Onycholiza paznokci – co to jest? Przyczyny powstania i sposoby leczenia

Onycholiza paznokci to jedna z częściej występujących chorób płytki paznokciowej. W następstwie onycholizy pod płytką tworzy się przestrzeń stanowiąca dogodne środowisko do rozwoju drobnoustrojów, dlatego też w przypadku powyższych zmian istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia infekcji. Sprawdź, jakie czynniki predysponują do jej powstania. Poznaj objawy towarzyszące onycholizie paznokci i dowiedz się, na czym polega leczenie tej przypadłości.

Onycholiza paznokci – co to jest?

Onycholiza paznokci to stan charakteryzujący się odwarstwianiem płytki paznokciowej od łożyska (tkanka, która jest pod paznokciem i odżywia go) oraz nagromadzenia pod nią powietrza. Onycholiza rozwija się od wolnego brzegu lub boku paznokcia i postępuje w stronę wału paznokciowego. W wyniku tej patologii dochodzi do zmiany zabarwienia płytki na białe. Prowadzi do tego brak prześwitywania różowego koloru pochodzącego z biegnących pod płytką naczyń włosowatych (niewielkich naczyń krwionośnych).

Zmieniony chorobowo paznokieć stanowi źródło dyskomfortu. Przeważnie nie wywołuje dolegliwości bólowych, zwiększa za to prawdopodobieństwo urazu i prezentuje się nieestetycznie. Pomiędzy płytką a łożyskiem mogą znaleźć się zanieczyszczenia oraz złuszczająca się keratyna z płytki. Dlatego też w przebiegu onycholizy istnieje wysokie ryzyko wtórnego zakażenia, np. grzybami lub bakteriami. Na skutek infekcji paznokieć zmienia kolor na żółty, szary, brązowy lub czarny.

Należy podkreślić, że rozległe zmiany na płytkach paznokciowych mogą doprowadzić do obniżenia jakości życia, np. poprzez unikanie aktywności sportowych. Pacjenci zmagający się z onycholizą rzadziej angażują się w życie społeczne oraz są mniej pewne siebie w pracy i życiu prywatnym. Dodatkowo przypadłość utrudnia wykonywanie codziennych czynności i warunkują sposób spędzania wolnego czasu.

Onycholiza paznokci – przyczyny

Do powstania onycholizy paznokci doprowadzić może wiele czynników. Przypadłość ta ma charakter wrodzony lub nabyty. Onycholiza paznokci rozwija się np. na skutek urazu mechanicznego (stłuczenie, uderzenie paznokcia) lub częstego narażenia go na działanie wilgoci albo środków chemicznych. Bardzo duże znaczenie ma także noszone obuwie – jeśli np. jest niedopasowane, wąskie, nieprzewiewne, sprzyja powstawaniu deformacji paznokci, a tym samym odklejaniu ich od łożyska.

Do powstania onycholizy doprowadzić mogą infekcje bakteryjne (np. zakażenie pałeczką ropy błękitnej, gronkowcowe), grzybicze (np. dermatofitowe, grzybami pleśniowymi, grzybami drożdżopodobnymi) bądź wirusowe (np. półpasiec, opryszczka). Patologia ta towarzyszyć może wielu chorobom skóry, w tym m.in. wypryskowi kontaktowemu, łysieniu plackowatemu, łuszczycy, twardzinie, liszajowi płaskiemu, atopowemu zapaleniu skóry.

Onycholiza paznokci może występować również w przebiegu licznych chorób ogólnoustrojowych, w tym m.in. trądu, porfirii, nadczynności tarczycy, kolagenozy, cukrzycy, szpiczaka mnogiego, kiły, chorób przebiegających z pogorszeniem krążenia obwodowego. Oprócz tego może być przejawem guzów łożyska paznokciowego (np. łagodnych guzów, takich jak ziarniniak naczyniowy, kostniak i włókniak twardy lub nowotworów złośliwych – m.in. rak kolczystokomórkowy, czerniak).

Do onycholizy paznokci predysponuje niedobór żelaza z anemią lub bez anemii oraz przyjmowanie niektórych leków, w tym m.in. indometacyny, doksorubicyny, tetracykliny, allopurynolu, leków moczopędnych z grupy tiazydów, bleomycyny. Ryzyko wystąpienia tej przypadłości zwiększają również za częste, intensywne lub nieprawidłowo przeprowadzone zabiegi na paznokciach, np. stosowanie ze zbyt dużą częstotliwością lakierów i zmywaczy.

Do jakiego lekarza należy się zgłosić?

Diagnostyką i leczeniem onycholizy zajmuje się dermatolog, czyli specjalista leczący  choroby skóry i paznokci. Oceni on zmiany występujące na paznokciach, a w razie podejrzenia współwystępującej infekcji może rozważyć pobranie zeskrobin z płytki paznokciowej do dalszej diagnostyki.

Onycholiza paznokcia – jak leczyć?

Pierwszym krokiem w postępowaniu terapeutycznym jest eliminacja czynnika wywołującego odklejanie płytki. W przypadku, gdy onycholiza stanowi efekt innej choroby, konieczne jest leczenie schorzenia podstawowego. Dermatolog prawidłowo zabezpiecza obszar paznokcia przed drażnieniem mechanicznym, oczyszcza płytkę i usuwa tę część, która nie przylega do łożyska. Następnie wprowadza preparaty odżywiające łożysko paznokcia, aby pobudzić je do regeneracji i wzrostu. Zaleca dodatkowo pobudzanie go poprzez m.in. masowanie i stosowanie opatrunków żelowych.

Regeneracja płytki paznokciowej w przypadku rąk zajmuje od 4 do 6 miesięcy, z kolei na stopach trwa to nawet dwa razy dłużej. Przy dużych ubytkach specjalista może zaproponować rekonstrukcję paznokcia. Jeśli dochodzi do wystąpienia powikłań lub zakażenia, konieczne bywa wdrożenie antybiotykoterapii lub leków przeciwgrzybiczych. Należy odpowiednio pielęgnować paznokcie – zrezygnować z malowania, hybryd, agresywnego czyszczenia, wskazane jest też obcinanie ich na krótko.