Co oznaczają plamy wątrobowe? Kiedy udać się do lekarza?

Czym są plamy wątrobowe?

Plamy wątrobowe, określane również mianem plam soczewicowatych lub starczych, to rozległe ciemne przebarwienia skóry, najczęściej pojawiające się na dłoniach, twarzy, dekolcie oraz innych częściach ciała narażonych na intensywne nasłonecznienie. Wbrew swojej nazwie, nie mają nic wspólnego z chorobami wątroby, a ich brązowy kolor jedynie przypomina barwę tego narządu. Powstają one w wyniku nadmiernej produkcji melaniny, głównego barwnika skóry, pod wpływem długotrwałego działania promieni UV.

Przyczyny powstawania plam wątrobowych

Kluczową przyczyną powstawania plam wątrobowych jest długotrwała, nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne. Szczególnie narażone są osoby, które w okresie dzieciństwa i młodości zbyt często i nieodpowiednio opalały się, nie zabezpieczając skóry kremami z filtrami UV. Efekty takiego postępowania mogą ujawnić się dopiero po wielu latach, najczęściej po 40. roku życia.

Dodatkowymi czynnikami sprzyjającymi powstawaniu plam wątrobowych są:

• zażywanie niektórych leków, takich jak środki moczopędne, tetracykliny, leki na cukrzycę lub nadciśnienie, które zwiększają wrażliwość skóry na słońce;
• jasna karnacja, charakterystyczna dla osób o blond lub rudych włosach oraz niebieskich oczach;
• ciąża, podczas której zwiększona produkcja estrogenów pobudza melanocyty do wzmożonej produkcji melaniny;
• wiek – ryzyko powstawania plam wątrobowych wzrasta wraz z wiekiem. Najczęściej występują powyżej 40. roku życia, ale mogą pojawić się również u młodszych osób, które nadmiernie wystawiają się na działanie promieni słonecznych.

Jak wyglądają plamy wątrobowe?

Plamy wątrobowe to najczęściej duże nieregularne przebarwienia, przypominające piegi, jednak znacznie większe. Mogą mieć różne odcienie brązu, od jasnobeżowych po ciemnobrązowe. W obrębie pojedynczej plamy można zaobserwować także drobne białe plamki.

Plamy wątrobowe najczęściej występują na dłoniach (na ich zewnętrznej stronie), twarzy (czoło, policzki, nos), dekolcie i ramionach, nogach, klatce piersiowej i plecach.

Kiedy udać się do lekarza?

Plamy wątrobowe same w sobie nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, jednak w niektórych przypadkach mogą wymagać konsultacji lekarskiej. W pierwszej kolejności można skonsultować się z internistą, jednak wskazana jest również wizyta u dermatologa. Do specjalisty warto udać się szczególnie wtedy, gdy:

• plamy zmieniają kolor, powiększają się lub krwawią;
• zmianom skórnym towarzyszy swędzenie, mrowienie lub ból w obrębie plamy;
• plamy pojawiają się w dużej ilości i szybko się rozprzestrzeniają.

Choć rzadko, zmiany pigmentacyjne mogą niekiedy przypominać wczesne stadium czerniaka, dlatego warto skonsultować je z lekarzem, który po dokładnym badaniu skóry – wideodermatoskopii – będzie w stanie ocenić, czy istnieje potrzeba dalszej diagnostyki.

Metody profesjonalnego leczenia plam wątrobowych

Dla osób, u których plamy wątrobowe stanowią poważny problem estetyczny, dostępne są również bardziej zaawansowane metody usuwania zmian skórnych i przebarwień w gabinetach dermatologicznych lub ośrodkach medycyny estetycznej.

Najczęściej stosowane metody to:

• laserowe usuwanie przebarwień – z wykorzystaniem lasera do niszczenia komórek produkujących melaninę;
• kriochirurgia – zamrażanie plam ciekłym azotem w celu ich usunięcia;
• dermabrazja – mechaniczne ścieranie wierzchnich warstw naskórka, gdzie gromadzi się nadmiar pigmentu;
• peelingi chemiczne – głębokie złuszczanie skóry przy użyciu kwasów, np. glikolowego, azelainowego lub trichlorooctowego.

Wykonanie zabiegu wymaga konsultacji z lekarzem, który pomoże wybrać optymalną metodę leczenia.