Autyzm u dziewczynki – jak się objawia, czym się charakteryzuje?
Udostępnij na:
W powszechnej opinii zaburzenia ze spektrum autyzmu znacznie częściej dotyczą chłopców niż dziewczynek, jednak rzeczywistość jest nieco bardziej skomplikowana. Kobiety niestety czasami są błędnie diagnozowane lub też otrzymują wsparcie w znacznie późniejszym wieku. Dlaczego tak się dzieje? Czym charakteryzuje się autyzm u dziewczynki?
Spis treści
Autyzm u dziewczynek i chłopców – statystyki
Zgodnie ze statystykami zaburzenia ze spektrum autyzmu (a więc w różnym nasileniu objawów) pojawiają się nawet u 1 na 50 dzieci. Jeszcze w latach 80. XX wieku diagnozowano tylko 1 dziecko na 2000.
Co ciekawe, współcześnie autyzm rozpoznaje się u chłopców przynajmniej 3 razy częściej niż u dziewczynek. Dlaczego tak się dzieje? Prawdopodobnie przyczynami nie są tylko różnice międzypłciowe, ale także sam proces diagnozy. W 2011 roku badacze wskazywali dodatkowo na wpływ hormonów, przede wszystkim testosteronu, którego wyższy poziom zwykle obserwuje się u chłopców. Mimo że wiele cech autyzmu jest wspólnych dla obu płci, dziewczynki mogą prezentować pewne unikalne wzorce zachowań, które często prowadzą do późniejszej diagnozy lub niewłaściwego zdiagnozowania.
Cechy zaburzeń ze spektrum autyzmu u dziewczynek
Autyzm u dzieci powoduje konkretne symptomy, odnoszące się przede wszystkim do trudności w interakcjach społecznych. Oznacza to, że dzieci mogą nie chcieć nawiązywać relacji z innymi, przejawiać zachowania typowo introwertyczne, a nawet lęk społeczny. Typowe objawy stanowią trudności z mową (przy czym są one widoczne w niewielkim stopniu przy zespole Aspergera lub tzw. autyzmie wysokofunkcjonującym), a także sztywne i stereotypowe zachowania, na przykład chodzenie ciągle tą samą trasą, zabawa tym samym przedmiotem, jedno konkretne zainteresowanie z pominięciem innych.
Dziewczynki z autyzmem często przejawiają inny styl komunikacji niż chłopcy. Mogą wydawać się bardziej rozmowne i zainteresowane nawiązywaniem kontaktów społecznych, ale ich interakcje są raczej powierzchowne i formalne. Dziewczynki, podobnie jak chłopcy, mogą unikać bezpośredniego kontaktu wzrokowego lub utrzymywać go w sposób, który wydaje się nienaturalny.
Niestety uznaje się, że dziewczynki z zaburzeniami ze spektrum autyzmu przejawiają wyższe ryzyko rozwinięcia problemów emocjonalnych, takich jak lęk, depresja czy zaburzenia obsesyjno-kompulsywne. Wiąże się to ze stereotypowo wyższym poziomem inteligencji emocjonalnej, wyższą świadomością własnych symptomów oraz maskowaniem objawów autyzmu. W konsekwencji może pojawić się znaczący spadek samooceny, a także problemy z szeroko pojętym zdrowiem psychicznym.
Dlaczego autyzm jest rzadziej diagnozowany u dziewcząt?
Jednym z najbardziej charakterystycznych aspektów autyzmu u dziewcząt jest tendencja do maskowania trudności odczuwanych w sytuacjach społecznych. Dziewczynki z autyzmem często naśladują zachowania rówieśników, starając się w ten sposób wtopić w otoczenie i uniknąć negatywnej uwagi. Ten proces, zwany kamuflażem społecznym, może sprawiać, że objawy autyzmu są mniej widoczne dla nauczycieli, rodziców i specjalistów. Maskowanie może jednak prowadzić do wyczerpania emocjonalnego i psychicznego, ponieważ wymaga ogromnego wysiłku i koncentracji. Diagnostyka spektrum autyzmu u dzieci oparta jest na spotkaniach nie tylko z psychologiem, ale czasami również pedagogiem, logopedą lub psychiatrą.
