W dzisiejszym świecie, gdzie życie jest szybkie i przesycone różnorodnymi i nieustannie płynącymi zewsząd bodźcami, coraz więcej osób, w tym również dzieci, jest poddawanych diagnozie ADHD. Dla wielu rodziców i opiekunów to odkrycie może być zarówno wyzwaniem, jak i szansą na zrozumienie oraz efektywne zarządzanie potrzebami dziecka.
Szczegóły
Z czym można pomylić ADHD u dziecka? Objawy ADHD
Stres lub traumatyczne przeżycie mogą prowadzić do objawów podobnych do ADHD, takich jak trudności z koncentracją czy nadmierna aktywność. Zaburzenia nastroju, w tym depresja czy zaburzenia lękowe, również mogą generować objawy przypominające ADHD.
Problemy ze wzrokiem czy słuchem stanowią kolejne potencjalne źródła wprowadzających w błąd objawów. Trudności w odbieraniu bodźców wzrokowych czy słuchowych znacząco wpływają na zachowanie dziecka, przypominając symptomy ADHD. Dodatkowo nadmierny stres w rodzinie, niestabilne warunki życia, czy nawet złe nawyki żywieniowe mogą prowadzić do zachowań, które bywają błędnie interpretowane jako objawy ADHD. Z tego powodu ważne jest, by diagnozę przeprowadzały wykwalifikowane osoby oraz by uwzględnić różnorodność czynników wpływających na zachowanie dziecka.
Jak diagnozuje się ADHD u dziecka?
Diagnoza ADHD (zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) u dziecka to kompleksowy proces, który obejmuje współpracę między różnymi specjalistami – głównie jest to psycholog dziecięcy i psychiatra. Pierwszy krok stanowi z reguły obserwacja zachowań dziecka przez rodziców, nauczycieli i inne osoby opiekujące się maluchem. Następnie trzeba skonsultować się z pediatrą, który przeprowadzi podstawową ocenę i wykluczy inne możliwe przyczyny objawów.
W dalszej fazie rodzice są kierowani do psychologa lub psychiatry, który przeprowadzi szczegółową ocenę. Może ona obejmować wywiad z rodzicami, nauczycielami i innymi opiekunami, obserwacje bezpośrednie zachowań dziecka, a także testy psychologiczne. Kluczowe jest uwzględnienie różnych kontekstów, w których występują objawy ADHD, zarówno w domu, jak i w szkole.
Proces diagnozy ADHD wymaga starannego rozważenia, czy objawy są wystarczająco nasilone i utrzymują się przez długi czas oraz czy wpływają znacząco na funkcjonowanie dziecka w różnych obszarach życia. Zazwyczaj diagnoza ADHD jest stawiana na podstawie spełnienia określonych kryteriów diagnostycznych zawartych w klasyfikacji DSM-5 (klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego) oraz wyników uzyskanych podczas takich badań jak testy diagnostyczne ADHD oraz rezultatów z przeprowadzonego przez specjalistów wywiadu diagnostycznego.
Ważne, by cały proces diagnozy był prowadzony przez doświadczonych specjalistów, którzy mają odpowiednie kwalifikacje w obszarze psychologii dziecięcej i psychiatrii. Ponadto współpraca z nauczycielami i innymi profesjonalistami z otoczenia dziecka jest kluczowa do uzyskania pełnego obrazu jego funkcjonowania. Ostateczna diagnoza i podejście terapeutyczne powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb i kontekstu życia danego dziecka.
Zakres pakietu obejmuje:
• test psychologiczny w kierunku ADHD – MOXO oraz wywiad diagnostyczny
• test psychologiczny w kierunku ADHD – CONNERS 3
• do 2 konsultacji z lekarzem psychiatrą dziecięcym*
* w zależności od wyniku testu oraz wywiadu, po stronie lekarza pozostaje decyzja o konieczności ponownej konsultacji. W sytuacjach szczególnych, jeśli proces diagnozy będzie wymagał więcej niż 2 konsultacje, kolejne konsultacje będą realizowane odpłatnie poza pakietem.
Ścieżka diagnozy w kierunku ADHD
- Test psychologiczny w kierunku ADHD – MOXO oraz wywiad diagnostyczny (opis: zebranie wywiadu oraz wykonanie testu)
- Test psychologiczny w kierunku ADHD – CONNERS 3 (opis: wykonanie testu)
- Przygotowanie i wydanie opinii psychologicznej (opis: przygotowanie opinii psychologicznej na podstawie wywiadu oraz wyniku testów)
- Konsultacja psychiatry - dzieci - wizyta pierwszorazowa w ramach pakietu diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu (opis: wizyta konsultacyjna z lekarzem psychiatrą, prosimy o zabranie ze sobą kompletu dokumentów)
- Konsultacja psychiatry - dzieci - kolejna wizyta w ramach pakietu diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu (opis: wizyta uzupełniająca)
W uzasadnionych przypadkach mogą być potrzebne dodatkowe konsultacje lub badania diagnostyczne, które będą niezbędne do postawienia diagnozy. Usługi te nie wchodzą w zakres Pakietu.
