Mindfulness i medytacja - narzędzia terapii. Co warto o nich wiedzieć?
Mindfulness, nazywane w języku polskim również praktyką uważności, to metoda coraz częściej wykorzystywana w psychoterapii. Trening uważności oraz medytacja mogą być bardzo pomocnymi narzędziami, które przydają się między innymi w przypadku takich problemów jak depresja, zaburzenia lękowe oraz uzależnienia.
Spis treści
Czym jest mindfulness?
Mindfulness, czyli praktykowanie uważności, definiowane jest jako celowe i świadome skierowanie swojej uwagi na „tu” i „teraz”, a więc na konkretne doznania i doświadczenia, emocje oraz odczucia. Celem jest więc skoncentrowanie się na tym, co dzieje się w chwili obecnej, zamiast wybieganie w przyszłość lub rozpamiętywanie przeszłości. Nadmierne roztrząsanie dawnych wydarzeń lub ciągłe planowanie przyszłości może być jednym z czynników wpływających na pojawienie się nastrojów depresyjnych, zaburzeń lękowych lub uzależnień. Podstawą mindfulness jest medytacja, czyli różnego rodzaju praktyki, polegające na ćwiczeniu umysłu, uspokajaniu się, a nawet na wprowadzaniu w inny stan świadomości.
Psychologia odpoczynku wskazuje na to, jak ważny jest relaks w życiu codziennym, a także zachowanie równowagi między codziennością prywatną i zawodową. Treningi uważności doskonale wpisują się w ten nurt, ponieważ ich głównym celem jest uspokojenie, zmniejszenie przeżywanego stresu i pozytywne wpływanie na codzienne doświadczenia.
Przeczytaj także: Czym jest kaszel psychogenny?
Czym charakteryzuje się terapia MBCT?
W 1979 roku powstał program MBCT (ang. mindfulness-based cognitive therapy), którego podstawą była medytacja i praktykowanie uważności. Najważniejszym celem tego programu jest zmiana pewnych poznawczych zniekształceń i skryptów umysłowych. Współcześnie psychoterapia indywidualna w takich nurtach jak poznawczo-behawioralny może opierać się również na medytacji i mindfulness, a więc na praktykowaniu uważności.
Sprawdź również, czym charakteryzuje się terapia EMDR.
Mindfulness i medytacja jako ważne narzędzia terapii
Mindfulness jest coraz częstszym elementem terapii psychologicznych, w tym terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), terapii akceptacji i zaangażowania (ACT), dialektyczno-behawioralnej terapii (DBT) i wielu innych. Dzieje się tak ze względu na ważne cechy treningu uważności, a więc zdolność do ułatwiania samorefleksji, zwiększanie świadomości własnych myśli i uczuć oraz umożliwienie zdrowego reagowania na stresujące sytuacje. Praktykowanie uważności może pomagać także WWO, a więc osobom wysoko wrażliwym, które zwykle odczuwają wiele negatywnych skutków przebodźcowania w życiu codziennym.
Mindfulness jako jedno z narzędzi terapii psychologicznej może zmniejszać symptomy depresji, uzależnień oraz zaburzeń lękowych, a także zapobiegać nawrotom epizodów depresyjnych. Pomaga pacjentom spojrzeć na swoje myśli i emocje z większą empatią i dystansem. Jednocześnie należy zaznaczyć, że taka forma oddziaływania może nie przynieść efektów, zwłaszcza jeśli stosowana jest jako jedyne narzędzie.
Zalety mindfulness i medytacji
Praktykowanie mindfulness pomaga pacjentom zidentyfikować i zrozumieć czynniki stresogenne w swoim życiu. Poprzez skupienie się na obecnym momencie możliwe jest uczenie się, w jaki sposób reagować na stres, jak relaksować się i co zrobić, aby bardziej skoncentrować się na „tu” i „teraz” zamiast na rozpamiętywaniu przeszłości lub przyszłości.
Dodatkowo uznaje się, że mindfulness pomaga rozwijać umiejętność obserwowania swoich emocji bez nadmiernego angażowania. W ten sposób pacjenci mogą znacznie bardziej świadomie postrzegać własne emocje i lepiej je regulować, a także korzystniej radzić sobie ze stresem (ang. coping). Poprzez zwiększenie świadomości siebie i umiejętności obserwacji bez osądzania mindfulness może również poprawić relacje z innymi. Osoby praktykujące mindfulness są bardziej skłonne do empatii, zrozumienia i akceptacji innych, co sprzyja budowaniu zdrowych relacji interpersonalnych.
Udostępnij:
Zobacz także
Do czego prowadzi nieleczone ADHD?
Wiemy, że nieleczone ADHD u dorosłych oraz u dzieci zwiększa ryzyko zachorowania na choroby psychiczne i fizyczne. Potencjalnych konsekwencji jest jednak więcej. Dotyczą one już wspomnianego zdrowia psychicznego oraz fizycznego, a także uzależnień, zaburzeń snu, nadwagi i otyłości. Badania wykazują duży związek między ADHD a przestępczością i przemocą. Konsekwencje widoczne są również w życiu społecznym, obszarach pracy i edukacji.
Depresja poporodowa – przyczyny powstawania, objawy, sposoby leczenia
Urodziłaś dziecko, ale nie potrafisz się z tego cieszyć? Czujesz, że nie dorastasz do roli matki i na każdym możliwym kroku widzisz swoje wady? Takie uczucia towarzyszą tysiącom młodych mam. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka 10-22% kobiet, ale tylko co druga zgłasza się z nią do specjalisty. Problem jest często mylony z hormonalną huśtawką nastrojów, jednak nie warto go bagatelizować. Sprawdź, jakie są kryteria diagnostyczne depresji poporodowej, jak się objawia i w jaki sposób można ją leczyć. Czy młodzi ojcowie również są narażeni na to zaburzenie?
Autyzm – objawy, diagnostyka i leczenie
Zaburzenia ze spektrum autyzmu to szeroka gama schorzeń rozwojowych, które najczęściej diagnozowane są we wczesnym dzieciństwie między 3. a 10. rokiem życia. Dowiedz się dokładnie, na czym polega autyzm, jakie są objawy i przyczyny autyzmu, a także, jak przebiega leczenie tego zaburzenia.
