Najczęstsze choroby płuc – poznaj ich objawy i sposoby leczenia
Choroby płuc są rosnącym problemem na całym świecie – tylko w 2017 roku zapalenie płuc przyczyniło się do zgonu 2,5 miliona osób. Jakie są najczęściej diagnozowane choroby płuc? Jak się objawiają i w jaki sposób można je leczyć? Dowiedz się, czytając poniższy artykuł.
Najczęstszymi chorobami rozwijającymi się w obrębie płuc są: zapalenie płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc i astma, a na świecie gruźlica. Ich objawy mogą być różnorodne, jednak najczęściej pojawiają się duszności, trudności z nabraniem powietrza i kaszel mokry bądź suchy. Leczenie również zależy od postawionego rozpoznania – w zakażeniach bakteryjnych stosuje się antybiotyki, a w przewlekłych chorobach skuteczne są leki rozkurczające oskrzela i wziewne glikokortykosteroidy.
Zapalenie płuc
Zapalenie płuc spowodowane jest infekcją rozwijającą się w pęcherzykach płucnych. Najczęściej wywołuje je bakteria Streptococcus pneumoniae, jednak może ono być też następstwem infekcji wirusowej dróg oddechowych. Rocznie na zapalenie płuc choruje 1 na 100 Polaków.
U pacjentów z zapaleniem płuc najczęściej pojawiają się: wysoka gorączka (powyżej 38 stopni Celsjusza) i dreszcze, kaszel mokry z odkrztuszaniem plwociny, duszność i ból w klatce piersiowej. Chorzy są osłabieni, zgłaszają także ból mięśni i głowy. W celu diagnostyki pacjentom wykonuje się rentgen klatki piersiowej. W morfologii krwi pojawia się nadmiar krwinek białych (leukocytoza), wzrasta również CRP (białko C-reaktywne).
Ze względu na to, że zapalenie płuc jest wywoływane najczęściej przez bakterie, w jego leczeniu stosuje się antybiotyki. W trakcie antybiotykoterapii warto przyjmować dodatkowo probiotyki, które uzupełniają naturalną florę jelitową.
Leczeniem zapalenia płuc zajmuje się najczęściej lekarz internista. Aby ograniczyć kontakt z bakteriami, a tym samym uchronić się przed chorobą, myj często ręce. Unikaj również kontaktu z osobami chorymi. W sezonie jesiennym, kiedy bardzo łatwo o zachorowanie, dbaj o wzmocnienie swojej odporności – uprawiaj regularnie sport i zdrowo się odżywiaj. Dostępne są również szczepienia przeciwko pneumokokom, które chronią przed ciężkim przebiegiem zapalenia płuc, opon mózgowo-rdzeniowych i sepsą. Są zalecane dzieciom, które wcześniej nie były szczepione, dorosłym powyżej 65 roku życia, a także wszystkim pacjentom będącym w grupie ryzyka infekcji – z chorobami przewlekłymi, nowotworowymi oraz z zaburzeniami odporności. Schemat szczepienia jest dobierany przez lekarza w zależności od wieku pacjenta – u dorosłych jest to zazwyczaj jedna dawka.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) aż w 80% przypadków jest związana z paleniem papierosów bądź też z narażeniem na dym tytoniowy. Obecnie, według danych CBOS, pali co czwarty Polak. Przewlekłe zapalenie dróg oddechowych i miąższu płuc prowadzi do trwałego uszkodzenia płuc i pogorszenia ich czynności. Na całym świecie na POChP choruje aż 300 milionów ludzi, a co roku umierają aż 3 miliony pacjentów.
Osoby z POChP bardzo często skarżą się na ciągły i uporczywy kaszel z odkrztuszaniem plwociny. Towarzyszą temu trudności w nabieraniu powietrza, przewlekła duszność, łatwe męczenie się, utrata apetytu i chudnięcie. Z upływem czasu pod wpływem niedotlenienia pojawia się zasinienie ust i nosa, może także dojść do rozwoju rozedmy płuc.
Podstawowym badaniem u chorych z podejrzeniem POChP jest spirometria. Do dodatkowych badań należą:
- pletyzmografia;
- badania obrazowe – RTG klatki piersiowej i tomografia komputerowa;
- badanie za pomocą pulsoksymetru i gazometria krwi tętniczej;
- morfologia krwi.
Diagnozowaniem i leczeniem pacjentów z POCHP zajmuje się lekarz internista lub pulmonolog. Podstawowym elementem profilaktyki POChP jest całkowite rzucenie palenia papierosów, ograniczenie narażenia na dym tytoniowy i codzienne wykonywanie ćwiczeń oddechowych oraz fizycznych o niskiej intensywności. Aby ułatwić chorym oddychanie, stosuje się leki rozszerzające oskrzela i glikokortykosteroidy wziewne. Pacjentów z obniżoną saturacją, czyli wysyceniem krwi tlenem, poddaje się terapii tlenowej, a jeżeli zaostrzenia choroby pojawiają się pomimo leczenia minimum trzema lekami wziewnymi, można rozważyć zlecenie antybiotyków, takich jak azytromycyna czy erytromycyna. U pacjentów z POChP wskazane są również szczepienia przeciwko grypie i pneumokokom.
