Jak radzić sobie z depresją poporodową? Jakie są jej objawy?
Udostępnij na:
Urodziłaś dziecko, ale nie potrafisz się z tego cieszyć? Czujesz, że nie dorastasz do roli matki i na każdym możliwym kroku widzisz swoje wady? Takie uczucia towarzyszą tysiącom młodych mam. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka 10–22% kobiet, ale tylko co druga zgłasza się z nią do specjalisty. Problem jest często mylony z hormonalną huśtawką nastrojów, jednak nie warto go bagatelizować. Sprawdź, jakie są kryteria diagnostyczne depresji poporodowej, jak się objawia u świeżo upieczonych matek i ojców i w jaki sposób należy z nią walczyć.
Spis treści
Depresja poporodowa – co to jest? Kogo dotyczy?
Depresja poporodowa to jedno z zaburzeń psychicznych, które mogą pojawić się w okresie okołoporodowym – czyli jeszcze w czasie ciąży – i po porodzie. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób ICD-10 można znaleźć ją w katalogu „zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania związanych z porodem”. Jest to długotrwałe zaburzenie nastroju, głęboki smutek i ogólna niechęć do życia, której nie należy mylić z popularnym zjawiskiem „baby blues” dotyczącym ok. 50–80% świeżo upieczonych mam. Przejściowa apatia i obniżony nastrój tuż po porodzie pojawiają się najczęściej w okresie nawału mlecznego, kiedy organizm młodej mamy znów pozostaje pod dużym wpływem działania hormonów. Jednak po krótkim czasie wszystko wraca do normy.
Zupełnie inaczej jest w przypadku depresji, która może dotknąć jednego rodzica lub oboje z nich. Depresja poporodowa u mężczyzn wcale nie należy do zjawisk rzadkich, jednak mało kto mówi o niej głośno ze względu na funkcjonujący w społeczeństwie stereotyp stabilnego emocjonalnie ojca. Kobiety także bagatelizują ten problem ze względu na presję społeczną wobec młodych matek oraz mylne przeświadczenie, że macierzyństwo daje kobiecie tylko i wyłącznie poczucie szczęścia i pozytywne emocje.
Jak objawia się depresja poporodowa?
Depresja poporodowa wiąże się z całym zestawem objawów. Istnieje prawdopodobieństwo, że dotknęła również Ciebie, jeśli:
- Twój zły nastrój trwa dłużej niż 2 tygodnie;
- przez większość dnia płaczesz, jesteś zdenerwowana i rozdrażniona;
- nie potrafisz się z niczego cieszyć, a uśmiech przychodzi Ci z wielkim trudem;
- czujesz, że nie sprawdzasz się w roli matki i pogrążasz się w poczuciu beznadziei;
- odczuwasz ciągły lęk o życie i zdrowie swojego dziecka;
- towarzyszy Ci poczucie winy wobec dziecka, męża, bliskich;
- nie masz energii do działania i straciłaś zainteresowanie swoimi dotychczasowymi pasjami;
- nie masz ochoty zajmować się dzieckiem i unikasz go;
- oziębłe uczucia wobec dziecka stają się dla Ciebie kolejnym powodem do rozpaczy i obwiniania się;
- nie potrafisz podjąć najprostszych decyzji, np. czy wyjść z dzieckiem na spacer, jak je ubrać;
- negatywnie postrzegasz swoje ciało i czujesz się zupełnie nieatrakcyjna;
- nie masz ochoty i motywacji, aby o siebie dbać;
- masz problemy ze snem;
- straciłaś apetyt lub wręcz przeciwnie – zaczęłaś zajadać swoje smutki;
- przez większość dnia odczuwasz zmęczenie;
- masz myśli samobójcze.
Depresja poporodowa u mężczyzn może mieć podobne symptomy. Do wymienionych objawów dochodzą też niekiedy nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, nerwowość, pracoholizm, problemy z trawieniem, bóle mięśni, spadek libido, skłonność do izolowania się od bliskich. W skrajnych przypadkach pojawiają się także zachowania przemocowe.
Przeczytaj także: Depresja psychotyczna – przyczyny, symptomy, leczenie
Jak zdiagnozować depresję poporodową?
