Co to jest biopsja i jakie są jej rodzaje? Kiedy pacjent kierowany jest na biopsję?

Biopsja to jedna z metod diagnostycznych. Polega na pobraniu fragmentu tkanki do zbadania go pod mikroskopem. Do częściej poddawanych biopsji części ciała należą: piersi, nerki, wątroba, tarczyca, gruczoł krokowy. Na biopsję kierowani są pacjenci, u których stwierdzono we wcześniejszych badaniach zmiany o nietypowym wyglądzie.

biopsja.jpg

Spis treści

Czym jest biopsja?
Jakie są rodzaje biopsji?
Biopsja cienkoigłowa i gruboigłowa – czym się różnią?
Jak umówić wizytę
Mammotomia – co to za badanie?
Wskazania do wykonania biopsji

W medycynie spotyka się różne rodzaje biopsji. Znaczna część to biopsje cienkoigłowe i gruboigłowe. Badania te polegają na wkłuciu przez skórę igły o określonych rozmiarach i pobraniu fragmentu tkanki. Dzięki niej określa się charakter potencjalnie patologicznej zmiany.


Czym jest biopsja?

Biopsja gruboigłowa i cienkoigłowa

Biopsja to specjalistyczna metoda diagnostyczna. Pozwala określić charakter zmiany zaobserwowanej w ramach badania fizykalnego lub obrazowego. Polega na pobraniu materiału tkankowego ze zmian, które podejrzane są o nowotworzenie lub inny proces chorobowy. Próbka poddawana jest następnie analizie mikroskopowej przez patomorfologa.


Jakie są rodzaje biopsji?

Biorąc pod uwagę metodę dotarcia do podejrzanych tkanek, wyodrębniamy następujące rodzaje biopsji:

  • biopsję otwartą – tkanki pobierane są w trakcie zabiegu operacyjnego lub podczas laparoskopii
  • biopsję wycinającą – pozwala na usunięcie całej zmiany z marginesem zdrowej tkanki;
  • biopsję wiertarkową – pobranie próbki specjalnym wiertłem (trepanem), próbka ma kształt wałeczka. Badanie stosowane jest najczęściej w diagnostyce kości;
  • biopsję rysową i wyskrobiny – zdrapanie przy użyciu specjalnej łyżeczki próbki z narządu jamistego. Badanie stosowane jest najczęściej w ginekologii do analizy zmian na błonie śluzowej macicy;
  • biopsję węzła wartowniczego – nowotwory złośliwe w pierwszej kolejności dają przerzuty drogą limfatyczną do węzłów chłonnych. Biopsja węzła wartowniczego pozwala na ich wykrycie, kiedy węzły chłonne nie mają cech przerzutów;
  • biopsję endoskopową – tkankę pobiera się w czasie badań endoskopowych, jak gastroskopia, kolonoskopia.

Na tym nie kończy się lista rodzajów biopsji.


Biopsja cienkoigłowa i gruboigłowa – czym się różnią?

Biopsje przy pomocy specjalnej igły to często przeprowadzana procedura w diagnostyce zmian w piersiach, węzłach chłonnych, tarczycy, śliniankach, wątrobie i wielu innych narządach. W zależności od techniki wykonania i zastosowanego sprzętu wyróżniamy:

  • biopsję aspiracyjną cienkoigłową (BAC) – próbka pobierana jest przy użyciu cienkiej igły o średnicy 0,6 mm lub 0,7 mm z wykorzystaniem podciśnienia (pociągnięcia tłoka strzykawki podłączonej do igły). Badanie pozwala na ocenę cytologiczną pobranych komórek. Wykonywana jest biopsja cienkoigłowa piersi, tarczycy, węzłów chłonnych, prostaty;
  • biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną (BACC) – ten rodzaj badania dodatkowo przeprowadzany jest pod kontrolą USG. Wykonujący badanie może dokładniej określić miejsce do pobrania materiału biologicznego;
  • biopsję gruboigłową – odbywa się przy użyciu grubej igły (o szerokości około 1,5–3 mm), która pozwala na pobranie wycinka walcowatego. Igła wprowadzana jest w uprzednio nacięty skalpelem fragment skóry. Ze względu na wielkość narzędzia biopsja przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym.

W przypadku biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej pobierany jest materiał komórkowy z podejrzanej zmiany, w biopsji gruboigłowej zaś cały fragment tkanki lub narządu. W pierwszym badaniu próbka poddawana jest ocenie cytologicznej, a w drugim – histopatologicznej. Biopsje celowane można wykonywać nie tylko pod kontrolą USG, ale również przy użyciu tomografu komputerowego lub rezonansu magnetycznego.

