Rezonans magnetyczny u dzieci

Czym jest badanie rezonansem magnetycznym u dziecka?

Rezonans magnetyczny to nieinwazyjna metoda diagnostyczna, która pozwala na precyzyjną ocenę kości oraz tkanek miękkich u dzieci. Dzięki niej można określić przyczyny złego stanu zdrowia małego pacjenta bądź skutecznie monitorować wdrożone już leczenie. To bezpieczne badanie – wykorzystywane w nim pole magnetyczne nie jest szkodliwe dla organizmu. Rezonans magnetyczny u dzieci może być wykonywany już od pierwszych dni życia. Trzeba jednak pamiętać, że – chociaż przebiega nieinwazyjnie – często wiąże się z odczuwaniem niepokoju bądź stresu. Warto zatem dowiedzieć się, jak najlepiej przygotować na nie dziecko i czego ewentualnie spodziewać się podczas badania.

Zobacz także: USG przesiewowe noworodków i niemowląt.

Wskazania do rezonansu magnetycznego dziecka

Rezonans magnetyczny dla dzieci to cenne narzędzie diagnostyczne, które precyzyjnie ocenia anatomiczne struktury organizmu bez narażania małego pacjenta na szkodliwe działanie promieniowania jonizującego. Decyzję o wykonaniu badania zawsze podejmuje lekarz po analizie ewentualnych objawów chorobowych i ogólnego stanu zdrowia malucha. Wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego u dzieci to:

• podejrzenie wad wrodzonych u dziecka, np. wady układu nerwowego, narządu słuchu, kręgosłupa, wady wrodzone kości czaszki;
• ocena stanu mózgu przy wystąpieniu powikłań okołoporodowych, np. niedotlenienia;
• obecność zaburzeń neurologicznych, np. częste bóle głowy, problemy z równowagą, drgawki;
• podejrzenie urazów (np. po wypadku);
• schorzenia kości, stawów, mięśni, np. urazy stawów barkowych, kolan;
• bóle kręgosłupa;
• bóle w obrębie stawów;
• nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych, które mogą wskazywać na schorzenia określonych narządów (np. zwiększony poziom białka w moczu w chorobach nerek).

Przeciwwskazania do wykonania rezonansu magnetycznego u dziecka

Rezonans magnetyczny uznawany jest za badanie bezpieczne i nieinwazyjne. W niektórych przypadkach jednak mogą pojawić się przeciwwskazania do wykonania go u dziecka, choć nie wykluczają całkowicie jego przeprowadzenia. Ostateczną decyzję o tym, czy wykonać rezonans, czy nie, zawsze podejmuje lekarz po wnikliwej ocenie stanu zdrowia malucha. Za przeciwwskazanie do wykonania badania uznaje się:

• metalowe implanty w ciele dziecka – pole magnetyczne wytwarzana podczas badania może oddziaływać na takie elementy, takie jak rozrusznik serca, implanty słuchowe, neurostymulatory, metalowe protezy, śruby, stenty, sztuczny staw;
• metalowe fragmenty w ciele, np. kawałki metalu w tkankach, odłamek metalu w oku;
• alergia na środki kontrastowe;
• niewydolność nerek;
• zaburzenia neurologiczne uniemożliwiające pozostanie w bezruchu;
• klaustrofobia – aby badanie odbyło się prawidłowo, na czas jego trwania dziecko musi pozostać nieruchomo w zamkniętej i wąskiej przestrzeni aparatu. U niektórych pacjentów może to wiązać się z dużym dyskomfortem, czasami lękiem, a nawet napadami paniki;
• brak współpracy ze strony pacjenta – pozostawanie w całkowitym bezruchu przez dłuższy czas może być bardzo trudne dla niektórych dzieci, zwłaszcza tych najmłodszych. Niekiedy potrzebna jest krótkotrwała sedacja, czyli podanie środków usypiających.

Przebieg badania rezonansu magnetycznego u dziecka

Rezonans magnetyczny wykonuje się w wąskim, ciasnym i zamkniętym tunelu, co może być stresującym przeżyciem dla małego pacjenta. Aby badanie było precyzyjne, w jego trakcie (około 20–60 minut w zależności od badanego obszaru) dziecko musi pozostać w całkowitym bezruchu. Dodatkowo urządzenie jest bardzo głośne. W celu zwiększenia komfortu małego pacjenta zakłada mu się specjalne słuchawki, które skutecznie wyciszają hałas.

