Przewlekłe zapalenie zatok – przyczyny i objawy. Czy jest wyleczalne?

Czym jest przewlekłe zapalenie zatok?

Zatoki to cztery pary przestrzeni powietrznych w naszej czaszce:

• zatoki czołowe
• zatoki sitowe
• zatoki klinowe
• zatoki szczękowe

Przestrzenie te łączą się wąskimi kanałami z jamą nosa, umożliwiając ewakuację śluzu produkowanego przez błonę śluzową wyściełającą zatoki. W czasie infekcji może dojść do rozwoju zapalenia zatok. Jego przyczyną jest obrzęk śluzówek, powodujący zwężenie lub blokadę kanałów łączących zatoki z nosem, co skutkuje gromadzeniem się śluzu w zatokach, namnażaniem wirusów i bakterii, a to prowadzi do rozwoju dolegliwości klinicznych: bólu głowy lub szczęki, niedrożności nosa obecności gęstej, zalegającej wydzieliny. Jeżeli powyższe dolegliwości utrzymują się dłużej niż 12 tygodni mówimy o przewlekłym zapaleniu zatok.

Przewlekłe zapalenie zatok może pojawić się w każdym wieku, nieznacznie częściej występuje u kobiet. Jego rozwojowi sprzyjają palenie papierosów, zanieczyszczenie powietrza, współistniejące alergie i astma, zaburzenia odporności, wpływające na częste, nawracające infekcje górnych dróg oddechowych oraz zaburzenia anatomiczne w obrębie jamy nosa (np. skrzywienie przegrody nosa). Zobacz także: Zapalenie zatok - przyczyny, objawy, leczenie

Zobacz także: Zapalenie zatok - przyczyny, objawy, leczenie

Jak diagnozowane jest przewlekłe zapalenie zatok?

Do postawienia diagnozy wystarczające są objawy kliniczne, ale czasem lekarz może widzieć wskazania do zlecenia dodatkowych badań diagnostycznych. Badaniami pierwszego wyboru, stanowiącymi obecnie „złoty standard” są badania endoskopowe, gdyż dostarczają dużo informacji, a jednoczasowo są bezpieczne, nieinwazyjne i pozbawione promieniowania rentgenowskiego.

Lekarz może skierować pacjenta na endoskopię nosa i zatok, w czasie której oceniane są wszystkie struktury znajdujące się w jamie nosa, aż do poziomu nosogardła lub videofiberoskopię górnych dróg oddechowych, która obejmuje również ocenę gardła środkowego, dolnego i krtani. Badania wykonuje laryngolog, opis badania umieszczany jest w systemie - kopię opisu wraz ze zdjęciami otrzymasz po badaniu. Bezpośrednio po badaniu lekarz omówi z Tobą kwestie dotyczące dalszego leczenia oraz wyda skierowania na dalsze badania lub leczenie szpitalne.

Czasami mogą pojawić się także wskazania do wykonania tomografii komputerowej zatok. To badanie z użyciem promieniowania rentgenowskiego, ale w niektórych sytuacjach klinicznych najlepiej obrazujące zmiany chorobowe. Jest to również badanie decydujące w aspekcie ewentualnego leczenia operacyjnego zatok. Po wykonaniu badania niezbędna jest jego analiza (wynik badania wraz z opisem). Gdy otrzymasz opis, umów teleporadę (chyba, że otrzymasz zalecenie kontroli stacjonarnej), na której lekarz omówi zmiany obecne w badaniu oraz wskaże Ci dalsze postępowanie.

Czasami przewlekłe zapalenie zatok może wymagać leczenia operacyjnego, wówczas lekarz wystawi dla Ciebie e-skierowanie do szpitala.

E-skierowanie jest dokumentem ważnym w każdej jednostce medycznej.

Może się zdarzyć, że niektóre placówki wymagają także skierowania do Poradni Laryngologicznej. Takie skierowanie może wydać jedynie lekarz POZ, na podstawie uzyskanego e-skierowania do szpitala (laryngolog z LUX MED nie ma możliwości wystawienia takiego skierowania).

Jak leczy się przewlekłe zapalenie zatok?

W związku z tym, że schorzenie ma charakter przewlekły i dolegliwości związane są ze zmianami w obrębie śluzówki i jej nieprawidłowym funkcjonowaniem, sposobem na łagodzenie objawów jest regularne przyjmowanie leków, zgodnie z zaleceniami lekarza.

Donosowe leki sterydowe działają miejscowo, przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo, nie wykazują działania ogólnego i są uważane za preparaty bezpieczne, nawet podczas kilkumiesięcznej terapii. Większość z tych preparatów może być stosowana podczas ciąży i karmienia piersią, w sytuacji nawracających objawów lub zaostrzenia dolegliwości. Istotny jest sposób aplikacji sterydu. Aplikator po włożeniu do nosa należy skierować ku skrzydełku nosa, aby nie podrażniać naczyń krwionośnych przegrody nosa.

Leki przeciwalergiczne zmniejszają obrzęk błony śluzowej i hamują nadwrażliwość receptorów w niej zlokalizowanych - nawet jeśli nie jesteś alergikiem, ich leczniczy wpływ został udowodniony przy niektórych przewlekłych schorzeniach śluzówki nosa.

Leki powinny być przyjmowane przez minimum 6-12 tygodni - o ile lekarz nie zaleci inaczej. Czasami wskazana jest wielomiesięczna terapia, która może trwać nawet do czasu zabiegu operacyjnego. Jeśli nie odczujesz poprawy po pierwszych tygodniach leczenia, kontynuuj terapię przez cały jej zalecany okres - dopiero po pełnej kuracji możliwa jest ocena działania leków. Jeśli na zalecane leczenie potrzebne będzie Ci dodatkowe opakowanie leków, możesz je uzyskać poprzez kontynuację leczenia w Portalu Pacjenta.

Dodatkowo, w celu łagodzenia objawów, wskazane jest regularne stosowanie preparatów soli morskiej w postaci aerozolu do nosa oraz preparatów nawilżających śluzówkę nosa, dostępnych w aptece bez recepty.

Jeżeli nie pojawią się nowe dolegliwości i nie pogorszy się Twój stan ogólny, nie ma wskazań do umawiania wcześniejszej konsultacji laryngologicznej, chyba że lekarz prowadzący zaleci taką kontrolę. Wykonywanie badań obrazowych (RTG, TK) również nie jest konieczne, chyba że zaleci je lekarz laryngolog.

Jeśli w trakcie leczenia rozwiną się objawy infekcji górnych dróg oddechowych, skorzystaj z porady lekarza Internisty z Centrum Leczenia Infekcji. Udzieli on informacji dotyczących zarówno leczenia infekcji jak i prowadzenia dalszej terapii przewlekłego zapalenia zatok.