Przyklejony napletek u dziecka – co robić, kiedy się nie odkleił?

Niemożność zsunięcia napletka u małych dzieci jest stanem normalnym. Jeśli zaobserwujemy nieodprowadzalny napletek u chłopca po ukończeniu 3–4 roku życia, warto udać się z dzieckiem na konsultację do pediatry lub chirurga dziecięcego. Lekarz zleci farmakoterapię, a jeśli ona nie poskutkuje, skieruje dziecko na zabieg.

Czym jest napletek?

Napletek jest okrężnym fałdem skórno-śluzówkowym, który całkowicie lub częściowo osłania żołądź prącia, czyli jego zwieńczenie. Zadaniem napletka jest ochronna żołędzi i wędzidełka – skóry łączącej napletek z żołędzią. Napletek chroni żołądź od uszkodzeń mechanicznych i zapewnia odpowiednią wilgotność.

Przyklejony napletek u dziecka

U małych dzieci napletek jest fizjologicznie sklejony z żołędzią – mają wspólną blaszkę nabłonka. Stan ten określa się jako konglutynacja. U niektórych chłopców możliwe jest częściowe zsunięcie napletka, co uwidacznia ujście zewnętrzne cewki moczowej. Wraz ze wzrostem dziecka oraz podejmowaniem regularnych prób zsuwania napletka będzie się on stopniowo odklejał. Proces ten postępuje z czasem – odprowadza się napletek w coraz większym zakresie, aż do całkowitego uwolnienia. W większości przypadków można go odprowadzić z żołędzi u chłopców po ukończeniu 3. roku życia. Po odklejeniu napletek może być ściągnięty za żołądź, można go swobodnie zsuwać i wsuwać na prącie.

Jak pielęgnować przyklejony napletek u dziecka?

Pielęgnacja napletka u małych dzieci jest bardzo ważna. Powinno się go bardzo delikatnie zsuwać do pierwszego oporu. Zaleca się robić to podczas kąpieli. Po odsłonięciu żołędzi i części napletka myje się je wodą z użyciem przeznaczonego dla dzieci preparatu do kąpieli. Dbając o higienę tych struktur, usuwamy tzw. mastkę. W jej skład wchodzą złuszczone komórki naskórka i wydzielina gruczołów skórnych. Przy przyklejonym napletku mastka zbiera się w rowku zażołędnym i uwidacznia się w postaci jasnych złogów prześwitujących przez skórę. W sytuacji, gdy rozwinie się infekcja, pojawia się stan zapalny, objawiający się bolesnością prącia, zaczerwienieniem, obrzękiem, a po kilku dniach pod napletkiem zbiera się zwykle treść ropna. Poza tym trwają badania nad działaniem kancerogennym mastki, czyli predysponowaniem do rozwoju nowotworów.

Dlaczego nie powinno się odklejać napletka?

Nie powinno się przedwcześnie odklejać napletka, gdyż wiąże się to z ryzykiem uszkodzenia tej struktury i powstaniem tak zwanego załupka (gdy nie można odprowadzić napletka z powrotem na żołądź prącia). Poza tym odprowadzanie go z użyciem siły jest dla dziecka bolesne, a odsłonięte tkanki stają się narażone w większym stopniu na zakażenia. Podczas gojenia niepokrytych nabłonkiem tkanek dochodzi do wytworzenia blizn i zrostów, a to może doprowadzić do rozwoju stulejki. Nierzadko przyklejony napletek bywa mylnie rozpoznawany jako stulejka. Schorzenie to charakteryzuje się zwężeniem ujścia napletka, co nie pozwala na jego ściągnięcie (mowa o stulejce całkowitej) lub je utrudnia (wówczas jest to stulejka częściowa), a w związku z tym uniemożliwia prawidłową higienę. Jej brak staje się czynnikiem sprawczym nawracających stanów zapalnych. Zwężony bliznowato napletek zaburza oddawanie moczu i może powodować dolegliwości bólowe prącia podczas wzwodu. W poniższej tabeli przedstawiono różnice między przyklejonym napletkiem a stulejką fizjologiczną oraz patologiczną.

Trudności w odklejeniu napletka

Wśród wskazań do odklejania napletka wymienia się utrzymywanie się stanu jego przyklejenia do okresu nastoletniego i toczący się pod napletkiem stan zapalny. Odklejenie napletka można przeprowadzić na dwa sposoby – zachowawczo lub zabiegowo. W części przypadków pozytywne rezultaty przynieść może maść sterydowa. Preparat ten uelastycznia skórę napletka, co przyspiesza proces jego samoistnego odklejenia.

W sytuacji, gdy po upływie 3–4 tygodni nie obserwuje się zmian lub występuje zwężenie, zrośnięcie, pękanie lub objawy zapalenia napletka, konieczne jest leczenie zabiegowe. Zabieg przeprowadza urolog dziecięcy lub chirurg dziecięcy. Wykonuje się go w znieczuleniu i nie wymaga szycia chirurgicznego. Rezultaty obserwuje się od razu. Przez kilka dni należy systematycznie odprowadzać napletek, zwracać szczególną uwagę na higienę intymną i aplikować maść. Preparat ma za zadanie oddzielać napletek od żołędzi, a tym samym zapobiec jego ponownemu przyklejeniu się.

Profilaktyka przyklejonego napletka

Profilaktyka przyklejonego napletka sprowadza się do omówionych wcześniej elementów, takich jak:

• dbanie o higienę intymną dziecka,
• podejmowanie regularnych prób zsuwania napletka.

Nie można zapomnieć o znaczącej roli regularnych wizyt u lekarza pediatry i ocenie stanu dziecka.

Do jakiego specjalisty się zgłosić?

W przypadku przedłużania się u dziecka procesu odklejania napletka lub pojawienia się niepokojących objawów związanych z tą częścią ciała należy zgłosić się na konsultację do pediatry. Lekarz oceni, czy trzeba go odkleić i doradzi, w jaki sposób to zrobić. W przypadku, gdy zajdzie potrzeba leczenia operacyjnego pacjent zostanie skierowany do chirurga dziecięcego.