Jak umówić wizytę

Zapytaj Lekarza.svg

Umów badanie w ramach abonamentu

wozek-zakupy-sklep.svg

Umów wizytę płatną

22 275 96 28


Mammotomia – co to za badanie?

Jedną z nowszych metod diagnostycznych stosowanych przy podejrzeniu zmian nowotworowych w piersiach jest biopsja mammotomiczna. Przeprowadza się ją przy użyciu mammotomu. Najprościej przedstawić go jako urządzenie wytwarzające próżnię z igłą z systemem rotacyjnym, które do pobrania próbki potrzebuje pojedynczego ukłucia. Zastosowanie rotacji igły wokół własnej osi pozwala na uzyskanie próbki w postaci wielu wycinków z dowolnego miejsca wokół igły biopsyjnej. Badanie to przeprowadza się pod kontrolą ultrasonograficzną i mammografii cyfrowej (tzw. stołu stereotaktycznego).


Wskazania do wykonania biopsji

Biopsja zlecana jest wówczas, gdy na podstawie objawów klinicznych i badań dodatkowych nie ma możliwości postawienia rozpoznania. Innym wskazaniem do jej przeprowadzenia jest już postawiona diagnoza, lecz do rozpoczęcia leczenia konieczne okazuje się jeszcze jej potwierdzenie w postaci badania histopatologicznego wycinka. Najczęstszym wskazaniem do wykonania biopsji jest podejrzenie zmiany nowotworowej.

Biopsja każdego narządu ma swoje odrębne szczegółowe wskazania. Przykładowo biopsję nerki przeprowadza się w przypadku wskazań do pogłębienia diagnostyki: krwiomoczu, zespołu nerczycowego, pierwotnego i wtórnego kłębuszkowego zapalenia nerek, białkomoczu. Badaniem tym ocenia się też funkcjonowanie przeszczepionej nerki. Z kolei biopsja wątroby wykonywana jest w przypadku wskazań do pogłębienia diagnostyki: alkoholowej choroby wątroby, autoimmunologicznego zapalenia wątroby, hemochromatozy, niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby, marskości żółciowej lub w celu ustalenia przyczyny nieprawidłowych wyników badań laboratoryjnych, na przykład podwyższonej aktywności enzymów wątrobowych.

Źródła
  1. A, Jeziorski, P. Rutkowski, W. Wysocki, Chirurgia onkologiczna, t. 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
  2. B. Jarząb i wsp., Guidelines of Polish National Societies Diagnostics and Treatment of Thyroid Carcinoma 2018 Update, „Endokrynologia Polska” 2018, t. 69, nr 1, s. 34–74.

Zobacz także

Przepuklina kręgosłupa.jpg
Diagnostyka

Przepuklina kręgosłupa – jakie daje objawy? Diagnostyka i metody leczenia

Przepuklina kręgosłupa to schorzenie, w którym dochodzi do przesunięcia krążka międzykręgowego. Krążki pełnią funkcję „amortyzatorów” między kręgami, a ich uszkodzenie może powodować ucisk na nerwy lub rdzeń kręgowy. Schorzenie najczęściej dotyczy odcinka lędźwiowego i szyjnego kręgosłupa, ale może też występować w odcinku piersiowym. Poznaj przyczyny powstawania i sposoby leczenia przepukliny kręgosłupa.

Potworniak.jpg
Diagnostyka

Czym jest potworniak? Jak przebiega diagnostyka i leczenie?

Potworniak (łac. teratoma) to nowotwór wywodzący się z komórek zarodkowych, który może zawierać różne typy tkanek, takie jak skóra, włosy, zęby, a nawet elementy narządów. Poznaj przyczyny powstania potworniaka i dowiedz się, jak się go rozpoznaje i leczy.

Astma aspirynowa.jpg
Diagnostyka

Czym jest astma aspirynowa? Przyczyny, objawy i diagnostyka

Astma aspirynowa, znana również jako triada aspirynowa lub astma wywołana niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ), to przewlekła choroba układu oddechowego, w której ataki astmy są wywoływane przez spożycie aspiryny (kwasu acetylosalicylowego) lub innych NLPZ (np. ibuprofenu, naproksenu). Sprawdź, jakie objawy jej towarzyszą oraz w jaki sposób jest diagnozowana.

Wszystkie artykuły i poradniki