Jak radzić sobie z depresją poporodową? Jakie są jej objawy?

Depresja poporodowa – co to jest? Kogo dotyczy?

Depresja poporodowa to jedno z zaburzeń psychicznych, które mogą pojawić się w okresie okołoporodowym – czyli jeszcze w czasie ciąży – i po porodzie. W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób ICD-10 można znaleźć ją w katalogu „zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania związanych z porodem”. Jest to długotrwałe zaburzenie nastroju, głęboki smutek i ogólna niechęć do życia, której nie należy mylić z popularnym zjawiskiem „baby blues” dotyczącym ok. 50–80% świeżo upieczonych mam. Przejściowa apatia i obniżony nastrój tuż po porodzie pojawiają się najczęściej w okresie nawału mlecznego, kiedy organizm młodej mamy znów pozostaje pod dużym wpływem działania hormonów. Jednak po krótkim czasie wszystko wraca do normy.

Zupełnie inaczej jest w przypadku depresji, która może dotknąć jednego rodzica lub oboje z nich. Depresja poporodowa u mężczyzn wcale nie należy do zjawisk rzadkich, jednak mało kto mówi o niej głośno ze względu na funkcjonujący w społeczeństwie stereotyp stabilnego emocjonalnie ojca. Kobiety także bagatelizują ten problem ze względu na presję społeczną wobec młodych matek oraz mylne przeświadczenie, że macierzyństwo daje kobiecie tylko i wyłącznie poczucie szczęścia i pozytywne emocje.

Jak objawia się depresja poporodowa?

Depresja poporodowa wiąże się z całym zestawem objawów. Istnieje prawdopodobieństwo, że dotknęła również Ciebie, jeśli:

• Twój zły nastrój trwa dłużej niż 2 tygodnie;
• przez większość dnia płaczesz, jesteś zdenerwowana i rozdrażniona;
• nie potrafisz się z niczego cieszyć, a uśmiech przychodzi Ci z wielkim trudem;
• czujesz, że nie sprawdzasz się w roli matki i pogrążasz się w poczuciu beznadziei;
• odczuwasz ciągły lęk o życie i zdrowie swojego dziecka;
• towarzyszy Ci poczucie winy wobec dziecka, męża, bliskich;
• nie masz energii do działania i straciłaś zainteresowanie swoimi dotychczasowymi pasjami;
• nie masz ochoty zajmować się dzieckiem i unikasz go;
• oziębłe uczucia wobec dziecka stają się dla Ciebie kolejnym powodem do rozpaczy i obwiniania się;
• nie potrafisz podjąć najprostszych decyzji, np. czy wyjść z dzieckiem na spacer, jak je ubrać;
• negatywnie postrzegasz swoje ciało i czujesz się zupełnie nieatrakcyjna;
• nie masz ochoty i motywacji, aby o siebie dbać;
• masz problemy ze snem;
• straciłaś apetyt lub wręcz przeciwnie – zaczęłaś zajadać swoje smutki;
• przez większość dnia odczuwasz zmęczenie;
• masz myśli samobójcze.

Depresja poporodowa u mężczyzn może mieć podobne symptomy. Do wymienionych objawów dochodzą też niekiedy nadużywanie alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych, nerwowość, pracoholizm, problemy z trawieniem, bóle mięśni, spadek libido, skłonność do izolowania się od bliskich. W skrajnych przypadkach pojawiają się także zachowania przemocowe.

Przeczytaj także: Depresja psychotyczna – przyczyny, symptomy, leczenie

Jak zdiagnozować depresję poporodową?

W celu zdiagnozowania depresji poporodowej lekarze stosują Edynburską Skalę Depresji Poporodowej (EPDS), czyli badanie przesiewowe mające na celu wstępne określenie, jakie jest ryzyko wystąpienia tego zaburzenia. Jest to powszechnie dostępne narzędzie – test możesz wykonać online bez ponoszenia żadnych kosztów, jednak interpretację wyników lepiej pozostawić specjaliście.

Diagnostykę depresji poporodowej warto rozpocząć, jeśli stany depresyjne i obniżenie nastroju trwają dłużej niż 2 tygodnie

Ile trwa depresja poporodowa?

Depresja poporodowa zazwyczaj pojawia się w okresie połogu, czyli w ciągu 6 tygodni po porodzie. Zgodnie z Klasyfikacją Zaburzeń Psychicznych DSM-V może się rozpocząć już w okresie okołoporodowym, czyli jeszcze w trakcie ciąży. Inni specjaliści przekonują, że to schorzenie może dotknąć rodziców nawet w ciągu 12 miesięcy po porodzie.

Trudno określić, ile trwa depresja poporodowa. Wszystko zależy od tego, czy zdecydujesz się pójść z tym problemem do specjalisty i jak szybko wdroży on odpowiednie leczenie – zazwyczaj dojście do równowagi psychicznej zajmuje kilka miesięcy, jednak okres ten może się wydłużyć. Zbagatelizowany problem pogłębia się i może prowadzić do długotrwałych zaburzeń w postaci depresji psychotycznej.

Jak radzić sobie z depresją poporodową?

Depresja poporodowa to przede wszystkim choroba, która wymaga leczenia. Nie ma skuteczniejszego sposobu na walkę z depresją poporodową niż odpowiednio dobrana psychoterapia oraz psychoedukacja. Czasami konieczne okazuje się też leczenie farmakologiczne, które w przypadku mam karmiących piersią musi przebiegać pod ścisłą kontrolą lekarza. Ogromną rolę w całym procesie odgrywa wsparcie bliskich. Leczenie depresji poporodowej bywa czasochłonne, jednak warto znaleźć na nie czas, aby odzyskać radość z życia i rodzicielstwa.