Jak zdiagnozować ADHD u dzieci i dorosłych?

12.09.2023

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie pojawiające się nawet u 8% populacji ogólnej. Diagnoza ADHD jest procesem niezwykle trudnym, wymagającym kontaktu ze specjalistą oraz dokładnej obserwacji Pacjenta. Zwykle pierwsze symptomy ADHD są zauważalne już przed ukończeniem 5. roku życia dziecka.

Diagnoza_ADHD.jpg

Spis treści

Jak objawia się ADHD? Kiedy zgłosić się psychologa?
Kto stawia diagnozę ADHD?
Jak wygląda diagnoza ADHD u dzieci?
Jak przebiega diagnoza ADHD u dorosłych?

Jak objawia się ADHD? Kiedy zgłosić się psychologa?

ADHD to problem neurorozwojowy, który oddziałuje na zachowanie oraz stan ogólny osoby nim dotkniętej. Zwykle najważniejszymi symptomami tego zaburzenia jest nadpobudliwość ruchowa, zaburzenia uwagi i koncentracji, a także impulsywność. Wszystko to sprawia, że u osób z ADHD mogą pojawić się problemy z odraczaniem podejmowania decyzji, nauką, pracą, kończeniem różnych zadań. Osoby dorosłe z ADHD zwykle przejawiają takie trudności jak zdolność do koncentracji, niestałość w związkach i miejscach pracy, skłonność do podejmowania ryzyka.

W przypadku dzieci ADHD często zauważane jest przez wychowawców w przedszkolu lub nauczycieli w szkole. Diagnoza ADHD u dorosłych i dzieci opiera się na podobnych podstawach teoretycznych, jednak wygląda nieco inaczej.

Zobacz także: Konsultacje psychologa dla dorosłych

Kto stawia diagnozę ADHD?

Uznaje się, że w przypadku dzieci ostateczną diagnozę stawia lekarz, czyli psychiatra dziecięcy. W trakcie całego badania konieczna jest jednak obecność psychologa dziecięcego. U dorosłych w cały proces może być zaangażowany psychiatra, ale nie musi. W tym wypadku często wystarczy diagnoza psychologa. W każdej sytuacji, w której Pacjent ma zażywać leki, konieczna jest jednak wizyta u lekarza psychiatry.

Jak wygląda diagnoza ADHD u dzieci?

Diagnoza ADHD u dzieci jest najczęściej stawiana między 6. a 12. rokiem życia, chociaż pewne symptomy można zauważyć już u malucha w wieku 4 lub 5 lat. Zwykle objawy te zauważają rodzice lub nauczyciele w szkole. Do typowych symptomów należą:

  • trudności z nauką i koncentracją,
  • częste poruszanie rękami i nogami,
  • bieganie, przeszkadzanie w trakcie lekcji,
  • gubienie rzeczy,
  • roztargnienie,
  • wysoka potrzeba aktywności fizycznej,
  • hałaśliwość,
  • niecierpliwość.

Zwykle uznaje się, że diagnoza ADHD u dzieci jest możliwa wtedy, gdy symptomy przeszkadzają maluchowi w szkole lub w domu i negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie.

Pakiet Diagnoza psychologiczno – psychiatryczna w kierunku ADHD u dzieci

Podstawą diagnozy są wizyty u psychologa:

  1. Na pierwsze spotkanie specjalista zaprasza tylko rodziców i to oni omawiają najważniejsze symptomy zaburzenia u pociechy.
  2. Na drugą wizytę psycholog zaprasza ich na wizytę razem z dzieckiem i obserwuje konkretne zachowania małego Pacjenta.
  3. W trakcie trzeciego spotkania wykonywane są testy psychologiczne standaryzowane. Kolejnym etapem jest wizyta u psychiatry dziecięcego.
  4. Ostatni etap to postawienie diagnozy.

Rozpoznanie ADHD u dzieci i nastolatków wymaga nie tylko rozmowy z rodzicami lub opiekunami, lecz także z wychowawcą lub innymi osobami ze szkoły, które przebywają na co dzień z dzieckiem i mogą zauważać pewne symptomy. Szczególne znaczenie może mieć obserwacja ucznia w trakcie zabawy z rówieśnikami. W ten sposób psycholog jest w stanie zauważyć różne zachowania oraz reakcje.

Jak przebiega diagnoza ADHD u dorosłych?

W przypadku osób dorosłych cały proces wygląda podobnie, jednak przeprowadzana jest większa ilość testów psychologicznych. Spotkania odbywają się sam na sam, bez udziału osób trzecich. Zwykle do postawienia diagnozy konieczne są minimum trzy wizyty trwające łącznie około 3 godzin. Dodatkowo w przypadku diagnozy ADHD u dorosłych nie ma zwykle potrzeby dodatkowej wizyty u psychiatry.

Po postawieniu diagnozy, lekarz lub psycholog opracowują plan leczenia, który zazwyczaj obejmuje psychoterapię i farmakoterapię. Po pewnym czasie leczenia możliwe jest znaczne zmniejszenie objawów i poprawa codziennego funkcjonowania.

Sprawdź również: Konsultacje psychiatry dla dzieci

Źródła
  1. Gawęda, A., Nowak, M., Janas-Kozik, Diagnoza ADHD – pomoc czy przeszkoda?, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2010, nr 2, s. 115–119.
  2. Goodman, D. W., ADHD u dorosłych: aktualizacja dla klinicystów dotycząca rozpoznania i oceny, „Psychiatria po Dyplomie” 2010, nr 7, s. 71–82.
  3. Szaniawska, M., Trudna diagnoza – dylematy rzetelnej oceny ADHD u dorosłych pacjentów. Część I. Obraz kliniczny, trudności diagnostyczne, leczenie, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna” 2010, nr 10, s. 205–210.
  4. Wojnarska, A. D., Nieprzystosowanie społeczne osób dorosłych z ADHD – aspekty diagnostyczne, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2019, nr 38, s. 89–109.

Zobacz także

Czym objawia się projekcja psychologiczna? Na czym polega?
Psychologia

Czym objawia się projekcja psychologiczna? Na czym polega?

Każdy człowiek w swojej codzienności mierzy się z różnymi sytuacjami, które mogą być odbierane jako trudne. W psychologii wyodrębniono pewne mechanizmy obronne, które uaktywniają się, aby uchronić nas samych przed lękiem, wyrzutami sumienia, poczuciem winy czy wstydem. Jednym z nich jest projekcja psychologiczna. Dowiedz się więcej na jej temat.

Diagnostyka różnicowa autyzmu a inne zaburzenia
Psychologia

Diagnostyka różnicowa autyzmu a inne zaburzenia

Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe, które może być zdiagnozowane zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Symptomy zaburzeń ze spektrum autyzmu najczęściej są wyraźne przed ukończeniem 3 roku życia, jednak czasami pojawiają się również u niemowlaków. Dowiedz się więcej na ten temat.

Czy niemowlę może mieć autyzm? Objawy autyzmu u niemowlaka
Psychologia

Czy niemowlę może mieć autyzm? Objawy autyzmu u niemowlaka

Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe, które może być zdiagnozowane zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Symptomy zaburzeń ze spektrum autyzmu najczęściej są wyraźne przed ukończeniem 3 roku życia, jednak czasami pojawiają się również u niemowlaków. Dowiedz się więcej na ten temat.