Jeśli maluch bardzo przeżywa zamknięcie w ciasnej tubie, istnieje również możliwość podania mu środków usypiających, po których zaśnie. Badanie w znieczuleniu ogólnym musi być przeprowadzone w towarzystwie anestezjologa, którego zadaniem jest wybór substancji oraz dobranie dawki odpowiedniej do wieku i stanu zdrowia pacjenta. Bardzo często takie środki podaje się drogą wziewną lub w postaci zastrzyku, w obecności rodzica lub opiekuna, który na czas badania właściwego pozostaje w poczekalni (rodzice starszych dzieci, odbywających badanie bez środka znieczulającego, mogą przebywać w pomieszczeniu, gdzie jest przeprowadzany się rezonans).

W uzasadnionych przypadkach badanie wykonuje się z podaniem kontrastu, o czym decyduje lekarz. Środki kontrastujące mają za zadanie lepiej uwidocznić narządy, co przekłada się na lepszą jakość zdjęć obrazowych. Po zakończeniu badania pacjent zostaje przewieziony do sali wybudzeń, gdzie znajduje się pod stałą opieką personelu medycznego. U niemowląt badanie rezonansem magnetycznym najczęściej wykonuje się podczas snu dziecka.

Ile trwa badania?

Rezonans magnetyczny u dziecka to badanie, które trwa od 20 minut do 60 minut.

Jak przygotować dziecko do rezonansu?

Rezonans magnetyczny to badanie, które nie wymaga szczególnych przygotowań, jednak ze względu na to, że może być stresujący dla najmłodszych, warto zadbać wcześniej o emocjonalne przygotowanie małego pacjenta. Najważniejsze, aby wytłumaczyć dziecku, na czym dokładnie będzie polegało badanie oraz że jest ono całkowicie bezpieczne i bezbolesne. Warto zwrócić uwagę na to, że w trakcie rezonansu rodzic będzie cały czas w pobliżu, podobnie jak personel medyczny, który w każdej chwili zareaguje, jeśli będzie taka potrzeba.

Przed rezonansem magnetycznym warto dostarczyć aktualne badania dziecka, w szczególności stężenia kreatyniny we krwi. Najlepiej też ubrać pociechę z wygodną, luźną odzież. Istotne jest także usunięcie wszelkich metalowych przedmiotów, takich jak spinki do włosów, biżuteria, pasek, wszelkiego rodzaju ozdoby itd.

Czy przed rezonansem dziecko może jeść?  

W przypadku planowania rezonansu magnetycznego z sedacją nie powinno się jeść ani pić na około 6 godzin przed badaniem. Jednak ze względu na to, że podanie środka znieczulającego ustalane jest wcześniej z lekarzem, specjalista może podać indywidualne wytyczne co do ilości godzin bycia na czczo przed badaniem. Warto to ustalić odpowiednio wcześniej.

Jakie choroby wykrywa rezonans magnetyczny u dziecka?

Rezonans magnetyczny pomaga w szybkiej i precyzyjnej diagnostyce różnego rodzaju chorób u dzieci. Badanie wykrywa takie przypadłości jak:

• choroby neurologiczne, np. zapalenie mózgu, stwardnienie rozsiane, wodogłowie;
• uszkodzenia mózgu, udar mózgu;
• wady wrodzone, np. wady kręgosłupa, kości czaszki, ośrodkowego układu nerwowego;
• choroby kręgosłupa, np. wady rozwojowe, skrzywienia, stenoza kanału kręgowego;
• choroby naczyniowe, np. choroby serca, tętniaki;
• choroby nowotworowe;
• urazy głowy;
• urazy narządów wewnętrznych, np. po wypadku;
• choroby układu moczowo-płciowego, np. nowotwór nerki, pęcherza moczowego, prącia, macicy, jajników.

Czy rezonans magnetyczny jest bezpieczny dla dziecka?

Rezonans magnetyczny to bezpieczne badanie dla dziecka. Istnieje jednak pewne ryzyko związane z możliwością wystąpienia alergicznej reakcji na zastosowane środki kontrastowe. Z tego względu tak ważne jest, by był poprzedzony wnikliwą analizą lekarską oraz profesjonalną oceną ryzyka dokonaną przez specjalistę.