Tomografia komputerowa szyi

Czym jest tomografia komputerowa szyi?

Tomografia komputerowa (TK) szyi to – podobnie jak tomografia komputerowa kręgosłupa lub tomografia komputerowa piramid kości skroniowych  – nieinwazyjne badanie diagnostyczne, w którym wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie (X) i komputery do tworzenia szczegółowych obrazów struktur wewnętrznych szyi. W trakcie tego badania rentgen emituje promieniowanie, które przechodzi przez ciało pacjenta, a następnie jest rejestrowane przez detektor rentgenowski. Dane są przekazywane do komputera, który tworzy dwu- lub trójwymiarowe obrazy struktur wewnętrznych szyi.

Wskazania do wykonania badania tomografii komputerowej szyi

Tomografię komputerową szyi zleca się w przypadkach, które wymagają szczegółowej oceny struktur anatomicznych i patologicznych w tej części ciała. Wskazania do wykonania badania obejmują:

• ocenę guzów i zmian nowotworowych w obrębie szyi;
• diagnozowanie stanów zapalnych, takich jak ropowica szyi czy zapalenie węzłów chłonnych;
• ocenę zmian w strukturach naczyniowych, takich jak tętnice szyjne;
• ocenę urazów szyi, takich jak złamania czy skręcenia;
• monitorowanie postępu już zdiagnozowanej choroby lub ocenę skuteczności leczenia.

Kiedy zachodzi podejrzenie poważnych schorzeń w obrębie szyi, tomografia komputerowa może być niezbędnym narzędziem diagnostycznym, które umożliwi dokładną ocenę i planowanie dalszego postępowania leczniczego, w tym zabiegów operacyjnych. W przypadku guzów nowotworowych mogą być konieczne inne szczegółowe badania, np. biopsja.

Zobacz także: Guzy szyi

Tomografia komputerowa szyi – przeciwwskazania

Tomografia komputerowa to procedura, w trakcie której wykorzystuje się promieniowanie X. Kobiety ciężarne powinny jej unikać ze względu na potencjalne ryzyko dla płodu związane z promieniowaniem rentgenowskim. Jeśli istnieje podejrzenie ciąży, należy o tym poinformować lekarza przed wykonaniem badania.

Dzieci i osoby starsze są szczególnie wrażliwe na promieniowanie rentgenowskie, dlatego należy ograniczyć do niezbędnego minimum liczbę wykonywanych badań TK u tych pacjentów.

Przeciwwskazaniem do wykonania badania tomografii komputerowej szyi może być też alergia na środki kontrastowe lub klaustrofobia, czyli lęk przed przebywaniem w małych, ciasnych pomieszczeniach. Badanie bywa niekomfortowe dla pacjentów, którzy cierpią na stany lękowe i mają trudność z przebywaniem w bezruchu.

Jak przebiega badanie tomografii komputerowej szyi?

Pacjent zostaje umieszczony na specjalnym stole tomograficznym, który jest przesuwany przez pierścień rentgenowski. W trakcie całej procedury badana osoba powinna leżeć nieruchomo, aby uzyskać jak najbardziej precyzyjny obraz.

W niektórych przypadkach, w celu uzyskania lepszej wizualizacji, może być konieczne dożylne podanie środka kontrastowego. Substancja ta pomaga uwidocznić struktury naczyniowe, guzy i inne patologie. Całe badanie trwa zazwyczaj ok. 20 min, choć dokładny czas zależy od indywidualnych uwarunkowań konkretnego pacjenta. W trakcie całej procedury badana osoba przebywa pod stałą kontrolą personelu medycznego. Po wyjściu z gabinetu może wrócić do swoich codziennych czynności bez żadnych ograniczeń.

Jak się przygotować do badania tomografii komputerowej szyi?

Przed TK szyi pacjent powinien poinformować personel medyczny o ewentualnej alergii, wcześniejszych reakcjach na środki kontrastowe oraz podać wszelkie inne istotne informacje dotyczące swojego stanu zdrowia. Kobiety w wieku rozrodczym mogą zostać poproszone o wypełnienie oświadczenia na temat ciąży.

W niektórych przypadkach badana osoba musi pozostać na czczo przez określony czas przed TK, aby uniknąć zakłóceń w wynikach. Jeśli podczas badania ma zostać użyty środek kontrastowy, lekarz może poprosić pacjenta o zaprzestanie przyjmowania niektórych leków, które mogą wpływać na wyniki badania. Przed samą tomografią badany musi zdjąć biżuterię i metalowe przedmioty, aby uniknąć zniekształceń na obrazach.

Tomografia komputerowa szyi z kontrastem

Środek kontrastowy jest substancją, która pomaga uwidocznić struktury naczyniowe i guzy, co ułatwia postawienie właściwej diagnozy. Przed wykonaniem badania z kontrastem, pacjent powinien poinformować lekarza o alergiach, wcześniejszych reakcjach na środki kontrastowe oraz o ewentualnej ciąży. Środek kontrastowy jest podawany dożylnie, zazwyczaj poprzez wenflon, który zakłada się przed badaniem. Po podaniu go pacjent może mieć uczucie ciepła lub metaliczny posmak w ustach. Te objawy są zazwyczaj krótkotrwałe i znikają samoistnie.

Tomografia komputerowa szyi – co wykrywa?

Tomografia komputerowa szyi – choć może się kojarzyć z diagnostyką nowotworów – pozwala wykryć szereg różnych chorób. Wśród nich są:

• choroby kości i stawów – zwichnięcia, złamania i inne urazy kręgosłupa szyjnego, zapalenie stawów kręgosłupa szyjnego (np. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa), wyrośla kostne (osteofity) i zwężenia kanału kręgowego oraz wady rozwojowe kręgosłupa szyjnego;
• choroby mięśni i tkanek miękkich – naciągnięcia, naderwania i urazy mięśni szyi, zmiany zapalne (np. ropnie, torbiele), guzy nowotworowe (łagodne i złośliwe), powiększone węzły chłonne;
• choroby naczyń krwionośnych – tętniaki tętnic szyjnych, zwężenia tętnic szyjnych (np. miażdżycowe), przetoki tętniczo-żylne, wady wrodzone naczyń krwionośnych;
• inne schorzenia – zakażenia kręgosłupa i tkanek miękkich szyi, choroby tarczycy.

W zależności od indywidualnych uwarunkowań pacjenta diagnostykę można poszerzyć o badanie rezonans magnetyczny angio lub tomografię komputerową angio tętnic szyjnych