Czym jest gorączka reumatyczna? Przyczyny, objawy i leczenie

23.04.2024

Gorączka reumatyczna jest poważnym schorzeniem, które może prowadzić do powikłań sercowo-naczyniowych i innych uszkodzeń narządów. To choroba autoimmunologiczna, która występuje jako skutek infekcji wywołanej przez paciorkowce. Regularne kontrole u lekarza i odpowiednie leczenie mogą pomóc zapobiec poważnym powikłaniom i poprawić jakość życia osób z tym schorzeniem

Gorączka reumatyczna.jpeg

Spis treści

Czym jest gorączka reumatyczna?
Przyczyny gorączki reumatycznej
Objawy gorączki reumatycznej
Diagnostyka gorączki reumatycznej
Jak przebiega leczenie gorączki reumatycznej?

Czym jest gorączka reumatyczna?

Gorączka reumatyczna, znana również jako gorączka reumatoidalna, jest chorobą autoimmunologiczną wywołaną przez zakażenie paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A. To wielonarządowa choroba zapalna, która może prowadzić do uszkodzenia serca, stawów i układu nerwowego. Gorączka reumatyczna najczęściej występuje u dzieci i młodzieży w wieku 6–15 lat, choć czasami zapadają na nią też dorośli.

Przyczyny gorączki reumatycznej

Gorączka reumatyczna rozwija się po infekcji paciorkowcowej, takiej jak paciorkowcowe zapalenie gardła lub migdałków. Zakażenie paciorkowcem beta-hemolizującym grupy A powoduje reakcję autoimmunologiczną, w której układ odpornościowy atakuje własne tkanki. Przyczyna tej nadwrażliwości immunologicznej nie jest do końca znana, ale prawdopodobnie istnieje również skłonność genetyczna do rozwoju gorączki reumatycznej. .

Przeczytaj, jakie są przyczyny tętniaka mózgu. Poznaj też objawy i sposoby leczenia tej choroby.

Objawy gorączki reumatycznej

Choroba ta może objawiać się na wiele sposobów. Wśród symptomów można wyróżnić:

  1. Ból i obrzęk stawów, zwłaszcza kolan, łokci i stawów biodrowych. Zapalenie stawów jest asymetryczne i prowadzi do utraty sprawności ruchowej.
  2. Zapalenie mięśnia sercowego, osierdzia lub wsierdzia. Skutkuje to często poważnymi powikłaniami takimi jak niedomykalność zastawki mitralnej, aortalnej lub inne wady zastawek serca.
  3. Pląsawicę – polega na mimowolnych ruchach mięśniowych, które mogą obejmować twarz, ręce i nogi. Pląsawica zwykle ustępuje samoistnie po kilku tygodniach.
  4. Rumień brzeżny – zaczerwienienie skóry w kształcie obrączek. Może występować na tułowiu, ramionach i udach. Pojawia się u około 5% pacjentów z gorączką reumatyczną i zwykle znika samoistnie.
  5. Guzki podskórne, zmęczenie, osłabienie, bóle głowy i gorączkę.

Zobacz także: Czym jest polio? Jak objawia się ta choroba zakaźna?

Diagnostyka gorączki reumatycznej

Diagnoza gorączki reumatycznej opiera się na badaniu klinicznym obejmującym ocenę objawów i wywiad medyczny. Nie ma specyficznego testu diagnostycznego dla gorączki reumatycznej, ale lekarz może skorzystać z kryteriów diagnostycznych takich jak kryteria Jonesa. Wyróżnia się wśród nich:

  • kryteria większe, takie jak guzki podskórne, zapalenie obejmujące wiele stawów, pląsawica Sydenhama, zapalenie mięśnia sercowego, rumień obrączkowaty (brzeżny);
  • kryteria mniejsze, takie jak wzrost wartości OB lub CRP, gorączka, wydłużony odstęp PQ w EKG, bóle stawów.

