Nużeniec ludzki – jak uniknąć infekcji w codziennym życiu?

Przeczytaj o zakażeniu nużeńcem ludzkim. Sprawdź, jak szerzy się ten pasożyt i jakie objawy towarzyszą nużycy ludzkiej. Poznaj skuteczne metody zapobiegania infekcji nużeńcem ludzkim. Dowiedz się, do jakiego lekarza zgłosić się po pomoc i na czym polega leczenie.

Czym jest nużeniec ludzki?

Nużeniec ludzki (z łac. Demodex folliculorum) to gatunek roztoczy bytujący na skórze, a dokładnie w gruczołach łojowych i torebkach włosowych. Odżywia się krwią, komórkami nabłonkowymi, wydzieliną gruczołów łojowych. Żeruje nocą, a za dnia wgryza się głębiej w skórę i odpoczywa. Z reguły nużeniec ludzki nie wywołuje dolegliwości. Objawy chorobowe nużycy ludzkiej (zwanej też demodeciozą) pojawiają się przeważnie u osób z osłabioną odpornością.

Czy nużeniec ludzki jest zaraźliwy?

Zarażenie nużeńcem ludzkim może nastąpić poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Transmisji tego roztocza sprzyja przebywanie w dużych skupiskach ludzkich. Można się nim również zarazić, korzystając z tych samych akcesoriów do pielęgnacji, kosmetyków, ręczników, pościeli czy ubrań, co osoba będąca ich nosicielem.

Jakie są objawy nużeńca?

Zakażenie nużeńcem ludzkim może nie dawać żadnych objawów, jednakże  u osób predysponowanych może powodować zapalenie skóry i problemy oczne. Objawami zakażenia nużeńcem ludzkim są głównie wykwity rumieniowo-grudkowo-guzkowe i świąd o niewielkim nasileniu. Zmiany umiejscawiają się przeważnie na skórze nosa, policzków, czoła, okolicy kości jarzmowej, karku, klatki piersiowej, owłosionej skórze głowy.

Zakażenie może wywoływać zapalenie gruczołu łojowego lub mieszka włosowego, co wiąże się z zaburzeniem wydzielania łoju. Objawem tego są: miejscowe wzmożone ucieplenie, ból, stan zapalny, ropień. Obecność nużeńca ludzkiego sprzyja zakażeniom bakteryjnym, szczególnie u osób ze współwystępującymi łojotokiem czy trądzikiem i może nasilać powstawanie wągrów i zaskórników.

Nużeniec ludzki może bytować na oku. Pojawiają się wówczas:

• zaczerwienienie brzegów powiek,
• pogorszenie ostrości widzenia,
• pieczenie, swędzenie,
• wysięki ropne,
• uczucie piasku pod powieką,
• wypadanie bądź utrata rzęs,
• uczucie ciała obcego w oku,
• nadmierne łzawienie,
• łuszczenie się skóry powiek,
• poranne sklejanie się rzęs,
• łuski podobne do łupieżu na rzęsach.

Jak sprawdzić, czy mam nużeńca?

Z podejrzeniem nużycy ludzkiej pacjent powinien zgłosić się do lekarza rodzinnego lub internisty. W razie potrzeby zostanie on skierowany na konsultację do dermatologa i/lub okulisty. Podejrzenie zakażenia nużeńcem ludzkim opiera się na szczegółowo przeprowadzonym wywiadzie medycznym i badaniu przedmiotowym. Następnie lekarz pobiera materiał do analizy mikroskopowej, gdzie w wielokrotnym powiększeniu możliwe staje się zaobserwowanie  roztocza. Materiałem do badania mogą być próbki rzęs z obu oczu lub zeskrobiny ze zmian skórnych. W razie potrzeby lekarz poszerza diagnostykę o dodatkowe badania.

Zobacz również: Oczopląs i jego rodzaje. Diagnostyka i leczenie dolegliwości.

Jak uniknąć zakażenia nużeńcem ludzkim?

Profilaktyka zakażenia nużeńcem ludzkim polega na utrzymywaniu czystości oraz oczyszczeniu skóry z zaskórników. Zakażeniu można zapobiegać poprzez:

• stosowanie płynów odkażających, peelingu czy innych zabiegów złuszczających obumarły naskórek,
• unikanie bezpośredniego kontaktu z osobą zarażoną,
• wyłączne użytkowanie przedmiotów osobistych, takich jak: pościel, ręczniki, piżamy, grzebienie, przyrządy do depilacji, kosmetyki,
• przestrzeganie podstawowych zasad higieny – częste mycie rąk, codzienne mycie twarzy,
• częsta wymiana piżam, pościeli, ręczników,
• dbałość o porządek – usuwanie kurzu, w którym gromadzą się nużeńce,
• odkażanie przyborów kosmetycznych,
• unikanie nadmiernego stosowania kosmetyków na bazie oleju,
• mycie okularów ciepłą wodą z mydłem,
• dokładne usuwanie makijażu,
• używanie sprawdzonych i nieprzeterminowanych kosmetyków.

Istotne są również: zrównoważona dieta, unikanie alkoholu, dymu tytoniowego i stresu, regularna aktywność fizyczna, aby podnieść odporność organizmu.

Jak leczyć zakażenie nużeńcem?

W przypadku zapalenia brzegów powiek leczenie polega przede wszystkim na: ciepłych okładach, stosowaniu preparatów sztucznych łez, masażu powiek, płukaniu powiek, przemywaniu oczu specjalnymi płynami i chusteczkami.

Leczenie objawów skórnych nużeńca ludzkiego opiera się głównie na miejscowej farmakoterapii. Zastosowanie znajdują m.in.: maść z erytromycyną 2%, maść siarkowa, produkty z metronidazolem w stężeniu 1–2%, pilokarpina w stężeniu 4%, permetryna 5% w kremie, krotamiton 10%, roztwory azotanu srebra 0,5–1%.

Bez względu na umiejscowienie nużeńca ludzkiego należy bezwzględnie zadbać o higienę. W terapii wspomagającej zaleca się także stosowanie suplementów wzmacniających odporność organizmu – sitosterole, propolis, wyciąg z jeżówki. Pobudzają one procesy regeneracyjne, podnoszą odporność, działają przeciwwysiękowo, przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie. Pacjenci powinni odbywać częściej dłuższe kąpiele w bardzo ciepłej wodzie i korzystać z sauny, bo temperatura powyżej 54^OC jest dla nużeńca śmiertelna.