Czym są mediacje? Kiedy się je stosuje?
Mediacje najczęściej definiowane są jako forma wypracowania zgody w różnych sferach życia mimo istniejących konfliktów. Zdecydowanie najczęściej mówi się o mediacji rodzinnej, a więc odnoszącej się do rozwodu lub separacji, a także ustalenia kwestii alimentów, opieki nad dziećmi oraz podziału majątku wspólnego i wielu innych spraw. Dowiedz się więcej na ten temat.
Spis treści
Czym jest mediacja rodzinna?
Mediacja rodzinna to proces dobrowolny, poufny i bezstronny, mający na celu pomoc stronom w rozwiązaniu konfliktów rodzinnych za pomocą mediatora – neutralnej osoby trzeciej. Mediacja staje się coraz bardziej popularną alternatywą dla tradycyjnych procesów sądowych ze względu na swoją efektywność, mniejszy koszt oraz możliwość osiągnięcia bardziej satysfakcjonujących i trwałych rozwiązań.
Mediacje rodzinne są dobrowolne, co oznacza, że ich uczestnicy nie są do nich zmuszani, natomiast sądy stosunkowo często zalecają taką formę dochodzenia do swoich praw i obowiązków oraz rozwiązywania konfliktów. Szczególne znaczenie ma również bezstronność mediatora, a więc osoby z zewnątrz, nieposiadającej żadnych powiązań ze stronami zainteresowanymi. Mediatorem może być psycholog, osoba z wykształceniem pedagogicznym lub prawniczym. Należy jednak zaznaczyć, że mediacje nie równają się psychoterapii.
Zobacz także: „Przepraszam” – czemu przepraszanie bywa trudne i jak powinno się przepraszać?
Jak przebiega mediacja?
Podstawową zasadą mediacji jest uznanie, że to członkowie rodziny są ekspertami w swoim życiu, dlatego muszą samodzielnie podejmować decyzje. Cały proces mediacyjny rozpoczyna się od zgłoszenia się stron konfliktu do mediatora, przy czym może być to zalecone przez sąd lub nastąpić z własnej inicjatywy rodziny.
Na pierwszym spotkaniu mediator wyjaśnia zasady mediacji, omawia oczekiwania stron oraz określa zasady komunikacji. W czasie kolejnych wizyt rodzina rozmawia o wszelkich problemach, konfliktach, może ustalać podział majątku, opiekę nad dziećmi oraz kwestię alimentów i wiele innych spraw. Gdy strony osiągają konsensus, mediator pomaga w spisaniu porozumienia, które może być następnie zatwierdzone przez sąd, stając się prawnie wiążącym dokumentem. Zdecydowaną zaletą mediacji rodzinnych, w porównaniu ze sprawą sądową, jest szybkość, a dodatkowo zmniejszone są koszty finansowe i emocjonalne.
Kiedy przydają się mediacje?
Mediacje rodzinne zdecydowanie najczęściej kojarzone są ze sprawami rozwodowymi, jednak mogą dotyczyć również innych kwestii, takich jak:
- konflikty między rodzeństwem lub rodzicami i dziećmi,
- ustalenie opieki nad seniorem,
- sprawy spadkowe,
- określenie sposobu korzystania z majątku wspólnego, na przykład mieszkania.
Mediacje są szczególnie istotne we wszystkich sprawach powiązanych z rodziną, emocjami, dziedziczeniem, dziećmi lub rodzicami, ponieważ ułatwiają trudny proces rozstania lub podziału majątku, umożliwiając jak najlepszą komunikację.
Czy mediacja ma sens?
Mediacja to proces, który zdecydowanie ma sens i niesie ze sobą szereg korzyści. Wypracowanie porozumienia w spokojnych i komfortowych warunkach, wraz z bezstronnym mediatorem, zapewnia mniejsze obciążenie emocjonalne, a tym samym prowadzi do lepszej komunikacji między małżonkami lub innymi osobami. W przypadku wszelkich sporów możliwe jest również ich szybsze zakończenie i to w ramach współpracy, a nie walki.
Dodatkowo osoby w trakcie ważnej zmiany i decyzji życiowej, takiej jak separacja lub rozwód, mogą zdecydować się na terapię. Dobrym przykładem jest terapia integracyjna, łącząca różne metody i narzędzia pracy, pomagająca zarówno w zakresie zachowań, jak i postaw oraz emocji. W wielu przypadkach polecana jest również terapia psychodynamiczna lub poznawczo-behawioralna. Zdarza się, że to właśnie podczas terapii dana osoba podejmuje decyzję dotyczącą na przykład dalszej pracy nad związkiem czy też zyskuje pewność dotyczącą rozstania.