ADHD u dzieci – objawy, rodzaje, leczenie

Po czym poznać, że dziecko ma ADHD?

Obecnie wyróżnia się trzy główne symptomy ADHD, które pojawiają się u zdecydowanej większości dzieci. Do tych objawów można zakwalifikować:

1. Zaburzenia koncentracji i uwagi – trudności w utrzymaniu uwagi oraz w słuchaniu innych ludzi, problemy z wykonywaniem wielu czynności i ich planowaniem, odkładanie zadań na ostatni moment, gubienie różnych rzeczy, brak umiejętności zaangażowania w różne działania oraz rozmowy.
2. Porywczość – impulsywność w zachowaniach, przeszkadzanie innym, próby skoncentrowania uwagi ludzi na sobie, brak zdolności do cierpliwego czekania na coś, niedopasowanie do pewnych sytuacji społecznych, w tym na przykład wyrażanie swoich emocji w sposób niekontrolowany.
3. Nadruchliwość – hiperaktywność, ciągły ruch, niemożność powstrzymania się od mówienia i przeżywania uczuć, trudności w odpoczynku w ciszy i spokoju.

Jakie są stopnie ADHD? Rodzaje ADHD

Można wyróżnić trzy rodzaje ADHD na podstawie wyżej opisanych trzech grup objawów:

1. ADHD z przewagą nadruchliwości i impulsywności – występuje najczęściej u chłopców i wiąże się z nadruchliwością i impulsywnością, problemami z usiedzeniem w jednym miejscu.
2. ADHD z przewagą zaburzeń koncentracji i uwagi – pojawia się częściej u dziewczynek, a do symptomów należą trudności z utrzymaniem uwagi, słuchaniem, odpowiedziami na pytania, zapominaniem o pewnych sprawach, wykonywaniem konkretnych zadań.
3. Typ mieszany ADHD – wszystkie objawy są wyraźnie zaznaczone i widoczne dla otoczenia, ten typ występuje u dziewczynek i u chłopców.

Zgodnie z analizami badawczymi uznaje się, że ADHD częściej jest diagnozowane u chłopców, jednak to wcale nie oznacza, że nie występuje u dziewczynek. Szczególne znaczenie ma zauważenie, że u chłopców pojawia się przede wszystkim nadruchliwość, natomiast u dziewczynek zaburzenia koncentracji i uwagi. Właśnie dlatego w niektórych wypadkach dziewczęta nie są diagnozowane pod kątem ADHD.

Konsekwencje ADHD

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej zmienia natężenie wraz z biegiem życia dziecka. W okresie dojrzewania u około 30% osób zanikają zachowania związane z ADHD, natomiast u innych mogą zmniejszyć swoją intensywność. W wieku młodzieńczym na pierwszy plan wysuwają się wybuchy złości i agresji.

U dorosłych zwykle objawy zanikają lub nie są aż tak dotkliwe, jednak u sporej części osób pozostają wciąż widoczne problemy z koncentracją lub hiperaktywnością. Niestety czas, gdy ADHD jest najbardziej problematyczny, to okres szkolny, co może powodować trudności w nauce, skupieniu się na podstawowych czynnościach, nawiązywaniu kontaktów towarzyskich, zdobyciu sympatii ze strony nauczycieli i wychowawców.

Leczenie ADHD – jak wyciszyć dziecko nadpobudliwe?

Proces leczenia ADHD należy rozpocząć od odpowiedniej diagnozy, która zwykle dokonywana jest przez kilku specjalistów, tj. psychologa, psychiatrę i neurologa dziecięcego. Szczególne znaczenie ma wykluczenie innych problemów, takich jak zaburzenia lękowe i zaburzenia zachowania.

Leczenie może opierać się na farmakoterapii (podawaniu leków, które hamują wychwyt zwrotny dopaminy). Niestety leki mogą powodować problemy ze snem oraz zahamowanie wzrostu.

Duże znaczenie ma psychoterapia, a więc spotkania ze specjalistą, który rozmawia z dzieckiem i jego rodzicami, edukuje ich, a także proponuje ćwiczenia zmniejszające intensywność objawów i zwiększające umiejętność koncentracji w szkole, w domu i w trakcie innych działań. Istotna jest również postawa rodziców, ich wspierające podejście do dziecka, a także dbanie o pomoc w nauce i proponowanie różnych aktywności, zabaw, zainteresowań ruchowych i umysłowych.