Mindfulness i medytacja - narzędzia terapii. Co warto o nich wiedzieć?
Udostępnij na:
Mindfulness, nazywane w języku polskim również praktyką uważności, to metoda coraz częściej wykorzystywana w psychoterapii. Trening uważności oraz medytacja mogą być bardzo pomocnymi narzędziami, które przydają się między innymi w przypadku takich problemów jak depresja, zaburzenia lękowe oraz uzależnienia.
Spis treści
Czym jest mindfulness?
Mindfulness, czyli praktykowanie uważności, definiowane jest jako celowe i świadome skierowanie swojej uwagi na „tu” i „teraz”, a więc na konkretne doznania i doświadczenia, emocje oraz odczucia. Celem jest więc skoncentrowanie się na tym, co dzieje się w chwili obecnej, zamiast wybieganie w przyszłość lub rozpamiętywanie przeszłości. Nadmierne roztrząsanie dawnych wydarzeń lub ciągłe planowanie przyszłości może być jednym z czynników wpływających na pojawienie się nastrojów depresyjnych, zaburzeń lękowych lub uzależnień. Podstawą mindfulness jest medytacja, czyli różnego rodzaju praktyki, polegające na ćwiczeniu umysłu, uspokajaniu się, a nawet na wprowadzaniu w inny stan świadomości.
Psychologia odpoczynku wskazuje na to, jak ważny jest relaks w życiu codziennym, a także zachowanie równowagi między codziennością prywatną i zawodową. Treningi uważności doskonale wpisują się w ten nurt, ponieważ ich głównym celem jest uspokojenie, zmniejszenie przeżywanego stresu i pozytywne wpływanie na codzienne doświadczenia.
Przeczytaj także: Czym jest kaszel psychogenny?
Czym charakteryzuje się terapia MBCT?
W 1979 roku powstał program MBCT (ang. mindfulness-based cognitive therapy), którego podstawą była medytacja i praktykowanie uważności. Najważniejszym celem tego programu jest zmiana pewnych poznawczych zniekształceń i skryptów umysłowych. Współcześnie psychoterapia indywidualna w takich nurtach jak poznawczo-behawioralny może opierać się również na medytacji i mindfulness, a więc na praktykowaniu uważności.
Sprawdź również, czym charakteryzuje się terapia EMDR.
Mindfulness i medytacja jako ważne narzędzia terapii
Mindfulness jest coraz częstszym elementem terapii psychologicznych, w tym terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), terapii akceptacji i zaangażowania (ACT), dialektyczno-behawioralnej terapii (DBT) i wielu innych. Dzieje się tak ze względu na ważne cechy treningu uważności, a więc zdolność do ułatwiania samorefleksji, zwiększanie świadomości własnych myśli i uczuć oraz umożliwienie zdrowego reagowania na stresujące sytuacje. Praktykowanie uważności może pomagać także WWO, a więc osobom wysoko wrażliwym, które zwykle odczuwają wiele negatywnych skutków przebodźcowania w życiu codziennym.
Mindfulness jako jedno z narzędzi terapii psychologicznej może zmniejszać symptomy depresji, uzależnień oraz zaburzeń lękowych, a także zapobiegać nawrotom epizodów depresyjnych. Pomaga pacjentom spojrzeć na swoje myśli i emocje z większą empatią i dystansem. Jednocześnie należy zaznaczyć, że taka forma oddziaływania może nie przynieść efektów, zwłaszcza jeśli stosowana jest jako jedyne narzędzie.
Zalety mindfulness i medytacji
Praktykowanie mindfulness pomaga pacjentom zidentyfikować i zrozumieć czynniki stresogenne w swoim życiu. Poprzez skupienie się na obecnym momencie możliwe jest uczenie się, w jaki sposób reagować na stres, jak relaksować się i co zrobić, aby bardziej skoncentrować się na „tu” i „teraz” zamiast na rozpamiętywaniu przeszłości lub przyszłości.
Dodatkowo uznaje się, że mindfulness pomaga rozwijać umiejętność obserwowania swoich emocji bez nadmiernego angażowania. W ten sposób pacjenci mogą znacznie bardziej świadomie postrzegać własne emocje i lepiej je regulować, a także korzystniej radzić sobie ze stresem (ang. coping). Poprzez zwiększenie świadomości siebie i umiejętności obserwacji bez osądzania mindfulness może również poprawić relacje z innymi. Osoby praktykujące mindfulness są bardziej skłonne do empatii, zrozumienia i akceptacji innych, co sprzyja budowaniu zdrowych relacji interpersonalnych.
Udostępnij na:
Zobacz także
Czym jest trauma pokoleniowa? Jaki jest jej wpływ na zachowanie i podejmowanie decyzji?
„Trauma pokoleniowa” to określenie odnoszące się do pewnych doświadczeń lub przekonań przekazywanych z jednej generacji na drugą, wiążących się z negatywnymi konsekwencjami. W psychologii pojęcie to nazywane jest również traumą transgeneracyjną i ma związek z długotrwałym procesem, a nie z jednorazowymi sytuacjami. Czym dokładnie charakteryzuje się trauma pokoleniowa i jak wpływa na kolejne generacje? Dowiedz się więcej na ten temat.
DDA a związek – jak przeszłość dorosłych dzieci alkoholików wpływa na relacje?
Dorosłe dzieci alkoholików, w skrócie DDA, to osoby, które w swoim życiu mogą napotkać wiele różnego rodzaju trudności i problemów, skorelowanych z dzieciństwem oraz z doświadczeniami ze środowiska, w którym wyrastały. Jednym z poważnych problemów jest sposób nawiązywania głębszych relacji, w tym również związków romantycznych oraz przyjaźni. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda budowanie związku z osobami DDA.
Czym jest epizod maniakalny? Jakie są jego objawy i przyczyny?
Choć mogłoby się wydawać, że depresja i epizod maniakalny nie mają ze sobą nic wspólnego, to jednak oba te przypadki należą do zaburzeń nastroju. Tak jak epizod depresyjny, epizod maniakalny jest pewnego rodzaju stanem psychologicznym i fizjologicznym, w którym znajduje się pacjent. Co więcej, w większości przypadków występują łącznie – przeplatają się, głównie w ramach choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), której rozpowszechnienie w skali światowej wynosi 2–5% i występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Przebieg ChAD charakteryzujący się wyłącznie nawrotami manii jest niezwykle rzadki. Większość pacjentów w całościowym przebiegu choroby, niezależnie od jej podtypu, doświadcza więcej epizodów depresyjnych.
