Czym są mediacje? Kiedy się je stosuje?

15.08.2024

Mediacje najczęściej definiowane są jako forma wypracowania zgody w różnych sferach życia mimo istniejących konfliktów. Zdecydowanie najczęściej mówi się o mediacji rodzinnej, a więc odnoszącej się do rozwodu lub separacji, a także ustalenia kwestii alimentów, opieki nad dziećmi oraz podziału majątku wspólnego i wielu innych spraw. Dowiedz się więcej na ten temat.

Czym są mediacje? Kiedy się je stosuje?

Spis treści

Czym jest mediacja rodzinna?
Jak przebiega mediacja?
Kiedy przydają się mediacje?
Czy mediacja ma sens?

Czym jest mediacja rodzinna?

Mediacja rodzinna to proces dobrowolny, poufny i bezstronny, mający na celu pomoc stronom w rozwiązaniu konfliktów rodzinnych za pomocą mediatora – neutralnej osoby trzeciej. Mediacja staje się coraz bardziej popularną alternatywą dla tradycyjnych procesów sądowych ze względu na swoją efektywność, mniejszy koszt oraz możliwość osiągnięcia bardziej satysfakcjonujących i trwałych rozwiązań.

Mediacje rodzinne są dobrowolne, co oznacza, że ich uczestnicy nie są do nich zmuszani, natomiast sądy stosunkowo często zalecają taką formę dochodzenia do swoich praw i obowiązków oraz rozwiązywania konfliktów. Szczególne znaczenie ma również bezstronność mediatora, a więc osoby z zewnątrz, nieposiadającej żadnych powiązań ze stronami zainteresowanymi. Mediatorem może być psycholog, osoba z wykształceniem pedagogicznym lub prawniczym. Należy jednak zaznaczyć, że mediacje nie równają się psychoterapii.

Skonsultuj swoje problemy z psychologiem

Zobacz także: „Przepraszam” – czemu przepraszanie bywa trudne i jak powinno się przepraszać?

Jak przebiega mediacja?

Podstawową zasadą mediacji jest uznanie, że to członkowie rodziny są ekspertami w swoim życiu, dlatego muszą samodzielnie podejmować decyzje. Cały proces mediacyjny rozpoczyna się od zgłoszenia się stron konfliktu do mediatora, przy czym może być to zalecone przez sąd lub nastąpić z własnej inicjatywy rodziny.

Na pierwszym spotkaniu mediator wyjaśnia zasady mediacji, omawia oczekiwania stron oraz określa zasady komunikacji. W czasie kolejnych wizyt rodzina rozmawia o wszelkich problemach, konfliktach, może ustalać podział majątku, opiekę nad dziećmi oraz kwestię alimentów i wiele innych spraw. Gdy strony osiągają konsensus, mediator pomaga w spisaniu porozumienia, które może być następnie zatwierdzone przez sąd, stając się prawnie wiążącym dokumentem. Zdecydowaną zaletą mediacji rodzinnych, w porównaniu ze sprawą sądową, jest szybkość, a dodatkowo zmniejszone są koszty finansowe i emocjonalne.

Kiedy przydają się mediacje?

Mediacje rodzinne zdecydowanie najczęściej kojarzone są ze sprawami rozwodowymi, jednak mogą dotyczyć również innych kwestii, takich jak:

  • konflikty między rodzeństwem lub rodzicami i dziećmi,
  • ustalenie opieki nad seniorem,
  • sprawy spadkowe,
  • określenie sposobu korzystania z majątku wspólnego, na przykład mieszkania.

Mediacje są szczególnie istotne we wszystkich sprawach powiązanych z rodziną, emocjami, dziedziczeniem, dziećmi lub rodzicami, ponieważ ułatwiają trudny proces rozstania lub podziału majątku, umożliwiając jak najlepszą komunikację.

Czy mediacja ma sens?

