Czym są mediacje? Kiedy się je stosuje?

15.08.2024

Mediacje najczęściej definiowane są jako forma wypracowania zgody w różnych sferach życia mimo istniejących konfliktów. Zdecydowanie najczęściej mówi się o mediacji rodzinnej, a więc odnoszącej się do rozwodu lub separacji, a także ustalenia kwestii alimentów, opieki nad dziećmi oraz podziału majątku wspólnego i wielu innych spraw. Dowiedz się więcej na ten temat.

Czym są mediacje? Kiedy się je stosuje?

Spis treści

Czym jest mediacja rodzinna?
Jak przebiega mediacja?
Kiedy przydają się mediacje?
Czy mediacja ma sens?

Czym jest mediacja rodzinna?

Mediacja rodzinna to proces dobrowolny, poufny i bezstronny, mający na celu pomoc stronom w rozwiązaniu konfliktów rodzinnych za pomocą mediatora – neutralnej osoby trzeciej. Mediacja staje się coraz bardziej popularną alternatywą dla tradycyjnych procesów sądowych ze względu na swoją efektywność, mniejszy koszt oraz możliwość osiągnięcia bardziej satysfakcjonujących i trwałych rozwiązań.

Mediacje rodzinne są dobrowolne, co oznacza, że ich uczestnicy nie są do nich zmuszani, natomiast sądy stosunkowo często zalecają taką formę dochodzenia do swoich praw i obowiązków oraz rozwiązywania konfliktów. Szczególne znaczenie ma również bezstronność mediatora, a więc osoby z zewnątrz, nieposiadającej żadnych powiązań ze stronami zainteresowanymi. Mediatorem może być psycholog, osoba z wykształceniem pedagogicznym lub prawniczym. Należy jednak zaznaczyć, że mediacje nie równają się psychoterapii.

Skonsultuj swoje problemy z psychologiem

Zobacz także: „Przepraszam” – czemu przepraszanie bywa trudne i jak powinno się przepraszać?

Jak przebiega mediacja?

Podstawową zasadą mediacji jest uznanie, że to członkowie rodziny są ekspertami w swoim życiu, dlatego muszą samodzielnie podejmować decyzje. Cały proces mediacyjny rozpoczyna się od zgłoszenia się stron konfliktu do mediatora, przy czym może być to zalecone przez sąd lub nastąpić z własnej inicjatywy rodziny.

Na pierwszym spotkaniu mediator wyjaśnia zasady mediacji, omawia oczekiwania stron oraz określa zasady komunikacji. W czasie kolejnych wizyt rodzina rozmawia o wszelkich problemach, konfliktach, może ustalać podział majątku, opiekę nad dziećmi oraz kwestię alimentów i wiele innych spraw. Gdy strony osiągają konsensus, mediator pomaga w spisaniu porozumienia, które może być następnie zatwierdzone przez sąd, stając się prawnie wiążącym dokumentem. Zdecydowaną zaletą mediacji rodzinnych, w porównaniu ze sprawą sądową, jest szybkość, a dodatkowo zmniejszone są koszty finansowe i emocjonalne.

Kiedy przydają się mediacje?

Mediacje rodzinne zdecydowanie najczęściej kojarzone są ze sprawami rozwodowymi, jednak mogą dotyczyć również innych kwestii, takich jak:

  • konflikty między rodzeństwem lub rodzicami i dziećmi,
  • ustalenie opieki nad seniorem,
  • sprawy spadkowe,
  • określenie sposobu korzystania z majątku wspólnego, na przykład mieszkania.

Mediacje są szczególnie istotne we wszystkich sprawach powiązanych z rodziną, emocjami, dziedziczeniem, dziećmi lub rodzicami, ponieważ ułatwiają trudny proces rozstania lub podziału majątku, umożliwiając jak najlepszą komunikację.

Czy mediacja ma sens?

Mediacja to proces, który zdecydowanie ma sens i niesie ze sobą szereg korzyści. Wypracowanie porozumienia w spokojnych i komfortowych warunkach, wraz z bezstronnym mediatorem, zapewnia mniejsze obciążenie emocjonalne, a tym samym prowadzi do lepszej komunikacji między małżonkami lub innymi osobami. W przypadku wszelkich sporów możliwe jest również ich szybsze zakończenie i to w ramach współpracy, a nie walki.

Dodatkowo osoby w trakcie ważnej zmiany i decyzji życiowej, takiej jak separacja lub rozwód, mogą zdecydować się na terapię. Dobrym przykładem jest terapia integracyjna, łącząca różne metody i narzędzia pracy, pomagająca zarówno w zakresie zachowań, jak i postaw oraz emocji. W wielu przypadkach polecana jest również terapia psychodynamiczna lub poznawczo-behawioralna. Zdarza się, że to właśnie podczas terapii dana osoba podejmuje decyzję dotyczącą na przykład dalszej pracy nad związkiem czy też zyskuje pewność dotyczącą rozstania.

Zobacz także: Karanie milczeniem w relacjach

Źródła
  1. M. Grudziecka, J. Książek, Mediacje rodzinne i porozumienie rodzicielskie jako narzędzie wspierające rozstających się rodziców, „Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne”, nr 3, 2018.
  2. A. Pietrzkiewicz, Mediacje rodzinne w polskim systemie prawnym, „Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne”, nr 7, 2016.
  3. H. Przybyła-Basista, Mediacje rodzinne w konflikcie rozwodowym, „Gotowość i opór małżonków a efektywność procesu mediacji”, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, nr 420, 2006.

Zobacz także

W jaki sposób rozwiązywać konflikty? Poznaj skuteczne techniki!
Psychologia

W jaki sposób rozwiązywać konflikty? Poznaj skuteczne techniki!

Konflikty są nieodłącznym elementem życia ludzkiego. Występują zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej, w relacjach rodzinnych, partnerskich oraz w miejscach pracy. Umiejętność skutecznego rozwiązywania konfliktów ma istotne znaczenie dla zachowania harmonii w relacjach międzyludzkich i efektywnego funkcjonowania w grupie. W jaki sposób rozwiązywać konflikty? Jakie techniki są najskuteczniejsze?

Czym jest tzw. oziębłość seksualna, czyli zespół obniżonego popędu seksualnego (HSDD) i jak można ją leczyć?
Psychologia

Czym jest tzw. oziębłość seksualna, czyli zespół obniżonego popędu seksualnego (HSDD) i jak można ją leczyć?

Krótkotrwały spadek popędu seksualnego (wywołany np. zmęczeniem fizycznym, niewłaściwą higieną snu, przeziębieniem czy chwilowym stresem w pracy) jest czymś normalnym, jeżeli jednak obniżone libido utrzymuje się przez dłuższy czas i rzutuje negatywnie na samopoczucie czy relację partnerską, należy poszukać źródła problemu i podjąć odpowiednie leczenie.

Jak regulować emocje? Sprawdź wskazówki
Psychologia

Jak regulować emocje? Sprawdź wskazówki

Każdego dnia ludzie doświadczają różnych emocji, które mają znaczenie dla podejmowanych decyzji, nastroju, zachowań oraz relacji interpersonalnych. Niestety, mimo że emocje są naturalnym elementem życia codziennego, nie zawsze udaje się nad nimi panować. W momentach stresu, frustracji czy smutku emocje mogą przejąć nad tobą kontrolę, co prowadzi do niepożądanych zachowań. Jak nauczyć się panowania nad swoimi emocjami? Dowiedz się więcej.