Jak zdiagnozować ADHD u dzieci i dorosłych?

12.09.2023

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie pojawiające się nawet u 8% populacji ogólnej. Diagnoza ADHD jest procesem niezwykle trudnym, wymagającym kontaktu ze specjalistą oraz dokładnej obserwacji Pacjenta. Zwykle pierwsze symptomy ADHD są zauważalne już przed ukończeniem 5. roku życia dziecka.

Diagnoza_ADHD.jpg

Spis treści

Jak objawia się ADHD? Kiedy zgłosić się psychologa?
Kto stawia diagnozę ADHD?
Jak wygląda diagnoza ADHD u dzieci?
Jak przebiega diagnoza ADHD u dorosłych?

Jak objawia się ADHD? Kiedy zgłosić się psychologa?

ADHD to problem neurorozwojowy, który oddziałuje na zachowanie oraz stan ogólny osoby nim dotkniętej. Zwykle najważniejszymi symptomami tego zaburzenia jest nadpobudliwość ruchowa, zaburzenia uwagi i koncentracji, a także impulsywność. Wszystko to sprawia, że u osób z ADHD mogą pojawić się problemy z odraczaniem podejmowania decyzji, nauką, pracą, kończeniem różnych zadań. Osoby dorosłe z ADHD zwykle przejawiają takie trudności jak zdolność do koncentracji, niestałość w związkach i miejscach pracy, skłonność do podejmowania ryzyka.

W przypadku dzieci ADHD często zauważane jest przez wychowawców w przedszkolu lub nauczycieli w szkole. Diagnoza ADHD u dorosłych i dzieci opiera się na podobnych podstawach teoretycznych, jednak wygląda nieco inaczej.

Zobacz także: Konsultacje psychologa dla dorosłych

Kto stawia diagnozę ADHD?

Uznaje się, że w przypadku dzieci ostateczną diagnozę stawia lekarz, czyli psychiatra dziecięcy. W trakcie całego badania konieczna jest jednak obecność psychologa dziecięcego. U dorosłych w cały proces może być zaangażowany psychiatra, ale nie musi. W tym wypadku często wystarczy diagnoza psychologa. W każdej sytuacji, w której Pacjent ma zażywać leki, konieczna jest jednak wizyta u lekarza psychiatry.

Jak wygląda diagnoza ADHD u dzieci?

Diagnoza ADHD u dzieci jest najczęściej stawiana między 6. a 12. rokiem życia, chociaż pewne symptomy można zauważyć już u malucha w wieku 4 lub 5 lat. Zwykle objawy te zauważają rodzice lub nauczyciele w szkole. Do typowych symptomów należą:

  • trudności z nauką i koncentracją,
  • częste poruszanie rękami i nogami,
  • bieganie, przeszkadzanie w trakcie lekcji,
  • gubienie rzeczy,
  • roztargnienie,
  • wysoka potrzeba aktywności fizycznej,
  • hałaśliwość,
  • niecierpliwość.

Zwykle uznaje się, że diagnoza ADHD u dzieci jest możliwa wtedy, gdy symptomy przeszkadzają maluchowi w szkole lub w domu i negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie.

Pakiet Diagnoza psychologiczno – psychiatryczna w kierunku ADHD u dzieci

Podstawą diagnozy są wizyty u psychologa:

  1. Na pierwsze spotkanie specjalista zaprasza tylko rodziców i to oni omawiają najważniejsze symptomy zaburzenia u pociechy.
  2. Na drugą wizytę psycholog zaprasza ich na wizytę razem z dzieckiem i obserwuje konkretne zachowania małego Pacjenta.
  3. W trakcie trzeciego spotkania wykonywane są testy psychologiczne standaryzowane. Kolejnym etapem jest wizyta u psychiatry dziecięcego.
  4. Ostatni etap to postawienie diagnozy.

Rozpoznanie ADHD u dzieci i nastolatków wymaga nie tylko rozmowy z rodzicami lub opiekunami, lecz także z wychowawcą lub innymi osobami ze szkoły, które przebywają na co dzień z dzieckiem i mogą zauważać pewne symptomy. Szczególne znaczenie może mieć obserwacja ucznia w trakcie zabawy z rówieśnikami. W ten sposób psycholog jest w stanie zauważyć różne zachowania oraz reakcje.

Jak przebiega diagnoza ADHD u dorosłych?

W przypadku osób dorosłych cały proces wygląda podobnie, jednak przeprowadzana jest większa ilość testów psychologicznych. Spotkania odbywają się sam na sam, bez udziału osób trzecich. Zwykle do postawienia diagnozy konieczne są minimum trzy wizyty trwające łącznie około 3 godzin. Dodatkowo w przypadku diagnozy ADHD u dorosłych nie ma zwykle potrzeby dodatkowej wizyty u psychiatry.

Po postawieniu diagnozy, lekarz lub psycholog opracowują plan leczenia, który zazwyczaj obejmuje psychoterapię i farmakoterapię. Po pewnym czasie leczenia możliwe jest znaczne zmniejszenie objawów i poprawa codziennego funkcjonowania.

Sprawdź również: Konsultacje psychiatry dla dzieci

Źródła
  1. Gawęda, A., Nowak, M., Janas-Kozik, Diagnoza ADHD – pomoc czy przeszkoda?, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2010, nr 2, s. 115–119.
  2. Goodman, D. W., ADHD u dorosłych: aktualizacja dla klinicystów dotycząca rozpoznania i oceny, „Psychiatria po Dyplomie” 2010, nr 7, s. 71–82.
  3. Szaniawska, M., Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część I. Obraz kliniczny, trudności diagnostyczne, leczenie, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2010, nr 10, s. 205–210.
  4. Wojnarska, A. D., Nieprzystosowanie społeczne osób dorosłych z ADHD – aspekty diagnostyczne, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2019, nr 38, s. 89–109.

Zobacz także

Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
Psychologia

Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?

„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.

Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Psychologia

Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?

Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.

 Jak poradzić sobie ze zdradą?
Psychologia

Jak poradzić sobie ze zdradą?

Zdrada to częsty temat pojawiający się w gabinecie psychologa. Odwiedzają mnie zarówno pary, które chciałyby przepracować temat zdrady i nadal być razem, jak i osoby cierpiące po zdradzie i zakończonym związku. Nierzadko są to także pacjenci, którzy „utknęli” na którymś z etapów żałoby po zdradzie i nie potrafią zaufać ponownie. Dowiedz się więcej na temat zdrady i tego, jak sobie z nią poradzić.