Pierwsza wizyta u psychoterapeuty – jak się przygotować, żeby czuć się komfortowo i bezpiecznie?

Jak się przygotować do pierwszej wizyty u psychoterapeuty?

Pierwszym krokiem jest odpowiedzenie sobie na pytanie, czego na ten moment potrzebujemy i co jest dla nas najważniejsze.  Czy jest to potrzeba wyrzucenia z siebie emocji, opowiedzenia swojej historii, uzyskanie wsparcia, uzyskanie potwierdzenia, że to, czego doświadczamy na poziomie umysłu, ciała, emocji jest w porządku? A może jest to potrzeba obejrzenia schematów, pewnych mechanizmów, sytuacji które regularnie pojawiają się w naszym życiu – na przykład powtarzające się bycie lub poczucie bycia zdradzonym, porzuconym, utrzymujące się trudności w budowaniu satysfakcjonujących relacji, problemy w pracy czy niepewność w roli rodzica? Może chcemy zmienić jakiś element naszego zachowania, nauczyć się regulować poziom stresu, zarządzać emocjami, mieć więcej energii i radości z życia, budować odporność psychiczną? Warto zauważyć, który obszar naszego życia w pierwszej kolejności potrzebuje zmiany czy uzdrowienia – czy są to relacje partnerskie, relacje z rodziną generacyjną, obszar pracy zawodowej, zdrowie, finanse; w jakiej roli społecznej, którą pełnimy, czujemy się najmniej komfortowo, czyli co jest dla nas najtrudniejsze na chwilę obecną.

Czasem, gdy jesteśmy w kryzysie psychologicznym, a w naszym życiu jest bardzo trudno, lepiej poprosić psychoterapeutę o wsparcie i towarzyszenie nam. Dopiero gdy się wzmocnimy psychicznie, odzyskamy poczucie sprawstwa i wpływu na nasze życie. Będziemy mieć zasoby, żeby zacząć skupiać się na sytuacjach z przeszłości, które potrzebujemy przepracować.

Kolejną kwestią, jaką warto poruszyć, poza poziomem faktów i wydarzeń, są nasze emocje. Jakich emocji najsilniej czy najczęściej doświadczyliśmy w ciągu ostatnich trzech do sześciu miesięcy? Jaki był nasz nastrój, poziom energii życiowej, poziom zmęczenia? A może jest tak, że do niektórych emocji nie mamy dostępu lub nie czujemy zupełnie nic? Dobrze jest również powiedzieć terapeucie, o tym, czy mamy jakieś choroby somatyczne, przyjmujemy na stałe leki, doświadczamy zaburzeń rytmu snu, trudności w regulowaniu emocji czy poziomu stresu, zaburzeń somatycznych, które nie mają podłoża medycznego.

Gdy już zidentyfikujemy nasze potrzeby oraz informacje, jakie będziemy chcieli przekazać podczas pierwszej sesji, zachęcam do przyglądania się emocjom, jakie towarzyszą świadomości tego, że spotykamy się z psychoterapeutą. Może to być na przykład lęk przed byciem ocenionym – zwłaszcza, jeżeli mamy doświadczenie bycia ocenianym i krytykowanym w życiu przez ważne dla nas osoby lub lęk przed otworzeniem się przed obcą osobą. To normalna reakcja, zwłaszcza jeżeli chcemy pracować nad kwestiami, które są dla nas trudne, delikatne, wstydliwe, zagrażające. Podczas pierwszej sesji opowiadamy przecież o bardzo osobistych sprawach osobie, której zupełnie nie znamy, więc możemy czuć się niepewnie. 

Przeczytaj: Czym jest trauma i silny stres? Jak sobie poradzić z emocjami związanymi z ostrą reakcją na stres?

O co pyta psychoterapeuta?

