Rezonans magnetyczny stawów i tkanek miękkich w kończynach

Czym jest rezonans magnetyczny stawów?

Rezonans magnetyczny (nazywany również w skrócie MR, MRI) jest badaniem, w którym wykorzystywane jest działanie pola magnetycznego i fal radiowych. Na skutek wytwarzanego przez aparat MR pola magnetycznego, protony wodoru będące częścią składową wody znajdującej się w ludzkim organizmie, zaczynają zmieniać swoje pozycje i w zależności od ich zachowania wysyłają określone sygnały. Są one wyłapywane są przez detektory aparatu MRI, a następnie przekształcane w obraz tkanek pacjenta widoczny na ekranie komputera.

Fale elektromagnetyczne pozwalają na dużo wyraźniejsze i w pełni bezpieczne zobrazowanie stanu stawów, budujących je chrząstek oraz więzadeł. W przypadku zdjęcia rentgenowskiego lub tomografii komputerowej dokładnie uwidocznimy kości i patologie w ich obrębie. Problemem diagnostycznym staje się uwidocznienie tkanek miękkich, znajdujących się naokoło stawów i kości. Badaniem dedykowanym do obrazowania takich tkanek jest właśnie rezonans magnetyczny. Dodatkowo w re-zonansie można wykorzystać środek kontrastujący (w przypadku wskazań lekarza nadzorującego badanie), co podnosi jeszcze jakość otrzymywanych obrazów.

Kiedy należy wykonać rezonans magnetyczny stawów?

Rezonans magnetyczny stawów może być zlecony przez lekarza jako metoda z wyboru lub uzupełniająca, po uprzednio przeprowadzonej diagnostyce tomografem komputerowym, RTG lub USG. Wykonanie rezonansu magnetycznego stawu jest szczególnie zalecane, jeśli pacjent uskarża się na następujące dolegliwości:

• ból stawów,
• stany zapalne stawów,
• problemy z poruszaniem wynikające z chorób stawów,
• odczuwanie porannej sztywności stawów,
• nieprawidłowości obserwowane przy ruchach kończyn,
• u pacjentów po urazach z podejrzeniem zerwania więzadeł np. z zerwanym ACL.

Ponadto badanie MRI wykonuje się w przypadku:

• podejrzenia nowotworu stawów,
• przed planowaną operacją,
• w celu oceny efektów leczenia ortopedycznego lub neurochirurgicznego,
• przy monitorowaniu przebiegu terapii.

Obrazowanie rezonansem magnetycznym jest wykonywane na stawach dużych, które są narażone najczęściej na kontuzje lub dają wyraźne i odczuwalne przez pacjentów objawy chorobowe. Są to:

• staw kolanowy,
• staw barkowy i ramienny,
• staw skokowy,
• staw łokciowy,
• staw biodrowy.

MRI pozwala również na zobrazowanie stawów mniejszych, w palcach stóp i dłoni, czy też stawu skroniowo-żuchwowego, w przypadku skierowania przez stomatologa, chirurga szczękowego lub ortodonty.

Zobacz także: Rezonans magnetyczny – jaka jest różnica między aparatem 1,5 T a 3 T?

Jakie są wskazania do wykonania MRI stawów?

Wśród głównych wskazań do wykonania MRI stawu znajdują się:

• ocena procesu gojenia kości i stawów po urazach,
• ocena skali urazu przy podejrzeniu złamania kości z uszkodzeniem struktur stawu,
• konieczność oceny nieprawidłowości rozwoju stawów,
• konieczność zdiagnozowania rozległości zmian nowotworowych kości lub stawów oraz przerzutów do tkanki kostnej innych nowotworów np. nowotwór piersi czy nowotwór płuc.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania MRI stawów?

Badanie rezonansem magnetycznym jest w pełni bezpieczne dla ludzkiego zdrowia. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania do jego wykonania:

• używanie rozrusznika serca,
• używanie pompy insulinowej,
• używanie neurostymulatorów,
• wszczepiony aparat słuchowy,
• metalowe endoprotezy,
• klipsy na naczyniach,
• inne metalowe ciała obce znajdujące się w organizmie.

Zobacz także: Czy badania diagnostyczne TK i MR są bezpieczne?

W każdym z powyższych stanów to lekarz kierujący i radiolog wykonujący badanie decyduje o możliwości bezpiecznego przeprowadzenia badania.

Nie zaleca się także wykonywanie badania rezonansu magnetycznego u kobiet w ciąży, zwłaszcza w I trymestrze.

Jak przygotować się do MRI stawów?

Przygotowanie do rezonansu magnetycznego stawów nie jest skomplikowane. Ze względu na prawdopodobieństwo podania środka kontrastującego, warto jednak co najmniej na sześć godzin przed badaniem powstrzymać się od jedzenie i picia. Zadbajmy też o założenie wygodnych i przewiewnych ubrań, ponieważ MRI stawu może trwać nawet do kilkudziesięciu minut, w trakcie których proszeni jesteśmy o pozostawanie w bezruchu.

Najistotniejsze jest pozostawienie przed salą, w której wykonywany jest rezonans, wszelkich metalowych akcesoriów, jak np. zegarek, telefon, karty płatnicze, klucze, biżuteria. Udając się na badanie, zrezygnujmy z nakładania makijażu czy używania lakieru do włosów, ponieważ w niektórych kosmetykach znajdują się drobinki metali wpływające na odczyt obrazu.

Jeżeli odczuwamy dyskomfort spędzając czas w ciasnych pomieszczeniach lub mamy wyraźne objawy klaustrofobii, poinformujmy o tym specjalistę przeprowadzającego badanie. Osobom z takimi dolegliwościami może pomóc środek uspokajający, który umożliwi bezpieczne przeprowadzenie badania.
Dyskomfort mogą sprawiać również jednostajne, dość głośne dźwięki emitowane przez aparat MRI. Wygłusza się je specjalnymi zatyczkami lub słuchawkami oferowanymi przez obsługę rezonansu.

Na badanie MR pacjenci przynoszą:

• wyniki wcześniej wykonanych badań obrazowych (jeśli były robione),
• dokumentację dotychczasowego przebiegu leczenia,
• wyniki oznaczenia poziomu kreatyniny, na podstawie którego lekarz zadecyduje o możliwości po-dania kontrastu.

Do wykonania rezonansu magnetycznego nie jest wymagane skierowanie.

Zobacz także: Rezonans (MRI) kręgosłupa - jak przebiega badanie i jak się przygotować?

Jak przebiega badanie MRI stawów?

Rezonans magnetyczny stawów jest badaniem całkowicie bezbolesnym. Pacjenci kładą się w ubraniu na specjalnym stole, który jest wsuwany do środka aparatu (gantry). W trakcie działania sprzętu, muszą pozostawać w bezruchu. Osoby przeprowadzające badanie, mają z nimi kontakt przez inter-kom z drugiego pomieszczenia.

MRI stawu może zająć od 30 do 90 minut. Jeżeli w trakcie badania pacjent odczuwa niepokojące dolegliwości, jak nudności, zawroty głowy czy lęk, powinien to zgłosić personelowi nadzorującemu badanie.