Oksytocyna – hormon miłości i więzi, dlaczego warto karmić piersią?

Oksytocyna, znana również jako „hormon miłości, bliskości i przywiązania”

Wpływa na poczucie bezpieczeństwa, relaksu i wzmacnia więzi emocjonalne. Jest naturalnie wytwarzanym hormonem przez organizm człowieka oraz przez inne ssaki. Ten hormon miłości jest wielkim darem natury, poprawia nam zdrowie, wzmacnia odporność, podnosi umiejętności społeczne, pomaga w budowaniu pozytywnych relacji z bliskimi, obniża poziom stresu i podnosi poziom satysfakcji z życia.

Karmienie piersią daje dziecku nieocenione korzyści. Dostarcza kompletnego i optymalnego pożywienia. Mleko matki dostosowuje się do zmieniających się potrzeb dziecka, zapewniając mu wszystkie niezbędne składniki odżywcze, witaminy, minerały i przede wszystkim przeciwciała. Badania dowodzą również, że dzieci karmione piersią mają większą odporność na infekcje, choroby przewodu pokarmowego oraz mniejsze ryzyko alergii. Karmienie piersią wpływa także na rozwój mózgu, ze względu na obecność składników odżywczych, takich jak DHA (kwas dokozaheksaenowy) jest on niezbędny dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego. Dzieci, które były karmione piersią w dorosłym wieku mają mniejszą szansę na nadwagę, otyłość czy cukrzycę, a także wystąpienie niektórych nowotworów.  Mleko matki ma szczególne znaczenie dla dzieci przedwcześnie urodzonych, a także chorych stanowiąc „lek” dostosowany do potrzeb wymagającego dziecka.

Fizyczny kontakt z mamą podczas karmienia, jej ciepło i zapach powoduje również u dziecka wydzielanie się oksytocyny. Stymulacja piersi podczas karmienia oraz fizyczna bliskość dziecka powoduje długotrwałe utrzymywanie się wysokiego stężenia oksytocyny w organizmie mamy. W związku z tym, że oksytocyna ma bardzo korzystny wpływ, karmienie piersią daje też bardzo wiele korzyści dla karmiącej mamy.

Co takiego zawdzięczamy oksytocynie? Dlaczego karmienie daje korzyści nie tylko dziecku?

Badania pokazują, że oksytocyna wzmacnia wszystkie procesy naprawcze w organizmie, pomaga w regeneracji tkanek, działa przeciwzapalnie, wzmacnia pracę układu odpornościowego. Obniża ryzyko nowotworów, cukrzycy, nadciśnienia i udarów, działa również przeciwbólowo. Zmniejsza pozom lęku i działa przeciwdepresyjne, obniża poziom stresu, podnosi poczucie bezpieczeństwa. Zmniejsza ryzyko powstawania uzależnień, podnosi nasze kompetencje społeczne i empatię. Według badań, każdy kolejny rok karmienia piersią przyczynia się do radykalnego spadku prawdopodobieństwa zachorowania przez kobietę na nowotwór. Wiec długotrwałe karmienie piersią (powyżej 2 roku życia dziecka) jest długoterminową inwestycją zarówno w zdrowie dziecka jak i matki.

Karmienie piersią jest zasobnym i długoterminowym źródłem oksytocyny. W jakich innych sytuacjach wydziela się ten prozdrowotny hormon?

Produkujemy go podczas przytulania i bezpiecznej bliskości z innymi ludźmi. Dotyk, trzymanie za rękę, pocałunki, czułość, troska i życzliwość podnoszą nam oksytocynę. Co ciekawe najwyższe stężenie tego hormonu doświadczamy podczas porodu. Skurcze porodowe są wynikiem silnego wyrzutu oksytocyny. Hormon ten prowadzi nas przez cały cykl budowania relacji społecznych i partnerstwa, począwszy od potrzeby bliskości, łączenia się w pary, aktywność seksualnej, potrzeby posiadania potomstwa, poprzez poród, karmienie piersią oraz potrzebę opieki, więzi i pielęgnowania istotnych dla nas relacji.

