Tomografia komputerowa stawu barkowego

Na czym polega tomografia komputerowa stawu barkowego?

Tomografia komputerowa to badanie obrazowe, które wykorzystuje promieniowanie jonizujące. Pozwala ona na uzyskanie obrazów 2D i 3D konkretnej partii ciała. Badanie może być wykonane zarówno z zastosowaniem środka cieniującego, jak i bez niego. Tomografia komputerowa stawu barkowego jest dokładniejszym badaniem niż RTG barku czy USG, dlatego często jest zalecana, kiedy wyniki tych badań są niejednoznaczne.

Tomografia barku pozwala obrazować cały staw i okoliczne struktury:

• panewkę stawu barkowego,
• głowę kości ramiennej,
• szyjkę kości ramiennej,
• obojczyk,
• łopatkę,
• staw mostkowo-obojczykowy,
• staw barkowo-obojczykowy.

Można przeprowadzić badanie jednego braku lub dla porównania dwóch stawów.

Kiedy wykonuje się tomografię komputerową stawu barkowego?

Tomografia komputerowa barku ma wiele wskazań, nie tylko jeśli wcześniejsze badania były niemiarodajne. Jest przydatna w diagnozie zmian pourazowych, takich jak zwichnięcie barku czy przeciążenie stawu. Sprawdza się również w diagnozowaniu chorób zwyrodnieniowych barku. TK pozwala na sprawdzenie, czy nie doszło do obluzowania protezy stawu barkowego, czy nie występuje stan zapalny, czy nie ma ciał obcych.

Lekarz kieruje na badanie na podstawie wywiadu oraz dolegliwości, jakie zgłasza Pacjent. Wskazaniem jest ból stawu barkowego, ograniczenie ruchomości, obrzęk. Tomografia komputerowa barku jest przydatna przed planowanymi zabiegami ortopedycznymi na tym obszarze. Badanie można przeprowadzić również po operacji, aby zweryfikować skuteczność leczenia. Biorąc pod uwagę dolegliwości Pacjenta i wywiad, lekarz może zalecić inne badanie obrazujące, jak rezonans magnetyczny barku, jeśli tylko uzna, że wyniki dostarczą dodatkowych informacji.

Zobacz także: Zespół bolesnego barku.

Przeciwwskazania do wykonania tomografii komputerowej stawu barkowego

Z uwagi na wykorzystywanie w badaniu promieniowania jonizującego podstawowym przeciwwskazaniem do wykonania tomografii komputerowej jest ciąża, w szczególności pierwszy trymestr. W takim przypadku rozwiązaniem może być USG czy rezonans magnetyczny, o ile nie istnieją przeciwwskazania do jego wykonania. Jeśli u kobiety w ciąży konieczne jest wykonanie TK, należy zachować wszelkie środki ostrożności i ochronę radiologiczną. Tomografię komputerową można wykonać u osób, które mają w ciele metalowe elementy, co nie jest możliwe przy niektórych innych badaniach obrazowych, np. przy rezonansie magnetycznym.

W przypadku badania wraz z użyciem środków kontrastujących konieczne jest zweryfikowanie zdrowia Pacjenta i wykonanie badań. Obowiązkowo trzeba sprawdzić stężenie kreatyniny w surowicy krwi, ponieważ kontrast jest usuwany z organizmu wraz z moczem, dlatego nerki muszą prawidłowo funkcjonować.

Jak przebiega badanie?

Tomografia komputerowa barku z kontrastem wymaga założenia wenflonu. W przypadku TK bez podawania środka kontrastującego nie ma takiej konieczności. Badanie wykonywane jest w pozycji leżącej. Pacjent kładzie się na stole w wygodnej pozycji, ponieważ przez cały czas trwania badania nie może się poruszyć. Następnie stół jest wsuwany do urządzenia. Jeśli ma być podany kontrast, jest on dostarczany przez wenflon w odpowiednim momencie badania.

Obrazowanie trwa około 15 minut, a w tym czasie Pacjent musi leżeć nieruchomo. Poruszenie się może spowodować zakłócenia w obrazowaniu i brak możliwości analizowania zdjęć powstałych podczas badania. Radiolog wykonujący badanie zaleca zmianę pozycji, jeśli jest to konieczne dla uzyskania dokładnych obrazów. Zarówno tomografia komputerowa stawu barkowego, jak i tomografia komputerowa ramienia[2]  mogą być wykonywane w pozycji leżenia na brzuchu zamiast na plecach.

Zobacz także: USG stawu barkowego.

Tomografia komputerowa barku – przygotowanie

Przygotowanie do badania jest konieczne, jeśli będzie ono przeprowadzone z wykorzystaniem środka kontrastującego. Pacjent powinien zgłosić się na czczo, dobrze nawodniony. Może pić przed nim wodę niegazowaną w niewielkich ilościach.

Na badanie należy założyć wygodny strój, który nie będzie krępował ruchów i pozwoli leżeć nieruchomo. Przed tomografią komputerową Pacjent powinien zdjąć biżuterię, zegarek, okulary, a wszystkie rzeczy osobiste zostawić w szafce wskazanej przez osobę, która wykonuje badanie.

Jakie choroby pozwala wykryć tomografia komputerowa barku?

Dla wielu Pacjentów tomografia komputerowa jest badaniem rozstrzygającym i pozwalającym postawić ostateczną diagnozę. Badanie bez kontrastu pozwala na wykrycie dysplazji stawu barkowego czy choroby Pageta. Przy użyciu tomografu nie da się dokładnie ocenić tkanek miękkich stawu barkowego. W takiej sytuacji lepszym rozwiązaniem jest rezonans magnetyczny stawów i tkanek miękkich w kończynach. Podanie kontrastu pozwala na diagnozę stanów zapalnych w obrębie stawu barkowego, zmian w tkankach miękkich zlokalizowanych wokół kości, a także oceny nacieków do jamy szpikowej.