Jak radzić sobie ze stresem? Poznaj podstawowe techniki

16.06.2024

Stres uznawany jest za jeden z codziennych elementów we współczesnym życiu, dlatego tak ogromne znaczenie mają skuteczne techniki radzenia sobie z nim. Jak sobie radzić ze stresem? Na co zwrócić uwagę, a czego unikać? Dowiedz się więcej na ten temat.

Techniki radzenia sobie ze stresem.jpeg

Spis treści

Jak jest rozumiany stres w psychologii?
Jakie są techniki radzenia sobie ze stresem?
Rola psychoterapii w radzeniu sobie ze stresem

Jak jest rozumiany stres w psychologii?

Stres definiowany jest w psychologii jako naturalna reakcja organizmu na bodźce, które są zagrażające. W praktyce więc można uznać, że często rozumiany jest jako stan napięcia psychicznego i fizycznego, który powstaje, gdy osoba postrzega sytuację jako zagrażającą lub przekraczającą jej zasoby emocjonalne.

Psychoterapia indywidualna

Jednym z najbardziej charakterystycznych modeli stresu jest ten stworzony przez Hansa Selyego, który zdefiniował stres jako niespecyficzną reakcję organizmu na dowolne wymagania. Wyróżnił trzy fazy reakcji na stres: alarmową, przystosowania (odporności) i wyczerpania. Faza wyczerpania może pojawić się np. po doświadczeniu silnej traumy czy PTSD, czyli zespołu stresu pourazowego. Dodatkowo wystąpić może tzw. nerwica wegetatywna. Czasami jednak w psychologii zwraca się również uwagę na to, że stres jest nie tylko zagrożeniem dla organizmu, ale również szansą na zmianę, przezwyciężenie pewnych trudności, odkrycie nowych sposobów działania.

Przeczytaj także, czym jest przedwakacyjny stres.

Jakie są techniki radzenia sobie ze stresem?

Termin radzenia sobie ze stresem (ang. coping) po raz pierwszy pojawił się dopiero w latach 60. XX wieku. Przykładowo kwestionariusz Wielowymiarowy inwentarz do pomiaru radzenia sobie ze stresem służy do badania i oceny sposobów radzenia sobie ze stresem. Wyróżnia różne techniki, jakie stosują ludzie, aby radzić sobie z sytuacjami stresowymi, jednak tylko część z tych strategii jest zdrowa, skuteczna i efektywna. Warto zapoznać się właśnie z tymi. Poniżej przedstawiamy 4 z nich.

Strategie skoncentrowane na problemie

Te metody skupiają się na bezpośrednim rozwiązaniu problemu, który wywołuje stres. W tym wypadku szczególne znaczenie ma rozwiązywanie problemów, ich identyfikowanie, a następnie generowanie możliwych rozwiązań, ocena ich efektywności i wybór najlepszego rozwiązania. Dodatkowo osoby wykorzystujące te techniki mogą tworzyć plany działań, składające się z kilku lub kilkunastu elementów. Strategie te są niezwykle efektywne i przynoszą zwykle pozytywne rezultaty.

Strategie skoncentrowane na emocjach

Te techniki koncentrują się na zmniejszeniu negatywnych emocji związanych ze stresem. Można wyróżnić tutaj takie metody działania, jak: głębokie oddychanie, medytacja, progresywna relaksacja mięśni czy wizualizacja. Często przydatna jest również reinterpretacja poznawcza, a więc zmiana sposobu myślenia o stresującej sytuacji, aby zmniejszyć jej emocjonalny wpływ. Strategie skoncentrowane na emocjach nie u każdego są skuteczne, jednak pomagają w zmniejszeniu poziomu napięcia w organizmie.

Poszukiwanie wsparcia społecznego

Otrzymywanie wsparcia od innych ludzi może znacząco zredukować stres. Rozmowa z przyjaciółmi lub rodziną, a także dzielenie się problemami z bliskimi może przynieść ulgę emocjonalną. Czasami pomocne jest również uczestnictwo w grupach wsparcia oraz poszukiwanie profesjonalnej pomocy, na przykład ze strony psychologa lub psychoterapeuty.