Zgodnie z dotychczasową wiedzą można uznać, że autyzm u dziewczynek diagnozuje się rzadziej z kilku powodów. Pierwszym z nich są kwestie genetyczne, neurochemiczne oraz hormonalne. Drugi z kolei nie koncentruje się już na różnicach międzypłciowych, tylko mniejszym natężeniu symptomów zaburzenia w przypadku dziewcząt. W niektórych przypadkach diagnozę zaburzeń ze spektrum autyzmu stawia się dopiero u dojrzałych kobiet, na przykład w trakcie psychoterapii.
Na czym polega leczenie zaburzeń ze spektrum autyzmu u dziewczynek?
Proces wyrównywania różnic rozwojowych, a w niektórych przypadkach również leczenia, zależy od stopnia nasilenia objawów. Zwykle pomóc może psycholog dziecięcy, pedagog i logopeda dziecięcy. Jeśli u dziecka pojawiają się symptomy innych zaburzeń współwystępujących, przykładowo ADHD, depresji lub nadmiernego lęku, psychiatra dziecięcy może również przepisać odpowiednie leki.
W zdecydowanej większości przypadków największe znaczenie ma psychoterapia, prowadzona na przykład w nurcie poznawczo-behawioralnym, spotkania z pedagogiem lub logopedą (zwłaszcza w przypadku trudności w zakresie mowy), a także trening umiejętności społecznych. W ciężkich sytuacjach pomocne okazuje się leczenie farmakologiczne.
Przeczytaj także artykuł: Światowy Dzień Świadomości Autyzmu
Udostępnij na:
Zobacz także
Czym jest trauma pokoleniowa? Jaki jest jej wpływ na zachowanie i podejmowanie decyzji?
„Trauma pokoleniowa” to określenie odnoszące się do pewnych doświadczeń lub przekonań przekazywanych z jednej generacji na drugą, wiążących się z negatywnymi konsekwencjami. W psychologii pojęcie to nazywane jest również traumą transgeneracyjną i ma związek z długotrwałym procesem, a nie z jednorazowymi sytuacjami. Czym dokładnie charakteryzuje się trauma pokoleniowa i jak wpływa na kolejne generacje? Dowiedz się więcej na ten temat.
DDA a związek – jak przeszłość dorosłych dzieci alkoholików wpływa na relacje?
Dorosłe dzieci alkoholików, w skrócie DDA, to osoby, które w swoim życiu mogą napotkać wiele różnego rodzaju trudności i problemów, skorelowanych z dzieciństwem oraz z doświadczeniami ze środowiska, w którym wyrastały. Jednym z poważnych problemów jest sposób nawiązywania głębszych relacji, w tym również związków romantycznych oraz przyjaźni. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda budowanie związku z osobami DDA.
Czym jest epizod maniakalny? Jakie są jego objawy i przyczyny?
Choć mogłoby się wydawać, że depresja i epizod maniakalny nie mają ze sobą nic wspólnego, to jednak oba te przypadki należą do zaburzeń nastroju. Tak jak epizod depresyjny, epizod maniakalny jest pewnego rodzaju stanem psychologicznym i fizjologicznym, w którym znajduje się pacjent. Co więcej, w większości przypadków występują łącznie – przeplatają się, głównie w ramach choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), której rozpowszechnienie w skali światowej wynosi 2–5% i występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Przebieg ChAD charakteryzujący się wyłącznie nawrotami manii jest niezwykle rzadki. Większość pacjentów w całościowym przebiegu choroby, niezależnie od jej podtypu, doświadcza więcej epizodów depresyjnych.