Warto mieć świadomość, jakie drobne codzienne sytuacje podnoszą nam poziom oksytocyny. Życzliwe słowa, uśmiech, okazanie komuś zrozumienia albo poczucie bycia zrozumianym i akceptowany. Dodatkowo przebywanie w grupie ludzi, z którymi czujemy się dobrze, wspólne posiłki przy stole. Przyciemnione światło, doświadczenie fizycznego ciepła (ciepły prysznic, ciało innego człowieka lub zwierzęcia, ciepło promieni słońca) również podnosi nam poziom hormonu miłości.

Biorąc pod uwagę, ile korzyści płynie z karmienia piersią dla mamy i dla dziecka, warto obdarzać szacunkiem karmiące kobiety oraz tworzyć bezpieczną przestrzeń, aby kobiety mogły wygodnie karmić w publicznych miejscach. Jednocześnie pamiętając o tym, aby nie tworzyć presji. Każda presja, czy negatywna ocena zaburza wydzielanie się oksytocyny, co może spowodować trudności w karmieniu. Aby wspierać kobietę w karmieniu piersią niezbędne jest stworzenie życzliwej atmosfery oraz docenianie jej wysiłku, szczególnie w pierwszym okresie karmienia.

Ważną informacją dla mam zagrożonych depresją poporodową jest fakt, że można bezpiecznie przyjmować leki antydepresyjne i jednocześnie kontynuować karmienie piersią. Warto znaleźć lekarza psychiatrę, który specjalizuje się w opiece nad kobietami w ciąży i po porodzie i odpowiednio do sytuacji dobierze bezpieczne leki. W przypadku depresji poporodowej ważna jest natychmiastowa reakcja i uzyskanie należytego wsparcia również psychologicznego. Szybka poprawa stanu mamy zwiększa szanse na długie karmienie piersią i podniesienie satysfakcji z macierzyństwa.

Zdarza się jednak, że z różnych powodów kobiety muszą zrezygnować z karmienia piersią, często czując z tego powodu duży dyskomfort i poczucie winy. Ważne, aby otoczenie wspierało matki bez względu na to jaką formę karmienia dziecka wybiorą. W sytuacji, gdy naturalne karmienie z jakiś powodów jest ograniczone, zachęca się do karmienia mieszanego, aby nawet w minimalnym stopniu utrzymać karmienie mlekiem mamy, bo każda kropla mleka jest na wagę złota. Jeśli jednak karmienie piersią jest niemożliwe, to warto zapewnić mamie i dziecku inne źródła oksytocyny, na przykład poprzez kangurowanie, czyli kontakt skóra do skóry.

Dodatkowo żyjemy w czasach kryzysu oksytocynowego, gdzie ludzie oddalają się od siebie, spędzają czas patrząc w ekrany telefonów, w ciągłym stresie i pod presją. W takich warunkach wydzielamy ogromne ilości adrenaliny i kortyzolu. Wpływa to na nasze zdrowie i drastycznie obniża naszą odporność. Oksytocyna jest antidotum na wszystkie choroby cywilizacyjne i szkody jakie wyrządza nam adrenalina i kortyzol. Biorąc pod uwagę, ile dobra niesie ze sobą hormon miłości, warto jest wytwarzać go w jak największych ilościach. Dzięki niemu wzmocnimy nasze zdrowie i poprawimy jakość życia i relacji. Karmienie piersią jest doskonałą do tego okazją, tym bardziej, że działa długoterminowo. Pamiętajmy też o życzliwości, czułości, dotyku czy uśmiechu, traktując te gesty jak darmowe lekarstwo, które mamy w zasięgu ręki.

Autorka: Julita Molenda – psycholog i seksuolog, posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z kobietami w ciąży oraz po porodzie.