Babeszjoza – jak ją rozpoznać i dlaczego jest niebezpieczna?
Babeszjoza to choroba odzwierzęca wywołana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia. Chociaż jest rzadka u ludzi, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla skutecznej walki z tą chorobą. W tym artykule omówimy przyczyny, objawy, diagnostykę i leczenie choroby.
Spis treści
Jakie są przyczyny babeszjozy?
Babeszjoza jest przenoszona przez kleszcze, które są wektorem zakażenia. Pierwotniaki z rodzaju Babesia bytują wewnątrz krwinek czerwonych zwierząt takich jak gryzonie, bydło, psy i koty. Człowiek może zarazić się babeszjozą, gdy zostanie ugryziony przez zakażonego kleszcza. Istnieje również możliwość transmisji pierwotniaka przez przetoczenie zakażonej krwi, przeszczep narządu lub na drodze wertykalnej z matki na płód.
Sprawdź też, co wywołuje chorobę kociego pazura i w jaki sposób się ją rozpoznaje.
Jakie są objawy babeszjozy?
Objawy babeszjozy mogą być różnorodne i zależą od stanu odporności zakażonej osoby. W niektórych przypadkach choroba przebiega bezobjawowo. W początkowej fazie mogą wystąpić objawy grypopodobne, takie jak gorączka z dreszczami, bóle głowy, mięśniowe, wzmożona potliwość, złe samopoczucie, nudności, wymioty i bóle brzucha, powiększone węzły chłonne, powiększenie śledziony i wątroby.
U osób o obniżonej odporności, np. dzieci, osób starszych, pacjentów chorujących przewlekle lub onkologicznych, babeszjoza miewa ciężki przebieg podobny do malarii i prowadzi do poważniejszych powikłań. Może powodować niedokrwistość, uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego i narządów wewnętrznych, takich jak wątroba, śledziona, nerki oraz niewydolność wielonarządową.
W przypadku wystąpienia objawów sugerujących babeszjozę należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.
Na czym polega diagnostyka babeszjozy?
Diagnostyka babeszjozy opiera się na różnych metodach. Testy molekularne, takie jak PCR, mogą wykrywać materiał genetyczny pierwotniaka w organizmie. Ponadto lekarz może zlecić badania serologiczne, oceniające poziom przeciwciał skierowanych przeciwko pierwotniakowi. Jednak pojedyncze badania serologiczne nie są wystarczające do postawienia pewnego rozpoznania. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone stężenie bilirubiny, niedokrwistość hemolityczną i małopłytkowość, podwyższoną aktywność AST i ALT, ALP, LDH. W badaniu ogólnym moczu rozpoznaje się białkomocz i hemoglobinurię.
W przypadku podejrzenia babeszjozy ważnym czynnikiem jest wywiad epidemiologiczny. Narażenie na kleszcze na terenach endemicznych zwiększa ryzyko zachorowania. Wizyta u lekarza i wykonanie specjalistycznych badań jest niezbędne do potwierdzenia diagnozy i ustalenia odpowiedniego leczenia.
Przeczytaj też, kiedy przeprowadza się badania bakteriologiczne.
Jak leczy się babeszjozę?
Leczenie babeszjozy opiera się na podawaniu leków przeciwpierwotniakowych. W przypadku łagodnej i umiarkowanej babeszjozy stosuje się atowakwon i azytromycynę. W ciężkiej postaci choroby prowadzone jest leczenie klindamycyną i chininą. W razie konieczności farmakoterapię uzupełnia się o dodatkowe leki.
Czas trwania leczenia może się różnić w zależności od ciężkości infekcji i stanu pacjenta. W niektórych przypadkach konieczna bywa hospitalizacja i podawanie preparatów dożylnie. Ważne jest również leczenie objawowe, np. podawanie leków przeciwgorączkowych oraz łagodzących bóle mięśniowe. W przypadku powikłań, takich jak niedokrwistość, konieczna może być transfuzja krwi lub leczenie wspomagające.
Dowiedz się też, kiedy wskazana jest wizyta u lekarza medycyny podróży.
Zapobieganie babeszjozie
Najważniejszą metodą zapobiegania babeszjozie jest unikanie ugryzień kleszczy. Należy w miarę możliwości omijać obszary o wysokim ryzyku zakażenia, czyli lasy i miejsca z dużą ilością roślinności. Podczas przebywania w takich miejscach zaleca się stosowanie odpowiednich środków odstraszających owady oraz noszenie długich ubrań i nakryć głowy.
Po powrocie z obszarów z wysokim ryzykiem zakażenia ważne jest dokładne sprawdzenie ciała pod kątem obecności kleszczy. Jeśli zauważysz tego pajęczaka, usuń go jak najszybciej, unikając przy tym uszkodzenia jego ciała.