Psychoterapeuta to osoba, która poza wieloletnim przygotowaniem do swojej pracy, korzysta również regularnie z superwizji, stąd podczas sesji na pewno nie pojawi się ocena nas jako człowieka lub jako osoby w danej roli społecznej – czyli rodzica, partnera, dziecka swoich rodziców, przełożonego, pracownika, przyjaciela czy przyjaciółki. Chociaż może pojawić się feedback, że na przykład nasze zachowanie było dla kogoś krzywdzące.

Psychoterapeutów, podobnie jak psychologów i psychiatrów, obowiązuje tajemnica zawodowa, więc możemy mieć absolutną pewność, że informacje, jakimi się podzielimy podczas sesji będą traktowane jako ściśle poufne, tak jak wszystkie inne dane medyczne. Taka pewność może być bardzo pomocna, zwłaszcza w sytuacji, jeżeli doświadczyliśmy utraty zaufania, zostaliśmy oszukani czy zdradzeni przez bliską osobę.

Warto sobie uświadomić, że w momencie rozpoczęcia terapii, psychoterapeuta również nas nie zna i wie o nas dokładnie tyle, ile mu przekażemy, dlatego zwykle potrzeba przynajmniej dwóch, trzech spotkań, żeby określić główny kierunek psychoterapii oraz obszar, którego będzie dotyczyła. Zdarza się również często, że w trakcie procesu psychoterapeutycznego pojawiają się kolejne wątki i kwestie do pracy.

Poznaj zakres opieki psychologa, psychiatry i psychoterapeuty

Jakie są zalety psychoterapii?

Może odczuwamy poczucie winy z powodu faktu, że potrzebujemy szukać pomocy i nie jesteśmy już w stanie ze wszystkim radzić sobie sami, jak to było od nas oczekiwane, czy jak sami od siebie oczekujemy? Może zastanawiamy się, czy to okej, że szukamy wsparcia? Warto zauważyć, że o naszą odporność psychiczną, podobnie jak o układ immunologiczny, musimy dbać. Rzadko kiedy mamy poczucie winy z powodu tego, że w okresie jesienno-zimowym wspieramy swoje zdrowie, zażywając na przykład witaminę D, kwasy Omega czy inne suplementy lub że chodzimy do lekarza na wizyty kontrolne czy gdy pojawia się jakaś dolegliwość. Te same zasady odnoszą się do naszego dobrostanu i zdrowia psychicznego. Wspieramy się w mądry sposób i jak jest trudno, szukamy pomocy specjalisty.

Niemożliwe jest przepracowanie całego życia na każdym z poziomów – przekonań, emocji, schematów, ciała – pracując ze sobą jedną metodą. Psychoterapia jest bardzo skuteczną formą pomocy, ale zazwyczaj po przepracowaniu pewnych wątków, tematów, poziomów warto zrobić sobie przerwę, spić śmietankę z tego, co udało się wypracować i jeżeli będzie taka potrzeba, po jakimś czasie wrócić do terapii w tym lub innym podejściu psychoterapeutycznym. Czasem psychoterapeuta może również zarekomendować włączenie innych metod, jak na przykład pracy z ciałem jako metody uzupełniającej psychoterapię.

Przeczytaj także: Grupa wsparcia – czym jest, jak funkcjonuje i dlaczego jest skuteczna?

Co daje przygotowanie się do psychoterapii? Ile trwa psychoterapia?

Przygotowanie się do pierwszej sesji na pewno da nam większe poczucie komfortu i bezpieczeństwa podczas spotkania. Warto pamiętać o tym, że psychoterapia to proces, który trwa minimum kilka miesięcy, więc to normalne, że po kilku spotkaniach możemy jeszcze nie obserwować dużych zmian. W psychoterapii jednym z najważniejszych czynników leczących jest bezpieczna i wspierająca relacja między pacjentem a terapeutą. Jeżeli więc po pierwszej sesji poczujemy, że dane podejście terapeutyczne nie jest dla nas lub że nie chcemy pracować długofalowo z daną osobą, dobrze jest dać sobie przyzwolenie na szukanie dalej bez poczucia winy.

Zobacz: Kiedy warto się wybrać do psychoterapeuty?

Autor: Beata Krokowska - psycholog