Do rozpoznania gorączki reumatycznej wymagane jest stwierdzenie dwóch objawów większych bądź jednego większego i dwóch mniejszych.

Badania laboratoryjne, takie jak oznaczenie odczynu antystreptolizynowego (ASO) w surowicy, również mogą pomóc potwierdzić zakażenie paciorkowcem.

Dowiedz się więcej o badaniu w kierunku Streptococcus A.

Jak przebiega leczenie gorączki reumatycznej?

Leczenie gorączki reumatycznej ma na celu zarówno terapię stanu ostrego, jak i zapobieganie nawrotom. Standardowe leczenie farmakologiczne to stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) w celu złagodzenia bólu i zapalenia stawów. W leczeniu przeciwpaciorkowcowym stosuje się penicyliny, a w przypadku uczulenia na nie podawana jest erytromycyna, klarytromycyna lub cefalosporyny I generacji. W niektórych przypadkach konieczne może być również podawanie kortykosteroidów w celu zmniejszenia reakcji zapalnej.

Ważne jest też zapobieganie nawrotom gorączki reumatycznej. Pacjenci z historią gorączki powinni mieć wdrożone przewlekłe leczenie przeciwbakteryjne, aby zapobiec infekcjom paciorkowcowym i zmniejszyć ryzyko nawrotu choroby. Regularne kontrole lekarskie oraz dbanie o higienę jamy ustnej i gardła są ważne w pierwotnej profilaktyce gorączki reumatycznej.

Przeczytaj, na czym polega wycięcie migdałków.

Źródła
  1. M. Bulanda i wsp., Podstawy mikrobiologii i epidemiologii szpitalnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
  2. P. Murray i wsp., Mikrobiologia, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.
  3. A. Szczekilk, P. Gajewski, Interna Szczekilka, Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.
  4. I. Zimmermann-Górska, Gorączka reumatyczna, „Kardiologia po Dyplomie” 2021, nr 1, https://podyplomie.pl/kardiologia/35788,goraczka-reumatyczna

Zobacz także

Małpia ospa – jak ją rozpoznać, diagnozować i leczyć?
Szczepienie i profilaktyka

Małpia ospa – jak ją rozpoznać, diagnozować i leczyć?

Małpia ospa – choć wcześniej ograniczona do krajów afrykańskich – w ostatnich latach coraz częściej pojawia się także w innych częściach świata. To wirusowa choroba odzwierzęca, która budzi coraz większe obawy ze względu na możliwość jej transmisji między ludźmi. Aby lepiej zrozumieć tę chorobę i skutecznie się jej przeciwstawić, warto przyjrzeć się bliżej objawom, sposobom diagnostyki oraz dostępnym metodom leczenia małpiej ospy.

Czym jest medycyna podróży? Kiedy z niej korzystać?
Szczepienie i profilaktyka

Czym jest medycyna podróży? Kiedy z niej korzystać?

Podróżowanie do odległych zakątków świata z każdym rokiem staje się powszechniejsze, a turyści coraz chętniej wybierają egzotyczne miejsca. Udając się np. do Afryki, trzeba uwzględnić ryzyko zachorowania na choroby tropikalne. Medycyna podróży i lekarze specjalizujący się w tej dziedzinie pozwalają to ryzyko zminimalizować poprzez profesjonalne porady i stosowanie skutecznej profilaktyki (szczepień ochronnych). Sprawdź, kiedy warto udać się na wizytę i kto powinien to zrobić

Bąblowica – objawy i przyczyny pasożytniczego zagrożenia
Zdrowie na co dzieńSzczepienie i profilaktyka

Bąblowica – objawy i przyczyny pasożytniczego zagrożenia

Bąblowica to choroba pasożytnicza. Jej powstawaniu sprzyja nieprzestrzeganie zasad higieny i spożywanie posiłków lub wody z niepewnego bądź zanieczyszczonego źródła. Sprawdź, jakie jeszcze są drogi szerzenia się bąblowicy.