Czym jest medycyna podróży? Kiedy z niej korzystać?

Czym jest medycyna podróży? Czym zajmuje się lekarz medycyny podróży?

Medycyna podróży to dziedzina medycyny, która zajmuje się badaniem zagrożeń zdrowotnych, na jakie narażeni są turyści przemieszczający się do rejonów o odmiennych warunkach klimatycznych i sanitarnych. Jej głównym celem jest profilaktyka chorób zakaźnych i pasożytniczych, które mogą wystąpić podczas podróży do egzotycznych krajów. Specjaliści z tej dziedziny – podobnie jak lekarze chorób zakaźnych – mają szczegółową wiedzę na temat aktualnych zagrożeń epidemiologicznych w różnych częściach świata oraz metod zapobiegania im.

Podczas wizyty u tego typu specjalisty pacjent może liczyć na kompleksową opiekę. W ramach konsultacji lekarskiej medycyny podróży lekarz:

• poinformuje o sytuacji epidemiologicznej w miejscu docelowym podróży oraz zagrożeniach zdrowotnych, na jakie może być narażony turysta;
• zleci szczepienia obowiązkowe i zalecane przed wyjazdem, w zależności od kierunku podróży;
• wskaże środki ostrożności, które należy podjąć w celu uniknięcia zachorowania, np. stosowanie repelentów, unikanie spożywania niebezpiecznej żywności;
• poinstruuje, jak postępować w przypadku wystąpienia objawów chorobowych podczas pobytu za granicą;
• wypisze recepty na leki, które warto zabrać ze sobą w podróż, np. środki przeciwmalaryczne;
• skieruje na niezbędne badania profilaktyczne;
• wyda zaświadczenie o szczepieniach, jeśli jest to wymagane w danym kraju.

Kto powinien skorzystać z porady lekarza medycyny podróży?

Z usług lekarza medycyny podróży powinien skorzystać każdy, kto planuje wyjazd do krajów o znacząco odmiennych warunkach w stosunku do Polski. Dotyczy to zarówno turystów wybierających się na egzotyczne wakacje, jak i osób wyjeżdżających w celach służbowych, np. do pracy w międzynarodowych korporacjach czy organizacjach pozarządowych. Także rodzice planujący podróż z dziećmi powinni zasięgnąć porady specjalisty, gdyż najmłodsi są szczególnie narażeni na negatywne skutki chorób tropikalnych. Planowanie egzotycznej podróży w ciąży również wymaga konsultacji lekarskiej.

Kiedy warto umówić się na wizytę u lekarza medycyny podróży?

Specjaliści zalecają, aby wizytę u lekarza medycyny podróży zaplanować na 6–8 tygodni przed planowanym wyjazdem. Taki przedział czasowy pozwala na spokojne przeprowadzenie niezbędnych szczepień dla podróżnych oraz dobranie właściwej profilaktyki, np. leków przeciwmalarycznych. W przypadku podróży z dziećmi lepiej umówić się na wizytę jeszcze wcześniej. Warto pamiętać, że niektóre szczepienia, takie jak szczepienie przeciwko żółtej febrze, wymagają 10-dniowego okresu oczekiwania na uzyskanie pełnej odporności.

Szczepienia w medycynie podróży

Szczepienia to kluczowy element profilaktyki chorób tropikalnych. Lekarz medycyny podróży kwalifikuje pacjenta do odpowiednich szczepień, biorąc pod uwagę kierunek podróży, wiek, stan zdrowia oraz wcześniejsze szczepienia. Wśród szczepień obowiązkowych i zalecanych przed wyjazdem do krajów tropikalnych znajduje się m.in.:

• szczepienie przeciwko żółtej febrze (tzw. żółta książeczka) – wymagane przy wjeździe do niektórych państw Afryki i Ameryki Południowej;
• szczepienie przeciwko durowi brzusznemu (tyfusowi) – choć nieobowiązkowe, często zalecane przed podróżami do rejonów o niskich standardach sanitarnych;
• szczepienie przeciwko meningokokom – ważne zwłaszcza przy wyjeździe do Afryki;
• szczepienie przeciwko wściekliźnie – istotne, jeśli planujesz kontakt ze zwierzętami w krajach, gdzie ta choroba jest rozpowszechniona;
• szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu – zalecane przy wyjazdach do Europy Środkowej i Wschodniej.

Apteczka podróżna

Oprócz zlecenia szczepień i leków przeciwmalarycznych lekarz medycyny podróży doradzi, jakie leki i środki medyczne warto zabrać ze sobą w podróż. Typowa apteczka turystyczna powinna zawierać m.in.: środki przeciwbiegunkowe i leki na dolegliwości żołądkowo-jelitowe, środki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, kremy i maści na ukąszenia owadów oraz oparzenia słoneczne, bandaże, plastry, nożyczki i inne materiały opatrunkowe, leki na chorobę lokomocyjną lub wysokościową; elektrolity w celu uzupełnienia ewentualnego uzupełnienia niedoborów.

Konsultacje po powrocie z podróży

Wizyta u lekarza medycyny podróży nie kończy się na etapie przygotowań do wyjazdu. Specjalista ten zleca również wykonanie badań profilaktycznych (np. badań bakteriologicznych) po powrocie z podróży, zwłaszcza jeśli wystąpiły jakiekolwiek objawy chorobowe. Pozwala to na szybkie wykrycie i leczenie ewentualnych infekcji tropikalnych.

Medycyna podróży a medycyna tropikalna

Medycyna podróży jest ściśle powiązana z medycyną tropikalną. Obie te dziedziny zajmują się profilaktyką i leczeniem chorób występujących w rejonach o odmiennych warunkach klimatycznych. Różnica polega na tym, że medycyna tropikalna koncentruje się wyłącznie na chorobach występujących w strefach tropikalnych, podczas gdy medycyna podróży obejmuje zagrożenia zdrowotne związane z wszelkimi wyjazdami poza granice kraju, niezależnie od klimatu.