Jak wyciągnąć kleszcza?

Usunięcie kleszcza jest prostym zabiegiem. Jeżeli kleszcz nie wbił się głęboko, można go usunąć samodzielnie. W tym celu najczęściej używa się pęsety. Możemy skorzystać też z innych urządzeń dostępnych w aptece, takich jak lassa, pompki, karty. Dowiedz się, jak nie postępować przy ukąszeniu kleszcza i jak się go pozbyć.

Jak usunąć kleszcza?

W przypadku znalezienia kleszcza w skórze należy jak najszybciej go usunąć, ponieważ ryzyko zakażenia chorobami odkleszczowymi rośnie zależnie od czasu przebywania kleszcza w skórze. 

Nigdy nie smaruj kleszcza przed usunięciem żadnymi preparatami np. kremem czy spirytusem, bo może to spowodować zwymiotowanie przez kleszcza zakażonej treści do skóry. W warunkach domowych do wyciągania kleszcza ze skóry używa się obecnej niemal w każdym domu pęsety (najlepsza jest lekko zakrzywiona, ze szpiczastym zakończeniem). Kleszcza należy uchwycić tuż za głową, jak najbliżej skóry, nie uciskając odwłoku, bo także może to sprzyjać wydaleniu zakażonej treści do skóry, a następnie jednostajnym ruchem ciągnąć w górę. Skręcanie kleszcza może spowodować oderwanie głowy. Do prawidłowego usunięcia można wykorzystać także dostępne w aptekach specjalne narzędzia do samodzielnego usuwania kleszczy. Zaliczają się do nich m.in.:

• kleszczołapki;
• pompki ssące;
• specjalne karty z wcięciem;
• lassa (zwane też pętelkami).

Warto się zaopatrzyć w przyrząd do usuwania kleszcza i mieć go ze sobą, także w przypadku wycieczek i wyjazdów wakacyjnych. Wszystkie te przyrządy są wielokrotnego użytku. Przed i po usunięciu kleszcza należy przemyć je wodą z mydłem i zdezynfekować środkiem odkażającym. Urządzenia te mogą być użyte zarówno w przypadku ludzi, jak i zwierząt – najlepiej wyposażyć się w osobne zestawy.

Jak wyjąć kleszcza przy użyciu pętelki?

W przypadku użycia pętelki należy:

• wysunąć pętelkę (naciskając tłok) i umieścić ją wokół kleszcza, jak najbliżej skóry (szkło powiększające będzie tu bardzo pomocne);
• zwolnić przycisk i trzymać końcówkę blisko skóry;
• skierować przyrząd prostopadle do miejsca ukąszenia;
• wyciągnąć zablokowanego kleszcza.

Lasso jest przydatne zwłaszcza w przypadku kleszczy o małych rozmiarach i wczepionych w trudno dostępnych miejscach.

Jak wyjąć kleszcza przy użyciu innych akcesoriów?

Kleszczołapki usuwają kleszcza w całości bez ściskania jego ciała. Mają postać łapki zakończonej ząbkami, którą wsuwa się między pajęczaka a skórę. Następnie lekko się ją unosi wyciąga kleszcza. Innym sposobem na usunięcie kleszcza jest karta. Wyglądem i rozmiarem przypomina kartę płatniczą. Należy ułożyć ją płasko na skórze i wsunąć pod pajęczaka – powinien on znaleźć się w wyciętym otworze. Przeciąga się dalej kartę i jednym, płynnym ruchem wyciąga kleszcza ze skóry.

Strzykawka na kleszcze przypomina wyglądem tradycyjny model, służy jednak do odsysania pajęczaków z ciała. Wystarczy przyłożyć ją do miejsca, w którym znajduje się stworzenie i powoli odciągać tłok do środka do momentu zassania kleszcza. Mogą pojawić się problemy z użyciem strzykawki na owłosionej skórze głowy. Nie powinna być używana w przypadku ran na skórze i u małych dzieci.

