami pracy z pacjentem. Do wybranych trudności i problemów kierowane są konkretne wskazania co do wyboru nurtu. Na przykład: jeśli problem dotyczy systemu (rodziny), wskazana byłaby w tym przypadku terapia w nurcie systemowym. Badania pokazują, że najbardziej skuteczna w leczeniu zaburzeń lękowych jest terapia poznawczo-behawioralna. Warto przed wyborem konkretnego nurtu skonsultować to z psychologiem.

Rozpoczęcie szkoły terapeutycznej nie jest jednoznaczne z uzyskaniem statusu psychoterapeuty. Wedle Narodowego Funduszu Zdrowia samodzielne prowadzenie procesu terapeutycznego możliwe jest po ukończeniu II roku szkolenia w rekomendowanej jednostce organizacyjnej. Psychoterapeuta może starać się o uzyskanie certyfikatu, który jest wydawany po ukończeniu czterech lat kursu oraz spełnieniu dodatkowych kryteriów, ustalanych szczegółowo przez konkretne towarzystwa, m.in. może to być egzamin, udokumentowanie zrealizowanych praktyk/staży, superwizji czy pracy własnej w postaci treningów interpersonalnych lub psychoterapii własnej.

Psychoterapeuta – kiedy się do niego udać?

Psychoterapia jest przeznaczona dla osób, które borykają się z różnymi trudnościami np. zaburzeniami lękowymi, afektywnymi itp. Psychoterapeuta jest osobą, która pomoże zdefiniować trudność pacjenta, więc warto wybrać się do niego w sytuacji, kiedy czujemy, że sobie z czymś nie radzimy np. z emocjami, z relacjami. Psychoterapia jest przestrzenią, w której pacjent przede wszystkim poznaje siebie tj. swoje schematy poznawcze, sposoby myślenia i radzenia sobie, które czasem są dysfunkcyjne i sprawiają pacjentowi trudności w codziennym funkcjonowaniu.

Psychoterapeuta (podobnie jak psycholog) nie może wystawiać recept oraz zwolnień (tym zajmuje się wyłącznie lekarz psychiatra).

Umów się na konsultację: Psycholog Warszawa, Psycholog Kraków, Psycholog Wrocław

Psycholog a psychoterapeuta – podstawowe różnice

Podsumowując: psycholog to osoba, która posiada tytuł magistra. Do psychologa możemy zgłosić się, jeśli przeżywamy obecnie kryzys i potrzebujemy doraźnej pomocy lub wsparcia psychologicznego. Psycholog zajmuje się także diagnozą. Może nas pokierować i pomóc wybrać właściwy nurt psychoterapii w celu dalszego leczenia.

Psychoterapeuta zaś to osoba, która ukończyła 4-letnie, odpowiednie szkolenie z danego nurtu, które jest akredytowane przez jedno z uprawnionych do tego stowarzyszeń. Psychoterapia to proces cyklicznych spotkań, dzięki którym możemy popracować nad danym zaburzeniem lub poznać siebie bardziej – swoje schematy poznawcze, przekonania, sposoby radzenia sobie.

Psychoterapeuta może być także psychologiem lub lekarzem psychiatrą. Pamiętajmy, że jego rolą jest prowadzenie form terapii i leczenia zaburzeń opartych o dowody naukowe.

Ani psycholog, ani psychoterapeuta nie mają prawa do leczenia farmakologicznego - tym zajmuje się lekarz psychiatra.