Tomosynteza, czyli mammografia wielowarstwowa – co to za badanie?
Diagnostyka obrazowa piersi odgrywa ważną rolę w wykrywaniu i leczeniu schorzeń tego gruczołu, w tym nowotworów. Wśród różnorodnych metod obrazowania mammografia pozostaje podstawowym badaniem przesiewowym i diagnostycznym. Jednak wraz z rozwojem technologii, pojawiły się również nowoczesne techniki, takie jak tomosynteza, które znacznie usprawniają i ulepszają diagnostykę chorób piersi. Dowiedz się więcej na temat tomosyntezy, poznaj jej kluczowe cechy, zalety oraz wskazania do wykonania tego badania.
Spis treści
Czym jest tomosynteza?
Tomosynteza, potocznie zwana mammografią 3D, to zaawansowana metoda obrazowania piersi oparta na technologii cyfrowej. W odróżnieniu od klasycznej mammografii, która dostarcza dwuwymiarowe zdjęcia całej piersi, tomosynteza wykorzystuje serię wielu szybkich zdjęć wykonywanych pod różnymi kątami. Dzięki temu uzyskuje się trójwymiarowy, warstwowy obraz tkanek piersi, który umożliwia dokładniejszą ocenę i identyfikację wszelkich nieprawidłowości.
Podczas badania górna część aparatu mammograficznego wykonuje ruch obrotowy wokół uciśniętej piersi, rejestrując w ten sposób kilkadziesiąt obrazów z różnych perspektyw. Następnie te zdjęcia są przetwarzane komputerowo, tworząc serię cienkich, warstwowych obrazów, które lekarz może przeglądać niczym stos przezroczy. Dzięki temu możliwe jest dokładne przyjrzenie się każdej strukturze i warstwie tkanki piersi.
Jakie są zalety tomosyntezy?
Tomosynteza to badanie, które daje szereg istotnych korzyści. Wśród nich można wymienić:
Zwiększona wykrywalność zmian
Zastosowanie tomosyntezy pozwala na zwiększenie wykrywalności raków piersi w porównaniu do standardowej mammografii. Szczególnie widoczna jest poprawa w przypadku gęstych, gruczołowych piersi, gdzie tradycyjna mammografia może mieć trudności z uwidocznieniem patologicznych zmian.
Redukcja wyników fałszywie dodatnich
Tomosynteza skutecznie zmniejsza liczbę wyników fałszywie dodatnich, czyli przypadków, gdy mammografia wskazuje na podejrzaną zmianę, która w rzeczywistości okazuje się łagodna.
Lepsza ocena charakteru zmian
Trójwymiarowy, warstwowy obraz uzyskiwany w tomosyntezie pozwala lekarzom na dokładniejszą analizę i ocenę charakteru wszelkich nieprawidłowości, takich jak guzki, zagęszczenia tkanki czy zwapnienia. Ułatwia to różnicowanie zmian łagodnych i złośliwych, a tym samym podejmowanie właściwych decyzji terapeutycznych.
Niższa dawka promieniowania
Pomimo zwiększonej ilości obrazów dawka promieniowania jonizującego podczas tomosyntezy jest porównywalna lub nawet nieznacznie niższa niż w przypadku klasycznej mammografii cyfrowej. Badanie jest więc równie bezpieczne dla pacjentki.
Kiedy wykonuje się tomosyntezę?
Tomosynteza znajduje zastosowanie w kilku kluczowych sytuacjach. Najczęstszym wskazaniem do tomosyntezy jest potrzeba dalszej, pogłębionej diagnostyki po uzyskaniu nieprawidłowego wyniku standardowej mammografii. Badanie to pozwala lekarzom na dokładniejsze zbadanie wszelkich podejrzanych zmian.
U pacjentek z już zdiagnozowanym rakiem piersi tomosynteza może być wykorzystywana do oceny, czy nowotwór występuje w jednym, czy też w kilku ogniskach w obrębie gruczołu. Taka informacja ma istotne znaczenie dla planowania leczenia.
Tomosynteza znajduje również zastosowanie w trakcie wykonywania biopsji zmian w piersi, pomagając lekarzom precyzyjnie zlokalizować i pobrać materiał do badania histopatologicznego.
USG piersi czy mammografia – dowiedz się, kiedy wykonać te badania.
Kto powinien wykonać tomosyntezę?
Tomosynteza jest szczególnie rekomendowana dla następujących grup pacjentek:
- osoby z gęstą, gruczołową budową piersi;
- pacjentki, u których w poprzednich badaniach mammograficznych lub USG stwierdzono trudne do interpretacji nieprawidłowości;
- kobiety po przebytych zabiegach chirurgicznych w obrębie gruczołu piersiowego;
- osoby obciążone genetycznym ryzykiem zachorowania na raka piersi;
- pacjentki ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka piersi.
Warto podkreślić, że tomosynteza nie zastępuje klasycznej mammografii, a jedynie stanowi jej nowoczesne uzupełnienie, zwłaszcza w przypadkach, gdy standardowe badanie nie dostarcza jednoznacznych wyników.
Przebieg badania i przygotowanie
Badanie tomosyntezy przebiega podobnie do klasycznej mammografii. Pacjentka musi odsłonić górną część ciała, a personel medyczny umieszcza pierś na podstawce aparatu i uciska ją, aby uzyskać jak najlepsze prześwietlenie. Następnie górna część urządzenia wykonuje ruch obrotowy, rejestrując serię obrazów pod różnymi kątami.
Przeczytaj, jak wygląda badanie mammograficzne.
Przygotowanie do tomosyntezy jest analogiczne do przygotowania do mammografii. Należy unikać stosowania kosmetyków, takich jak dezodoranty czy kremy, które mogłyby zostać uwidocznione na obrazach. Kobiety w ciąży powinny poinformować o tym personel, a w przypadku jej podejrzenia wykonać test ciążowy. Tomosyntezę wykonuje się najlepiej w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego, kiedy piersi są mniej bolesne.
Czas trwania badania tomosyntezy to około 15 minut. Dawka promieniowania jest porównywalna lub nieznacznie niższa niż w przypadku standardowej mammografii cyfrowej.
Sprawdź, jak przygotować się do mammografii.