Co to jest biopsja i jakie są jej rodzaje? Kiedy pacjent kierowany jest na biopsję?

W medycynie spotyka się różne rodzaje biopsji. Znaczna część to biopsje cienkoigłowe i gruboigłowe. Badania te polegają na wkłuciu przez skórę igły o określonych rozmiarach i pobraniu fragmentu tkanki. Dzięki niej określa się charakter potencjalnie patologicznej zmiany.

Czym jest biopsja?

Biopsja to specjalistyczna metoda diagnostyczna. Pozwala określić charakter zmiany zaobserwowanej w ramach badania fizykalnego lub obrazowego. Polega na pobraniu materiału tkankowego ze zmian, które podejrzane są o nowotworzenie lub inny proces chorobowy. Próbka poddawana jest następnie analizie mikroskopowej przez patomorfologa.

Jakie są rodzaje biopsji?

Biorąc pod uwagę metodę dotarcia do podejrzanych tkanek, wyodrębniamy następujące rodzaje biopsji:

• biopsję otwartą – tkanki pobierane są w trakcie zabiegu operacyjnego lub podczas laparoskopii
• biopsję wycinającą – pozwala na usunięcie całej zmiany z marginesem zdrowej tkanki;
• biopsję wiertarkową – pobranie próbki specjalnym wiertłem (trepanem), próbka ma kształt wałeczka. Badanie stosowane jest najczęściej w diagnostyce kości;
• biopsję rysową i wyskrobiny – zdrapanie przy użyciu specjalnej łyżeczki próbki z narządu jamistego. Badanie stosowane jest najczęściej w ginekologii do analizy zmian na błonie śluzowej macicy;
• biopsję węzła wartowniczego – nowotwory złośliwe w pierwszej kolejności dają przerzuty drogą limfatyczną do węzłów chłonnych. Biopsja węzła wartowniczego pozwala na ich wykrycie, kiedy węzły chłonne nie mają cech przerzutów;
• biopsję endoskopową – tkankę pobiera się w czasie badań endoskopowych, jak gastroskopia, kolonoskopia.

Na tym nie kończy się lista rodzajów biopsji.

Biopsja cienkoigłowa i gruboigłowa – czym się różnią?

Biopsje przy pomocy specjalnej igły to często przeprowadzana procedura w diagnostyce zmian w piersiach, węzłach chłonnych, tarczycy, śliniankach, wątrobie i wielu innych narządach. W zależności od techniki wykonania i zastosowanego sprzętu wyróżniamy:

• biopsję aspiracyjną cienkoigłową (BAC) – próbka pobierana jest przy użyciu cienkiej igły o średnicy 0,6 mm lub 0,7 mm z wykorzystaniem podciśnienia (pociągnięcia tłoka strzykawki podłączonej do igły). Badanie pozwala na ocenę cytologiczną pobranych komórek. Wykonywana jest biopsja cienkoigłowa piersi, tarczycy, węzłów chłonnych, prostaty;
• biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną (BACC) – ten rodzaj badania dodatkowo przeprowadzany jest pod kontrolą USG. Wykonujący badanie może dokładniej określić miejsce do pobrania materiału biologicznego;
• biopsję gruboigłową – odbywa się przy użyciu grubej igły (o szerokości około 1,5–3 mm), która pozwala na pobranie wycinka walcowatego. Igła wprowadzana jest w uprzednio nacięty skalpelem fragment skóry. Ze względu na wielkość narzędzia biopsja przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym.

W przypadku biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej pobierany jest materiał komórkowy z podejrzanej zmiany, w biopsji gruboigłowej zaś cały fragment tkanki lub narządu. W pierwszym badaniu próbka poddawana jest ocenie cytologicznej, a w drugim – histopatologicznej. Biopsje celowane można wykonywać nie tylko pod kontrolą USG, ale również przy użyciu tomografu komputerowego lub rezonansu magnetycznego.

Jak umówić wizytę

Badania NFZ

22 275 96 28

Formularz

Umów badanie w ramach abonamentu

Portal Pacjenta

Umów wizytę płatną

22 275 96 28

Kup online

Mammotomia – co to za badanie?

Jedną z nowszych metod diagnostycznych stosowanych przy podejrzeniu zmian nowotworowych w piersiach jest biopsja mammotomiczna. Przeprowadza się ją przy użyciu mammotomu. Najprościej przedstawić go jako urządzenie wytwarzające próżnię z igłą z systemem rotacyjnym, które do pobrania próbki potrzebuje pojedynczego ukłucia. Zastosowanie rotacji igły wokół własnej osi pozwala na uzyskanie próbki w postaci wielu wycinków z dowolnego miejsca wokół igły biopsyjnej. Badanie to przeprowadza się pod kontrolą ultrasonograficzną i mammografii cyfrowej (tzw. stołu stereotaktycznego).

Wskazania do wykonania biopsji

Biopsja zlecana jest wówczas, gdy na podstawie objawów klinicznych i badań dodatkowych nie ma możliwości postawienia rozpoznania. Innym wskazaniem do jej przeprowadzenia jest już postawiona diagnoza, lecz do rozpoczęcia leczenia konieczne okazuje się jeszcze jej potwierdzenie w postaci badania histopatologicznego wycinka. Najczęstszym wskazaniem do wykonania biopsji jest podejrzenie zmiany nowotworowej.

Biopsja każdego narządu ma swoje odrębne szczegółowe wskazania. Przykładowo biopsję nerki przeprowadza się w przypadku wskazań do pogłębienia diagnostyki: krwiomoczu, zespołu nerczycowego, pierwotnego i wtórnego kłębuszkowego zapalenia nerek, białkomoczu. Badaniem tym ocenia się też funkcjonowanie przeszczepionej nerki. Z kolei biopsja wątroby wykonywana jest w przypadku wskazań do pogłębienia diagnostyki: alkoholowej choroby wątroby, autoimmunologicznego zapalenia wątroby, hemochromatozy, niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby, marskości żółciowej lub w celu ustalenia przyczyny nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych, na przykład podwyższonej aktywności enzymów wątrobowych.