Mediacja to proces, który zdecydowanie ma sens i niesie ze sobą szereg korzyści. Wypracowanie porozumienia w spokojnych i komfortowych warunkach, wraz z bezstronnym mediatorem, zapewnia mniejsze obciążenie emocjonalne, a tym samym prowadzi do lepszej komunikacji między małżonkami lub innymi osobami. W przypadku wszelkich sporów możliwe jest również ich szybsze zakończenie i to w ramach współpracy, a nie walki.

Dodatkowo osoby w trakcie ważnej zmiany i decyzji życiowej, takiej jak separacja lub rozwód, mogą zdecydować się na terapię. Dobrym przykładem jest terapia integracyjna, łącząca różne metody i narzędzia pracy, pomagająca zarówno w zakresie zachowań, jak i postaw oraz emocji. W wielu przypadkach polecana jest również terapia psychodynamiczna lub poznawczo-behawioralna. Zdarza się, że to właśnie podczas terapii dana osoba podejmuje decyzję dotyczącą na przykład dalszej pracy nad związkiem czy też zyskuje pewność dotyczącą rozstania.

Zobacz także: Karanie milczeniem w relacjach

Źródła
  1. M. Grudziecka, J. Książek, Mediacje rodzinne i porozumienie rodzicielskie jako narzędzie wspierające rozstających się rodziców, „Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne”, nr 3, 2018.
  2. A. Pietrzkiewicz, Mediacje rodzinne w polskim systemie prawnym, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne”, nr 7, 2016.
  3. H. Przybyła-Basista, Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym, „Gotowość i opór małżonków a efektywność procesu mediacji”, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, nr 420, 2006.

Zobacz także

Czym jest trauma pokoleniowa? Jaki jest jej wpływ na zachowanie i podejmowanie decyzji?
Psychologia

Czym jest trauma pokoleniowa? Jaki jest jej wpływ na zachowanie i podejmowanie decyzji?

„Trauma pokoleniowa” to określenie odnoszące się do pewnych doświadczeń lub przekonań przekazywanych z jednej generacji na drugą, wiążących się z negatywnymi konsekwencjami. W psychologii pojęcie to nazywane jest również traumą transgeneracyjną i ma związek z długotrwałym procesem, a nie z jednorazowymi sytuacjami. Czym dokładnie charakteryzuje się trauma pokoleniowa i jak wpływa na kolejne generacje? Dowiedz się więcej na ten temat.

DDA a związek – jak przeszłość dorosłych dzieci alkoholików wpływa na relacje?
Psychologia

DDA a związek – jak przeszłość dorosłych dzieci alkoholików wpływa na relacje?

Dorosłe dzieci alkoholików, w skrócie DDA, to osoby, które w swoim życiu mogą napotkać wiele różnego rodzaju trudności i problemów, skorelowanych z dzieciństwem oraz z doświadczeniami ze środowiska, w którym wyrastały. Jednym z poważnych problemów jest sposób nawiązywania głębszych relacji, w tym również związków romantycznych oraz przyjaźni. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda budowanie związku z osobami DDA.

Czym jest epizod maniakalny? Jakie są jego objawy i przyczyny?
Psychologia

Czym jest epizod maniakalny? Jakie są jego objawy i przyczyny?

Choć mogłoby się wydawać, że depresja i epizod maniakalny nie mają ze sobą nic wspólnego, to jednak oba te przypadki należą do zaburzeń nastroju. Tak jak epizod depresyjny, epizod maniakalny jest pewnego rodzaju stanem psychologicznym i fizjologicznym, w którym znajduje się pacjent. Co więcej, w większości przypadków występują łącznie – przeplatają się, głównie w ramach choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), której rozpowszechnienie w skali światowej wynosi 2–5% i występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Przebieg ChAD charakteryzujący się wyłącznie nawrotami manii jest niezwykle rzadki. Większość pacjentów w całościowym przebiegu choroby, niezależnie od jej podtypu, doświadcza więcej epizodów depresyjnych.