Przebieg badania dziecka w kierunku ADHD
Diagnozowanie ADHD u dzieci wymaga holistycznego spojrzenia na zachowanie pociechy w różnych kontekstach. Podczas badania wykorzystuje się dwa testy, które należą do czołówki narzędzi diagnostycznych w kierunku ADHD:
Test MOXO
Jest stosowany w ocenie funkcji wykonawczych, a zwłaszcza uwagi i impulsywności u dzieci, młodzieży i dorosłych. Funkcje wykonawcze to umiejętności umożliwiające planowanie, kontrolowanie własnego zachowania, rozwiązywanie problemów oraz skupianie uwagi.
Test MOXO skupia się na trzech głównych aspektach funkcji wykonawczych, czyli na:
- uwadze – ocenie zdolności koncentracji i utrzymania uwagi;
- impulsywności – pomiarze skłonności do podejmowania działań bez zastanowienia;
- zachowaniach hiperaktywnych – ocenie poziomu aktywności fizycznej i ruchliwości.
Test wykorzystuje komputerowy interfejs, który prezentuje różne bodźce w formie graficznej. Ściśle określona reakcja dziecka na te bodźce pozwala ocenić zdolności kontrolowania uwagi, hamowania impulsów oraz regulacji ruchliwości. Test trwa 15 minut.
Wyniki testu MOXO dostarczają informacji na temat różnych aspektów funkcji wykonawczych, co jest bardzo pomocne w diagnostyce ADHD i planowaniu odpowiednich działań terapeutycznych.
Test Conners 3
Conners Comprehensive Behavior Rating Scales (Szkolna Skala Zachowań Connersa w polskiej adaptacji) bada różne obszary, takie jak problemy z uwagą, hiperaktywność, impulsywność, problemy emocjonalne i społeczne. Wyniki są porównywane z danymi normatywnymi dostosowanymi do wieku i płci badanego dziecka.
Test psychologiczny CONNERS 3 zawiera różne formy dostosowane do różnych grup wiekowych i ocenia różne obszary funkcjonowania:
- Conners 3 dla nauczycieli – to skala oceny zachowań dziecka w szkole, oceniająca m.in. poziom uwagi, impulsywność, zaburzenia emocjonalne i społeczne;
- Conners 3 dla rodziców – jest skalą oceny zachowań dziecka w domu, obejmującą podobne obszary jak ocena dla nauczycieli, ale z perspektywy rodziców;
- Conners 3 dla dzieci i młodzieży – stanowi wersję samooceny dla starszych dzieci i młodzieży, pozwalającą im wyrazić odczucia i spostrzeżenia na temat własnego zachowania i emocji;
- Conners 3 skala globalna – to zestaw ocen ogólnych zebranych z różnych źródeł, mający na celu dostarczenie globalnego obrazu funkcjonowania dziecka.
Rezultaty testu Conners 3 dostarczają informacje pomocne w procesie diagnostyki i planowaniu interwencji terapeutycznych, zwłaszcza w przypadku podejrzenia ADHD.
Diagnoza ADHD w Poradni Harmonia jest oparta na wieloaspektowej ocenie łączącej wyniki testów, obserwacje, rozmowy i wywiady. Wiemy, jak ważne jest korzystanie z różnorodnych źródeł w celu uzyskania pełnego obrazu zachowania dziecka i ostatecznie oceny, czy spełnia kryteria diagnostyczne dla ADHD.
Przeczytaj również: Jak zapanować nad złością w rodzicielstwie?
Miejsca, w których zrealizujesz usługę
Placówki
Artykuły i poradniki na temat psychologii i psychiatrii
Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.
Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.
Jak poradzić sobie ze zdradą?
Zdrada to częsty temat pojawiający się w gabinecie psychologa. Odwiedzają mnie zarówno pary, które chciałyby przepracować temat zdrady i nadal być razem, jak i osoby cierpiące po zdradzie i zakończonym związku. Nierzadko są to także pacjenci, którzy „utknęli” na którymś z etapów żałoby po zdradzie i nie potrafią zaufać ponownie. Dowiedz się więcej na temat zdrady i tego, jak sobie z nią poradzić.