Astma
Astma, zwana także dychawicą oskrzelową, jest chorobą objawiającą się napadami duszności ze świstami, uczuciem ucisku w klatce piersiowej oraz suchym, męczącym kaszlem, często pojawiającym się w spoczynku, w nocy. Objawy astmy są spowodowane przewlekłym stanem zapalnym oskrzeli, które wywołuje ich skurcz.
Astma najczęściej jest wynikiem alergii, ale jej napad może także być wywołany ostrą infekcją dróg oddechowych, stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub innych leków oraz wysiłkiem.
Astmę rozpoznaje się na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawów, badania lekarskiego, w którym słyszalne są charakterystyczne zmiany osłuchowe oraz przede wszystkim wyniku spirometrii, która potwierdza skurcz oskrzeli będący przyczyną objawów. Podstawą leczenia są leki wziewne przeciwzapalne (glikokortykosteroidy) oraz rozkurczające.
Astma jest chorobą przewlekłą, ale dzięki wdrożeniu właściwej terapii da się ją opanować, doprowadzić do okresów bezobjawowych i zahamować dalszy rozwój. Leków nie można odstawiać, nawet gdy już dawno nie wystąpiły ataki duszności. Wyjątkiem są osoby z łagodną astmą, które mogą przyjmować leki tylko okresowo. Podobnie jak w POCHP pacjentom zaleca się szczepienia przeciwko grypie i pneumokokom w celu zmniejszenia ryzyka zaostrzenia astmy.
Gruźlica
Gruźlicę wywołują prątki Mycobacterium tuberculosis. Zapadalność na tę chorobę dzięki wprowadzeniu szczepień ochronnych znacznie się obniżyła, jednak nadal w Polsce na gruźlicę choruje średnio 5–6 tysięcy osób rocznie.
U pacjentów z gruźlicą pojawiają się objawy ogólne takie jak podwyższona temperatura ciała, utrata masy ciała, nocne poty oraz osłabienie. Pacjenci mają przewlekły kaszel i duszności, a w wykrztuszanej plwocinie może wystąpić krew. Czasami, w szczególności u osób z obniżoną odpornością, rozwija się gruźlica pozapłucna, która może lokalizować się praktycznie we wszystkich narządach – najczęściej w opłucnej, w węzłach chłonnych, w kościach, w stawach, a nawet w mózgu.
Pomocne w diagnostyce gruźlicy są badania obrazowe klatki piersiowej (RTG i tomografia komputerowa), badanie plwociny, badanie odczynu tuberkulinowego lub swoistych testów IGRA. Leczeniem gruźlicy, podobnie jak innych chorób płuc, zajmuje się lekarz pulmonolog. Należy pamiętać o izolacji chorych prątkujących – wydzielających prątki w wydzielinie dróg oddechowych, która jest głównym źródłem zakażenia osób z otoczenia chorego. W terapii stosuje się leki przeciwprątkowe, do których należą: izoniazyd, ryfampicyna, pirazynamid i etambutol. Podstawową metodą profilaktyki są szczepienia ochronne przeciwko gruźlicy – są one obowiązkowo wykonywane w pierwszej dobie u wszystkich zdrowych noworodków. Trzeba także dbać o prawidłowe odżywianie – niedożywienie przyczynia się do osłabienia układu immunologicznego i sprzyja rozwojowi gruźlicy.
Udostępnij:
Zobacz także
Czym jest wskaźnik BMI? Jak interpretować wyniki?
W ciągu ostatnich lat w polskim społeczeństwie – i nie tylko – wzrósł problem nadwagi i otyłości. Szacuje się, że w naszym kraju na otyłość cierpi ok. 9 mln osób. Statystyki na ten temat bazują na międzynarodowej skali BMI (ang. Body Mass Index), która pozwala oszacować, czy aktualna waga jest prawidłowa, zbyt wysoka lub za niska. Sprawdź, czym jest ten wskaźnik, jak dokonywać obliczeń i interpretować wyniki.
Jak objawia się niedobór magnezu? Jakie ma skutki? Kiedy wdrożyć suplementację?
Magnez to ważny minerał dla organizmu człowieka. Pełni on wiele istotnych funkcji: wspiera układ nerwowy i odpornościowy, zapobiega bolesnym skurczom mięśni i zmęczeniu i wraz z wapniem buduje zdrowe kości i zęby etc. Sprawdź, jak objawia się niedobór tego pierwiastka, jakie mogą być jego skutki i kiedy warto rozważyć suplementację.
Czym jest płyn w opłucnej – dlaczego się gromadzi? Jakie daje objawy? Jak się go pozbyć?
Płyn w opłucnej, potocznie zwany „wodą w płucach”, to stan, w którym w przestrzeni między płucami a ścianą klatki piersiowej gromadzi się nadmierna ilość płynu. Może on świadczyć m.in. o chorobach płuc, serca, układu krążenia lub niektórych schorzeniach autoimmunologicznych. Sprawdź, jak rozpoznać nieprawidłowości w obrębie jamy opłucnej, jakie badania wykonać i na czym polega leczenie.
