ADHD – objawy i diagnostyka. Jak je leczyć?
Udostępnij na:
ADHD występuje u około 5% dzieci w wieku szkolnym, częściej u chłopców niż u dziewczynek. Wiele cech zespołu nadpobudliwości psychoruchowej wciąż występuje jednak u osób dorosłych. Dotychczasowe badania wykazały, że największe nasilenie symptomów spotyka się w grupie dzieci od 6. do 9. roku życia, a więc właśnie w momencie rozpoczęcia nauki szkolnej.
Spis treści
ADHD – najważniejsze przyczyny
Zdaniem zdecydowanej większości badaczy bardzo trudno jest wskazać jeden konkretny czynnik, odpowiadający za pojawienie się ADHD. W praktyce na ten zespół wpływają różnorodne czynniki, do których można zakwalifikować:
- predyspozycje genetyczne;
- niska waga urodzeniowa dziecka;
- wpływ niekorzystnego środowiska w okresie ciąży (na przykład palenie papierosów przez matkę dziecka) oraz urazy;
- niedotlenienie w trakcie porodu;
- zespół FAS (czasami współwystępuje z ADHD).
Dodatkowo na te przyczyny nakładają się inne elementy związane z brakiem poświęcania czasu dziecku w okresie przedszkolnym i w pierwszych latach szkoły podstawowej. Rodzice, którzy nie pokazują dziecku, jak się uczyć i koncentrować w codziennych sytuacjach, pośrednio również wpływają na możliwość nasilenia się objawów ADHD. Nie można jednak uznać, że jest to bezpośrednia przyczyna pojawienia się tego zespołu.
Jak zachowuje się osoba z ADHD? Objawy
Symptomy ADHD odnoszą się do trzech ważnych grup, do których można zakwalifikować:
- zaburzenia uwagi i koncentracji – problemy ze skupieniem się i utrzymaniem uwagi, roztargnienie, brak dbałości o szczegóły, unikanie czynności wymagających zaangażowania, gubienie przedmiotów;
- porywczość – niecierpliwość, chęć bycia w centrum uwagi, u dzieci trudności z czekaniem na swoją kolej, przeszkadzanie innym, a nawet podejmowanie zachowań ryzykownych;
- nadruchliwość – pojawienie się ciągłego, a często bezcelowego, ruchu, zachowywanie się niezgodnie z okolicznościami i niedostosowanie do niektórych norm zachowania, problemy z kontynuowaniem zadań (przez co występuje często tzw. słomiany zapał).
Czy ADHD z czasem mija?
Wyżej opisane objawy często są zauważane przez rodziców, jednak nie wszyscy są świadomi, że ADHD należy odpowiednio zdiagnozować i leczyć. W tym miejscu warto więc rozprawić się z popularnym mitem, zgodnie z którym dziecko „wyrośnie z ADHD”. Okazuje się, że objawy ADHD mogą różnić się w zależności od płci. U chłopców znacznie częściej występuje nadmierna nadpobudliwość ruchowa i porywczość, a u dziewcząt problemy z koncentracją i utrzymaniem uwagi. Właśnie dlatego statystyki dotyczące ADHD u dziewczynek mogą być niedoszacowane.
Diagnostyka ADHD – jak rozpoznać zespół nadpobudliwości ruchowej?
Diagnostyka ADHD wymaga działania kilku specjalistów, a więc psychologa, psychiatry i, w przypadku dzieci, neurologa dziecięcego. Szczególne znaczenie ma przeprowadzenie wywiadu z rodzicami oraz z dzieckiem, a także zaobserwowanie jego zachowań w typowych sytuacjach. Dodatkowo można porozmawiać z wychowawcą przedszkolnym lub z nauczycielami.
W czasie diagnostyki przeprowadzane są także specjalne testy, które pozwalają na dokładną ocenę konkretnych zachowań dziecka i ustosunkowanie się do symptomów. Należy wykluczyć inne możliwe choroby lub zaburzenia, dające podobne objawy do ADHD, a więc zaburzenia lękowe, problemy adaptacyjne, nerwicę natręctw. W tym miejscu dobrze zaznaczyć, że nawet u 70% dzieci z ADHD obserwuje się przynajmniej jeden dodatkowy problem, związany z zaburzeniami zachowania lub problemami psychicznymi.
Szczególne znaczenie ma szybkie postawienie diagnozy i rozpoczęcie psychoterapii, ponieważ dzięki temu możliwe jest skuteczne działanie i zmniejszenie nasilenia symptomów. Niestety konsekwencje ADHD w znacznym stopniu wpływają na codzienne życie dzieci i dorosłych: naukę szkolną, oceny, podejście nauczycieli i rówieśników, kontakty towarzyskie, a także ogólne osiągnięcia życiowe. Warto zatem skoncentrować się na jak najwcześniejszym zdiagnozowaniu ADHD, aby można było rozpocząć skuteczne leczenie.
Udostępnij na:
Zobacz także
Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.
Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.
Jak poradzić sobie ze zdradą?
Zdrada to częsty temat pojawiający się w gabinecie psychologa. Odwiedzają mnie zarówno pary, które chciałyby przepracować temat zdrady i nadal być razem, jak i osoby cierpiące po zdradzie i zakończonym związku. Nierzadko są to także pacjenci, którzy „utknęli” na którymś z etapów żałoby po zdradzie i nie potrafią zaufać ponownie. Dowiedz się więcej na temat zdrady i tego, jak sobie z nią poradzić.
