Jak radzić sobie ze stresem? Poznaj podstawowe techniki
Udostępnij na:
Stres uznawany jest za jeden z codziennych elementów we współczesnym życiu, dlatego tak ogromne znaczenie mają skuteczne techniki radzenia sobie z nim. Jak sobie radzić ze stresem? Na co zwrócić uwagę, a czego unikać? Dowiedz się więcej na ten temat.
Spis treści
Jak jest rozumiany stres w psychologii?
Stres definiowany jest w psychologii jako naturalna reakcja organizmu na bodźce, które są zagrażające. W praktyce więc można uznać, że często rozumiany jest jako stan napięcia psychicznego i fizycznego, który powstaje, gdy osoba postrzega sytuację jako zagrażającą lub przekraczającą jej zasoby emocjonalne.
Jednym z najbardziej charakterystycznych modeli stresu jest ten stworzony przez Hansa Selyego, który zdefiniował stres jako niespecyficzną reakcję organizmu na dowolne wymagania. Wyróżnił trzy fazy reakcji na stres: alarmową, przystosowania (odporności) i wyczerpania. Faza wyczerpania może pojawić się np. po doświadczeniu silnej traumy czy PTSD, czyli zespołu stresu pourazowego. Dodatkowo wystąpić może tzw. nerwica wegetatywna. Czasami jednak w psychologii zwraca się również uwagę na to, że stres jest nie tylko zagrożeniem dla organizmu, ale również szansą na zmianę, przezwyciężenie pewnych trudności, odkrycie nowych sposobów działania.
Przeczytaj także, czym jest przedwakacyjny stres.
Jakie są techniki radzenia sobie ze stresem?
Termin radzenia sobie ze stresem (ang. coping) po raz pierwszy pojawił się dopiero w latach 60. XX wieku. Przykładowo kwestionariusz Wielowymiarowy inwentarz do pomiaru radzenia sobie ze stresem służy do badania i oceny sposobów radzenia sobie ze stresem. Wyróżnia różne techniki, jakie stosują ludzie, aby radzić sobie z sytuacjami stresowymi, jednak tylko część z tych strategii jest zdrowa, skuteczna i efektywna. Warto zapoznać się właśnie z tymi. Poniżej przedstawiamy 4 z nich.
Strategie skoncentrowane na problemie
Te metody skupiają się na bezpośrednim rozwiązaniu problemu, który wywołuje stres. W tym wypadku szczególne znaczenie ma rozwiązywanie problemów, ich identyfikowanie, a następnie generowanie możliwych rozwiązań, ocena ich efektywności i wybór najlepszego rozwiązania. Dodatkowo osoby wykorzystujące te techniki mogą tworzyć plany działań, składające się z kilku lub kilkunastu elementów. Strategie te są niezwykle efektywne i przynoszą zwykle pozytywne rezultaty.
Strategie skoncentrowane na emocjach
Te techniki koncentrują się na zmniejszeniu negatywnych emocji związanych ze stresem. Można wyróżnić tutaj takie metody działania, jak: głębokie oddychanie, medytacja, progresywna relaksacja mięśni czy wizualizacja. Często przydatna jest również reinterpretacja poznawcza, a więc zmiana sposobu myślenia o stresującej sytuacji, aby zmniejszyć jej emocjonalny wpływ. Strategie skoncentrowane na emocjach nie u każdego są skuteczne, jednak pomagają w zmniejszeniu poziomu napięcia w organizmie.
Poszukiwanie wsparcia społecznego
Otrzymywanie wsparcia od innych ludzi może znacząco zredukować stres. Rozmowa z przyjaciółmi lub rodziną, a także dzielenie się problemami z bliskimi może przynieść ulgę emocjonalną. Czasami pomocne jest również uczestnictwo w grupach wsparcia oraz poszukiwanie profesjonalnej pomocy, na przykład ze strony psychologa lub psychoterapeuty.
Wprowadzenie zdrowych nawyków
Wprowadzenie zdrowych nawyków może poprawić ogólną zdolność do radzenia sobie ze stresem. Regularne ćwiczenia fizyczne pomagają obniżać poziom kortyzolu, hormonu stresu i zwiększają produkcję endorfin, które poprawiają nastrój. Z kolei odpowiednie odżywianie może wpływać na poziom energii i zdolność organizmu do radzenia sobie ze stresem. Znaczenie ma również regularny sen, umożliwiający regenerację organizmu. Psychologia odpoczynku zwraca uwagę na to, w jaki sposób zdrowo wypoczywać, i co robić, aby zmniejszyć poziom stresu.
Rola psychoterapii w radzeniu sobie ze stresem
W niektórych przypadkach dobrym rozwiązaniem jest rozpoczęcie regularnych spotkań z psychoterapeutą. Ma ono szczególne znaczenie w sytuacji, gdy stres jest nadmiernym obciążeniem dla organizmu, wiąże się z trudnymi doświadczeniami życiowymi, jest chroniczny i przedłuża się przez zbyt długi czas.
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to podejście, które pomaga zidentyfikować i zmienić negatywne myśli oraz zachowania przyczyniające się do stresu. Czasami stosowane jest również mindfulness, a więc techniki uważności, takie jak medytacja, które pomagają być bardziej świadomym chwili obecnej i zmniejszać reakcje na stres.
Udostępnij na:
Zobacz także
Czym jest współuzależnienie i jak sobie z nim poradzić?
Rozwój uzależnienia u jednego z członków rodziny sprawia, że zmienia się funkcjonowanie relacji partnerskiej, pojawia się wyższy poziom stresu i napięcia. Jedną z konsekwencji jest również możliwość wystąpienia syndromu współuzależnienia u partnerki lub partnera osoby uzależnionej. Zwykle o tym zjawisku mówi się w odniesieniu do alkoholu, ze względu na przewlekłe poczucie zagrożenia, brak bliskości i nieprawidłowy rozwój relacji partnerskiej. Dowiedz się więcej!
Automotywacja – jak ją obudzić? Techniki i sposoby
Motywacja jest stanem, w którym już mamy gotowość do podjęcia działania. Może być wzbudzona wewnętrznie, czyli kiedy dążymy do zaspokojenia swoich potrzeb lub zewnętrznie. Ta druga jest wynikiem pobudzenia nas do działania zewnętrznymi czynnikami, jak np. kary czy nagrody. Często motywacja wewnętrzna będzie związana z naszymi wartościami i celami, które sami sobie wytyczamy oraz z zaspokojeniem podstawowych potrzeb (np. fizjologicznych). Automotywacja natomiast, to umiejętność do wzbudzania motywacji u samego siebie. Dowiedz się więcej!
Borderline – czym jest to zaburzenie? Jak można je leczyć?
BDP (ang. borderline personality disorder) to złożone zaburzenie osobowości charakteryzujące się niestabilnością emocjonalną, zaburzeniami tożsamości oraz trudnościami w relacjach interpersonalnych. Dowiedz się więcej na temat jego przyczyn, objawów i możliwości leczenia.