Sprawdź także: Psycholog Warszawa, Psycholog Kraków, Psycholog Wrocław

Wprowadzenie zdrowych nawyków

Wprowadzenie zdrowych nawyków może poprawić ogólną zdolność do radzenia sobie ze stresem. Regularne ćwiczenia fizyczne pomagają obniżać poziom kortyzolu, hormonu stresu i zwiększają produkcję endorfin, które poprawiają nastrój. Z kolei odpowiednie odżywianie może wpływać na poziom energii i zdolność organizmu do radzenia sobie ze stresem. Znaczenie ma również regularny sen, umożliwiający regenerację organizmu. Psychologia odpoczynku zwraca uwagę na to, w jaki sposób zdrowo wypoczywać, i co robić, aby zmniejszyć poziom stresu.

Rola psychoterapii w radzeniu sobie ze stresem

W niektórych przypadkach dobrym rozwiązaniem jest rozpoczęcie regularnych spotkań z psychoterapeutą. Ma ono szczególne znaczenie w sytuacji, gdy stres jest nadmiernym obciążeniem dla organizmu, wiąże się z trudnymi doświadczeniami życiowymi, jest chroniczny i przedłuża się przez zbyt długi czas.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to podejście, które pomaga zidentyfikować i zmienić negatywne myśli oraz zachowania przyczyniające się do stresu. Czasami stosowane jest również mindfulness, a więc techniki uważności, takie jak medytacja, które pomagają być bardziej świadomym chwili obecnej i zmniejszać reakcje na stres.

Źródła
  1. I. Jelonkiewicz, K. Kosińska-Dec, Poczucie koherencji a style radzenia sobie ze stresem: empiryczna analiza kierunku zależności, „Przegląd Psychologiczny”, 2001, nr 44.
  2. D. Mroczkowska, J. Białkowska, Style radzenia sobie ze stresem jako zmienne determinujące jakość życia młodych dorosłych, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, 2014, nr 20.
  3. N. Ogińska-Bulik, M. Zadworna-Cieślak, Rola prężności psychicznej w radzeniu sobie ze stresem związanym z egzaminem maturalnym, „Przegląd Badań Edukacyjnych”, 2014, nr 2.
  4. E. Sygit-Kowalkowska, Radzenie sobie ze stresem jako zachowanie zdrowotne człowieka–perspektywa psychologiczna, „Hygeia Public Health”, 2014, nr 49.

Zobacz także

Do czego prowadzi nieleczone ADHD?
Psychologia

Do czego prowadzi nieleczone ADHD?

Wiemy, że nieleczone ADHD u dorosłych oraz u dzieci zwiększa ryzyko zachorowania na choroby psychiczne i fizyczne. Potencjalnych konsekwencji jest jednak więcej. Dotyczą one już wspomnianego zdrowia psychicznego oraz fizycznego, a także uzależnień, zaburzeń snu, nadwagi i otyłości. Badania wykazują duży związek między ADHD a przestępczością i przemocą. Konsekwencje widoczne są również w życiu społecznym, obszarach pracy i edukacji.

Depresja poporodowa – przyczyny, objawy, leczenie
CiążaPsychologia

Depresja poporodowa – przyczyny powstawania, objawy, sposoby leczenia

Urodziłaś dziecko, ale nie potrafisz się z tego cieszyć? Czujesz, że nie dorastasz do roli matki i na każdym możliwym kroku widzisz swoje wady? Takie uczucia towarzyszą tysiącom młodych mam. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka 10-22% kobiet, ale tylko co druga zgłasza się z nią do specjalisty. Problem jest często mylony z hormonalną huśtawką nastrojów, jednak nie warto go bagatelizować. Sprawdź, jakie są kryteria diagnostyczne depresji poporodowej, jak się objawia i w jaki sposób można ją leczyć. Czy młodzi ojcowie również są narażeni na to zaburzenie?

Autyzm – objawy, diagnostyka i leczenie
Psychologia

Autyzm – objawy, diagnostyka i leczenie

Zaburzenia ze spektrum autyzmu to szeroka gama schorzeń rozwojowych, które najczęściej diagnozowane są we wczesnym dzieciństwie między 3. a 10. rokiem życia. Dowiedz się dokładnie, na czym polega autyzm, jakie są objawy i przyczyny autyzmu, a także, jak przebiega leczenie tego zaburzenia.

Wszystkie artykuły i poradniki