W celu zdiagnozowania depresji poporodowej lekarze stosują Edynburską Skalę Depresji Poporodowej (EPDS), czyli badanie przesiewowe mające na celu wstępne określenie, jakie jest ryzyko wystąpienia tego zaburzenia. Jest to powszechnie dostępne narzędzie – test możesz wykonać online bez ponoszenia żadnych kosztów, jednak interpretację wyników lepiej pozostawić specjaliście.
Diagnostykę depresji poporodowej warto rozpocząć, jeśli stany depresyjne i obniżenie nastroju trwają dłużej niż 2 tygodnie
Ile trwa depresja poporodowa?
Depresja poporodowa zazwyczaj pojawia się w okresie połogu, czyli w ciągu 6 tygodni po porodzie. Zgodnie z Klasyfikacją Zaburzeń Psychicznych DSM-V może się rozpocząć już w okresie okołoporodowym, czyli jeszcze w trakcie ciąży. Inni specjaliści przekonują, że to schorzenie może dotknąć rodziców nawet w ciągu 12 miesięcy po porodzie.
Trudno określić, ile trwa depresja poporodowa. Wszystko zależy od tego, czy zdecydujesz się pójść z tym problemem do specjalisty i jak szybko wdroży on odpowiednie leczenie – zazwyczaj dojście do równowagi psychicznej zajmuje kilka miesięcy, jednak okres ten może się wydłużyć. Zbagatelizowany problem pogłębia się i może prowadzić do długotrwałych zaburzeń w postaci depresji psychotycznej.
Jak radzić sobie z depresją poporodową?
Depresja poporodowa to przede wszystkim choroba, która wymaga leczenia. Nie ma skuteczniejszego sposobu na walkę z depresją poporodową niż odpowiednio dobrana psychoterapia oraz psychoedukacja. Czasami konieczne okazuje się też leczenie farmakologiczne, które w przypadku mam karmiących piersią musi przebiegać pod ścisłą kontrolą lekarza. Ogromną rolę w całym procesie odgrywa wsparcie bliskich. Leczenie depresji poporodowej bywa czasochłonne, jednak warto znaleźć na nie czas, aby odzyskać radość z życia i rodzicielstwa.
Udostępnij na:
Zobacz także
Czym jest trauma pokoleniowa? Jaki jest jej wpływ na zachowanie i podejmowanie decyzji?
„Trauma pokoleniowa” to określenie odnoszące się do pewnych doświadczeń lub przekonań przekazywanych z jednej generacji na drugą, wiążących się z negatywnymi konsekwencjami. W psychologii pojęcie to nazywane jest również traumą transgeneracyjną i ma związek z długotrwałym procesem, a nie z jednorazowymi sytuacjami. Czym dokładnie charakteryzuje się trauma pokoleniowa i jak wpływa na kolejne generacje? Dowiedz się więcej na ten temat.
DDA a związek – jak przeszłość dorosłych dzieci alkoholików wpływa na relacje?
Dorosłe dzieci alkoholików, w skrócie DDA, to osoby, które w swoim życiu mogą napotkać wiele różnego rodzaju trudności i problemów, skorelowanych z dzieciństwem oraz z doświadczeniami ze środowiska, w którym wyrastały. Jednym z poważnych problemów jest sposób nawiązywania głębszych relacji, w tym również związków romantycznych oraz przyjaźni. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda budowanie związku z osobami DDA.
Czym jest epizod maniakalny? Jakie są jego objawy i przyczyny?
Choć mogłoby się wydawać, że depresja i epizod maniakalny nie mają ze sobą nic wspólnego, to jednak oba te przypadki należą do zaburzeń nastroju. Tak jak epizod depresyjny, epizod maniakalny jest pewnego rodzaju stanem psychologicznym i fizjologicznym, w którym znajduje się pacjent. Co więcej, w większości przypadków występują łącznie – przeplatają się, głównie w ramach choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), której rozpowszechnienie w skali światowej wynosi 2–5% i występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Przebieg ChAD charakteryzujący się wyłącznie nawrotami manii jest niezwykle rzadki. Większość pacjentów w całościowym przebiegu choroby, niezależnie od jej podtypu, doświadcza więcej epizodów depresyjnych.
