Jak radzić sobie z depresją poporodową? Jakie są jej objawy?
Udostępnij na:
Urodziłaś dziecko, ale nie potrafisz się z tego cieszyć? Czujesz, że nie dorastasz do roli matki i na każdym możliwym kroku widzisz swoje wady? Takie uczucia towarzyszą tysiącom młodych mam. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka 10–22% kobiet, ale tylko co druga zgłasza się z nią do specjalisty. Problem jest często mylony z hormonalną huśtawką nastrojów, jednak nie warto go bagatelizować. Sprawdź, jakie są kryteria diagnostyczne depresji poporodowej, jak się objawia u świeżo upieczonych matek i ojców i w jaki sposób należy z nią walczyć.
Spis treści
Depresja poporodowa – co to jest? Kogo dotyczy?
Depresja poporodowa to jedno z zaburzeń psychicznych, które mogą pojawić się w okresie okołoporodowym – czyli jeszcze w czasie ciąży – i po porodzie. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób ICD-10 można znaleźć ją w katalogu „zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania związanych z porodem”. Jest to długotrwałe zaburzenie nastroju, głęboki smutek i ogólna niechęć do życia, której nie należy mylić z popularnym zjawiskiem „baby blues” dotyczącym ok. 50–80% świeżo upieczonych mam. Przejściowa apatia i obniżony nastrój tuż po porodzie pojawiają się najczęściej w okresie nawału mlecznego, kiedy organizm młodej mamy znów pozostaje pod dużym wpływem działania hormonów. Jednak po krótkim czasie wszystko wraca do normy.
Zupełnie inaczej jest w przypadku depresji, która może dotknąć jednego rodzica lub oboje z nich. Depresja poporodowa u mężczyzn wcale nie należy do zjawisk rzadkich, jednak mało kto mówi o niej głośno ze względu na funkcjonujący w społeczeństwie stereotyp stabilnego emocjonalnie ojca. Kobiety także bagatelizują ten problem ze względu na presję społeczną wobec młodych matek oraz mylne przeświadczenie, że macierzyństwo daje kobiecie tylko i wyłącznie poczucie szczęścia i pozytywne emocje.
Jak objawia się depresja poporodowa?
Depresja poporodowa wiąże się z całym zestawem objawów. Istnieje prawdopodobieństwo, że dotknęła również Ciebie, jeśli:
- Twój zły nastrój trwa dłużej niż 2 tygodnie;
- przez większość dnia płaczesz, jesteś zdenerwowana i rozdrażniona;
- nie potrafisz się z niczego cieszyć, a uśmiech przychodzi Ci z wielkim trudem;
- czujesz, że nie sprawdzasz się w roli matki i pogrążasz się w poczuciu beznadziei;
- odczuwasz ciągły lęk o życie i zdrowie swojego dziecka;
- towarzyszy Ci poczucie winy wobec dziecka, męża, bliskich;
- nie masz energii do działania i straciłaś zainteresowanie swoimi dotychczasowymi pasjami;
- nie masz ochoty zajmować się dzieckiem i unikasz go;
- oziębłe uczucia wobec dziecka stają się dla Ciebie kolejnym powodem do rozpaczy i obwiniania się;
- nie potrafisz podjąć najprostszych decyzji, np. czy wyjść z dzieckiem na spacer, jak je ubrać;
- negatywnie postrzegasz swoje ciało i czujesz się zupełnie nieatrakcyjna;
- nie masz ochoty i motywacji, aby o siebie dbać;
- masz problemy ze snem;
- straciłaś apetyt lub wręcz przeciwnie – zaczęłaś zajadać swoje smutki;
- przez większość dnia odczuwasz zmęczenie;
- masz myśli samobójcze.
Depresja poporodowa u mężczyzn może mieć podobne symptomy. Do wymienionych objawów dochodzą też niekiedy nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, nerwowość, pracoholizm, problemy z trawieniem, bóle mięśni, spadek libido, skłonność do izolowania się od bliskich. W skrajnych przypadkach pojawiają się także zachowania przemocowe.
Przeczytaj także: Depresja psychotyczna – przyczyny, symptomy, leczenie
Jak zdiagnozować depresję poporodową?
W celu zdiagnozowania depresji poporodowej lekarze stosują Edynburską Skalę Depresji Poporodowej (EPDS), czyli badanie przesiewowe mające na celu wstępne określenie, jakie jest ryzyko wystąpienia tego zaburzenia. Jest to powszechnie dostępne narzędzie – test możesz wykonać online bez ponoszenia żadnych kosztów, jednak interpretację wyników lepiej pozostawić specjaliście.
Diagnostykę depresji poporodowej warto rozpocząć, jeśli stany depresyjne i obniżenie nastroju trwają dłużej niż 2 tygodnie
Ile trwa depresja poporodowa?
Depresja poporodowa zazwyczaj pojawia się w okresie połogu, czyli w ciągu 6 tygodni po porodzie. Zgodnie z Klasyfikacją Zaburzeń Psychicznych DSM-V może się rozpocząć już w okresie okołoporodowym, czyli jeszcze w trakcie ciąży. Inni specjaliści przekonują, że to schorzenie może dotknąć rodziców nawet w ciągu 12 miesięcy po porodzie.
Trudno określić, ile trwa depresja poporodowa. Wszystko zależy od tego, czy zdecydujesz się pójść z tym problemem do specjalisty i jak szybko wdroży on odpowiednie leczenie – zazwyczaj dojście do równowagi psychicznej zajmuje kilka miesięcy, jednak okres ten może się wydłużyć. Zbagatelizowany problem pogłębia się i może prowadzić do długotrwałych zaburzeń w postaci depresji psychotycznej.
Jak radzić sobie z depresją poporodową?
Depresja poporodowa to przede wszystkim choroba, która wymaga leczenia. Nie ma skuteczniejszego sposobu na walkę z depresją poporodową niż odpowiednio dobrana psychoterapia oraz psychoedukacja. Czasami konieczne okazuje się też leczenie farmakologiczne, które w przypadku mam karmiących piersią musi przebiegać pod ścisłą kontrolą lekarza. Ogromną rolę w całym procesie odgrywa wsparcie bliskich. Leczenie depresji poporodowej bywa czasochłonne, jednak warto znaleźć na nie czas, aby odzyskać radość z życia i rodzicielstwa.
Udostępnij na:
Zobacz także
Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.
Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.
Jak poradzić sobie ze zdradą?
Zdrada to częsty temat pojawiający się w gabinecie psychologa. Odwiedzają mnie zarówno pary, które chciałyby przepracować temat zdrady i nadal być razem, jak i osoby cierpiące po zdradzie i zakończonym związku. Nierzadko są to także pacjenci, którzy „utknęli” na którymś z etapów żałoby po zdradzie i nie potrafią zaufać ponownie. Dowiedz się więcej na temat zdrady i tego, jak sobie z nią poradzić.