Co zrobić, jeżeli w skórze pozostanie fragment kleszcza?

Jeżeli w skórze po usuwaniu kleszcza pozostaną jego fragmenty (głowa), można je zostawić w skórze, same ulegną usunięciu, lub usunąć je igłą, jak drzazgę.

Jak postępować po usunięciu kleszcza?

Po usunięciu kleszcza należy zastosować czynności higieniczne polegające na umyciu miejsca ukąszenia wodą z mydłem i zdezynfekowaniu skóry. Miejsce po ukąszeniu powinno się obserwować. W przypadku pojawienia się rumienia w ciągu 3-30 dni od ukąszenia (powiększającego się ku obwodowi, do średnicy większej niż 5 cm) należy bezwzględnie zgłosić się do lekarza, gdyż istnieje podejrzenie boreliozy.

Jak nie należy usuwać kleszczy?

Nieprawidłowe usunięcie kleszcza zwiększa ryzyko zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi. Kleszcza nie wolno: wyciągać „gołymi” palcami, rozgniatać, wyciskać, wykręcać, przypalać lub szarpać. Nie usuwa się go igłą, gdyż może to spowodować pozostawienie części pajęczaka w ciele. Nie powinno się też smarować kleszcza tłustymi substancjami lub innymi chemikaliami (np. kosmetykami do ciała, oliwą z oliwek, roztworem alkoholu). Takie środki mogą go co najwyżej podtruć, przez co pajęczak zwymiotuje do ciała potencjalnie niebezpieczne substancje.

Jak wygląda rumień wędrujący?

Po ukąszeniu kleszcza zazwyczaj pozostaje zaczerwienienie, czasem swędzące, podobne do śladu po ukąszeniu komara. Taka zmiana nie przekracza 5 cm, znika w ciągu kilku dni i nie jest oznaką boreliozy. Nie każdy kleszcz jest nosicielem boreliozy i nie każde ukąszenie prowadzi do zakażenia. Rumień wędrujący ma średnicę od kilku do 30 cm, pojawia się między 6 a 30 dniem od ukąszenia, ma różowo-czerwony kolor i charakterystyczne przejaśnienie w centrum. Rumień pojawia się u około 80% osób chorych na boreliozę.

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Każdy powinien umieć samodzielnie usunąć kleszcza, bo liczy się czas. Im dłużej kleszcz ma kontakt z krwią, tym większe ryzyko zakażenia. W przypadku niepowodzenia w usuwaniu kleszcza należy zgłosić się do pielęgniarki lub lekarza pierwszego kontaktu – internisty, lekarza rodzinnego lub podstawowej opieki zdrowotnej. Wizyta lekarska jest konieczna w przypadku wystąpienia rumienia wędrującego, w celu włączenia odpowiedniego antybiotyku. Jest to objaw charakterystyczny dla zakażenia bakterią wywołującą boreliozę. Należy pamiętać, że objaw ten może pojawić się nawet po 30 dniach od ugryzienia kleszcza.

Profilaktyka przeciwkleszczowa

Profilaktyka przeciwkleszczowa opiera się przede wszystkim na:

• stosowaniu środków odstraszających kleszcze, które można zakupić w aptece i wielu sklepach, występują w postaci emulsji, sprayu, żelu;
• noszenie odpowiedniego stroju – najlepiej ubrania z długim rękawem/nogawką nakrycie głowy utrudniające przedostanie się kleszcza na skórę.
• dokładnym obejrzeniu całego ciała po powrocie z potencjalnych miejsc występowania kleszczy (np. park, las, łąka, ogród) – wstępne oględziny należy zrobić jeszcze przed wejściem do domu, ponieważ kleszcze przyniesione na ubraniu potrafią przeżyć w pomieszczeniach wiele miesięcy.
• przeglądaniu sierści swoich pupili wychodzących na spacery i stosowaniu odpowiednich dla nich preparatów przeciw kleszczom.