Niskie ciśnienie – jak się objawia? Z czego wynika? Jak je leczyć?

Jakie są rodzaje niskiego ciśnienia krwi?

Niskie ciśnienie krwi – o którym mówimy, gdy ciśnienie skurczowe spada poniżej 90 mmHg, a rozkurczowe utrzymuje się na poziomie mniejszym niż 60 mmHg – może mieć różne podłoże i charakter. Jego najczęstszą formą jest niedociśnienie pierwotne (samoistne), które nie wynika z żadnej konkretnej choroby. Często ma charakter wrodzony lub rodzinny, a osoby z tą predyspozycją mogą nie odczuwać żadnych dolegliwości.

Z kolei niedociśnienie wtórne może być objawem lub konsekwencją innych schorzeń, takich jak: choroby serca (np. zawał, niewydolność serca, choroby zastawek), choroby tarczycy (niedoczynność), inne zaburzenia hormonalne (np. choroba Addisona), cukrzyca, odwodnienie organizmu, utrata krwi (krwotoki, urazy), reakcje alergiczne i wstrząs anafilaktyczny.

Wyróżnia się również niedociśnienie ortostatyczne, które dotyczy nagłego spadku prawidłowych wartości podczas gwałtownej zmiany pozycji ciała, np. z siedzącej na stojącą. Jest to częsty problem u osób starszych, a także chorujących na chorobę Parkinsona czy cukrzycę.

Zobacz także: Wysokie ciśnienie krwi – co je powoduje i w jaki sposób je łagodzić?

Objawy niskiego ciśnienia – sygnały, na które warto zwrócić uwagę

Osoby zmagające się z niedociśnieniem doświadczają wielu nieprzyjemnych dolegliwości. Do najczęstszych objawów niskiego ciśnienia krwi należą:

• Zawroty głowy i uczucie osłabienia – spadek ciśnienia krwi może powodować zmniejszenie dopływu krwi do mózgu, co skutkuje pojawieniem się zawrotów głowy, a nawet omdleń. Towarzyszy temu ogólne uczucie osłabienia i zmęczenie.
• Problemy z koncentracją i zaburzenia poznawcze – niedotlenienie mózgu wywołane niskim ciśnieniem może negatywnie wpływać na funkcje poznawcze, takie jak zdolność koncentracji, pamięć czy sprawność przetwarzania informacji.
• Bóle głowy – niedokrwienie mózgu może być przyczyną bólów głowy, zwykle o charakterze rozlanym i uciskowym, zlokalizowanych w przedniej lub tylnej części głowy.
• Zimne kończyny i obniżona temperatura ciała – niskie ciśnienie powoduje ograniczenie przepływu krwi do obwodowych części ciała, co skutkuje uczuciem zimna w dłoniach i stopach oraz ogólnym obniżeniem temperatury organizmu.

Nasilenie oraz charakter objawów może różnić się u poszczególnych osób, w zależności od indywidualnych predyspozycji i przyczyn niedociśnienia.

Kto jest szczególnie narażony na niskie ciśnienie krwi? Czynniki ryzyka

Wiele różnorodnych czynników może predysponować do rozwoju hipotensji lub bezpośrednio ją wywoływać. Ryzyko niskiego ciśnienia wzrasta wraz z wiekiem, szczególnie po 65. roku życia, a kobiety częściej niż mężczyźni zmagają się z tym problemem.

Niskie ciśnienie krwi może mieć podłoże dziedziczne lub wynikać z chorób przewlekłych, takich jak schorzenia serca, tarczycy, nadnerczy czy cukrzyca. Podatność na wystąpienie hipotensji wiąże się też z przyjmowaniem niektórych leków, szczególnie tych stosowanych w leczeniu nadciśnienia, depresji czy chorób serca.

Do hipotonii może prowadzić odwodnienie organizmu, tj. utrata płynów, np. w wyniku biegunek, wymiotów lub intensywnego wysiłku fizycznego lub utrata krwi na skutek krwotoku lub urazu.

Sposoby na podniesienie niskiego ciśnienia krwi

Na szczęście w większości przypadków niskie ciśnienie krwi nie wymaga leczenia farmakologicznego i można je skutecznie kontrolować za pomocą prostych, domowych metod.

Nawodnienie organizmu

Odpowiednie nawodnienie organizmu jest konieczne dla utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi. Należy dbać o regularne spożywanie wody, unikając jednocześnie odwadniających napojów, takich jak alkohol.

Zwiększenie spożycia soli

Sól kuchenna pomaga zatrzymywać wodę w organizmie, co przekłada się na zwiększenie objętości krwi krążącej i podniesienie ciśnienia. Jednak należy zachować umiar, gdyż nadmierne spożycie soli może prowadzić do innych problemów zdrowotnych.

Regularna aktywność fizyczna

Umiarkowane ćwiczenia aerobowe, takie jak spacery, pływanie czy jazda na rowerze, pomagają wzmocnić układ krążenia i poprawić przepływ krwi, przyczyniając się do stabilizacji ciśnienia.

Stosowanie kompresyjnych pończoch

Noszenie pończoch uciskowych ułatwia powrót krwi z kończyn dolnych do serca, zapobiegając jej zastojowi i obniżeniu ciśnienia.

Unikanie nagłych zmian pozycji ciała

Powolne wstawanie i przechodzenie z pozycji leżącej do stojącej pomaga zapobiegać omdleniom i innym objawom hipotensji ortostatycznej.

Kiedy zgłosić się do lekarza z powodu niskiego ciśnienia?

Choć niskie ciśnienie krwi często nie wymaga leczenia, to w niektórych sytuacjach wskazana jest konsultacja lekarska. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem rodzinnym lub internistą, jeśli nieprawidłowym wartościom ciśnienia tętniczego towarzyszą inne objawy, takie jak omdlenia, zawroty głowy czy zaburzenia widzenia. Konsultację lekarską warto odbyć  również wtedy, gdy spadki ciśnienia są nagłe i gwałtowne lub hipotensja utrzymuje się przez dłuższy czas i negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie.